stamboomforum

Forum logoOnderzoek in Nederland » Ouders van Pieter Maertensz (van) Hogenhouck gezocht opgelost



Profiel afbeelding

Mirjam,

er is niks mis met een bastaard.
Maar als alleen maar mijn ervaring en gevoel mij het idee geven, dat Pieter een bastaard was, zonder dat ik daar bewijs voor heb, kan ik dat beter even voor me houden, want zo'n onbewezen vermoeden gaat op internet al snel een eigen leven leiden.

Vandaar dat ik zei: Ik ben uiterst voorzichtig met deze meneer.
Het zou inderdaad erg leuk zijn, om de juiste ouders te vinden, gebaseerd op zo betrouwbaar mogelijke bronnen.

Jan Clavaux - 25 mar 2015 - 15:58

Ja, dat is waar Jan, daar heb je wel gelijk in. En ook ik zou het mooi vinden als we daar bewijzen van zouden kunnen vinden. En zo niet, dan houdt het bij deze voorouder op. :-)

Mirjam VZ - 25 mar 2015 - 17:28

In het Algemeen Nederlandsch Familieblad 1903, kolom 523 e.v., staat een uitgebreide beschrijving van de scheiding van de boedel van Jan Pietersz Hoogenhouck, oud-burgemeester van Delft, zoon van Pieter en van Trijntje Jansdr van Eijck, overleden 12-04-1651. Hij overleed kinderloos, waardoor er een mooi inzicht ontstaat in de familie verhoudingen aan de hand van degenen die van hem erfden.
Naast het bespreken van een aantal legaten had hij tot universele erfgenamen benoemd de kinderen en descendenten van Neeltje, Maerten, Immetje, Aeltje en Grietje Jans Hogenhoeck, zijn vrienden van vaderszijde. Dat sluit precies (met Pieter Jansz, de vader van de overledene natuurlijk) aan bij het gezin dat op de eerder aangehaalde website werd vermeld. 

Interessant is dan de 2e staak, die van Maerten Jansz Hoogenhouck, die in negen handen werd verdeeld:
1. de 2 kinderen van Jan Maertensz Hoogenhouck de oude (Jan en Margaretha)
2. de kleinkinderen van Adriaen Maertensz Hoogenhouck (hij had 1 dochter Petronella die ook al dood was);
3. de 2 kinderen van Jacob Maertensz Hoogenhouck (Jan, overleden, zoon Jan; en Catharina);
4. de 6 kinderen van Abraham Maertensz Hoogenhouck (Pieter, Martijn, Maria, Clara, Catharina, Anna);
5. Cornelis Maertensz Hoogenhouck (hij was ook executeur-tesamentair);
6. de enige dochter van Jan Maertensz Hoogenhouck de jonge (Jennetje);
7. de 6 kinderen van Margaretha Maertensdr Hoogenhouck (x Graswinckel);
8. de 6 kinderen van Marta Maertensdr Hoogenhouck (x Pauw);
9. Aeltje Maertensdr Hoogenhouck, wed Huijch van der Dussen.

Hm, geen Pieter Maertensz maar wel Aeltje Maertensdr. Maar Pieter was dus wèl een broer van Aeltje, zoals bleek uit de naasting.
Jan Pietersz Hoogenhouck had in zijn testament de kinderen en descendenten van o.a. Maerten Jansz tot erfgenaam benoemd, en het was dus aan (o.a.) Cornelis Maertensz als executeur om uit te zoeken wie er precies zouden erven. Dan kan het zo zijn dat er kinderen van Maerten Jansz waren die inmiddels waren overleden zonder nakomelingen - die zien we hier dan niet terug. Ook onwettige (klein)kinderen zouden dan niet in de verdeling voor moeten komen. Abraham Pietersz was er zo een, maar die was, hebben we gezien, in 1638 wèl formeel gewettigd door de Gecommitteerde Raden van de Staten van Holland en dat telt toch echt wel. Het lijkt me uitgesloten dat Cornelis Maertensz niet van die wettiging geweten zal hebben.
Waardoor naar mijn idee de enige conclusie kan zijn dat Pieter Maertensz zelf een bastaard geweest is en dus volgens het geldende landrecht geen aanspraak kon maken op voornoemde erfenis van zijn neef Jan. 
Dat Abraham gewettig was maakt dan niet meer uit, het was de wettige positie van zijn vader Pieter die van belang was.

Blijft bij mij nog wel wat knagen v.w.b. die naasting: Aeltgen is dus kennelijk wel een wettig kind van Maerten, maar geldt dan in het naastingsrecht ook niet dat Pieter een wettige broer zou moeten zijn? Beetje vreemd toch.

groeten, Frans

Frans Angevaare - 25 mar 2015 - 19:44

Dank je wel, Frans.
De feiten zijn duidelijk. Hij moet een bastaard geweest zijn; tenzij ze zich achteraf in 1651 hebben vergist en er iets anders speelde, waar wij (nog) niet achter zijn.

Al eerder in dit draadje vermeldde ik dat Pieter in de clinch lag met de dominee.
RA Vlaardingen, attestatie dd 01-05-1630.
(..) Ambrosius Johannis predikant binnen deser stede, van de selve anders heeft geseijt als dat hij Ambrosius geseijt soude hebben jegens de heere Pieter van Hoogenhouck bailliu ende schout der selver stede, dat de minste stemmen vroetschap was geworden. Dat de bailliu ter contrarie hadde geseijt sulcx niet waer te sijn ende dat Ambrosius daer tegens verscheijden malen geseijt soude hebben, ick salt bewijsen. Ende off hij requirant meer daer bij voechde dan dat hij opt voorgaende hadde hooren seggen dat de stemmen van de vroetschappen gerecoteert [? sic] geworden was, soo dat naer t’voorgaende hooren seggen den predicant een logenaer soude sijn.

Dat de dominee en Pieter elkaar niet lagen is misschien ook mede een reden, dat hij zes jaar later niet in Vlaardingen is begraven.

Wat betreft de naasting valt het op, dat hij met zijn "zus" Aeltge blijkbaar van te voren geen overleg heeft gehad over die verkoop; althans geen vruchtbaar overleg, en dat het gerecht er later aan te pas moest komen om hem gelijk te geven.
Vandaar mijn opmerking: Hij noemt zichzelf hier dus een broer van Aeltgen, (..) maar Aeltgen dacht daar blijkbaar anders over.

Het naastingsrecht was een gewoonterecht en was voor interpretatie vatbaar. Misschien heeft Pieter wat extra invloed of druk uitgeoefend, om zijn gelijk te halen bij deze naasting?

Voor mij is de vraag, waar hij vóór 1619 uithing, en hoe hij aan die mooie baan is gekomen.
In de notariële archieven van Den Haag, Rotterdam en Delft is geen spoor van hem te vinden, en ook in de Nadere Toegangen van Delft lijkt hij niet voor te komen.
Hij zal aanvankelijk toch wel een boterham hebben verdiend, als brouwer of lakenkoper of wat ook. Dus er moet beslist nog een en ander over hem te vinden zijn.

We puzzelen verder...

Jan Clavaux - 25 mar 2015 - 20:40

Jan en Frans, bedankt voor het zoek- en denkwerk!

Wat ik dus nu uit uit bovenstaande begrijp is, dat jullie concluderen dat Pieter een bastaardzoon zou zijn van Maerten Jansz Hogenhouck, net als Aeltge Maertensdr Hogenhouck een bastaarddochter van hem was, met het verschil dat Aeltge waarschijnlijk gewettigd is (of iets van dien aard), zodat zij mede-erfgenaam was in de erfenis van Jan Pietersz Hogenhouck. En Pieter was dat niet en had dus geen recht op een deel van de erfenis.

En blijkbaar was hij ook een lastig persoon, gezien de vete met de dominee en het feit dat Aeltge het er niet mee eens was dat hij zich haar broer noemde. En waarschijnlijk heeft hij zich in de baan van baljuw ingewerkt als je het geschil met de dominee leest (minder stemmen in de vroedschap, maar toch baljuw geworden en de dominee een leugenaar noemt).

Klopt dat?

Mirjam VZ - 26 mar 2015 - 01:23

Nou, dat Aeltgen een bastaarddochter en gewettigd is heb ik niet geconcludeerd. Het kan theoretisch wel dat het zo is gegaan, maar daarvoor zijn er te weinig aanwijzingen. Al zou het wel aardig uitkomen v.w.b. die naasting. Dat Aeltgen het niet eens met Pieter was, dat is een aanname van Jan (waarvoor naar mijn idee ook te weining aanwijzingen zijn, maar het is niet zo van belang).
Maar verder klopt het wel.

groeten, Frans

Frans Angevaare - 26 mar 2015 - 01:34

Aeltges moeder is in ieder geval bekend.
In de inventaris van de weeskamer van Delft gevonden:
740 Lijst van betalingen door Catharina Adriaensdr van der Dussen, weduwe van Maerten Jansz Hogenhouck, van onkosten voor haar dochter Aeltge, 1614. 1 stuk

De huwelijksvoorwaarden van Maerten Jansz:

178. 18 juni 1563 (f. 105– 106; ORA 306):
Martijn Jansz. (a) en Margriete Sasboutsdr. (b) zullen gaan huwen op de volgende voorwaarden:
Jan Jacobsz., vader van Martijn, geeft met zijn zoon 2600 £ van 40 gr. in gereed geld. Sasbout Cornelisz., vader van Margriete, geeft haar de erfenis, die haar aanbestorven is van haar grootmoeder Aechte Jan Beuckelszoons weduwe, zo aan land, losrenten als geld, mitsgaders haar moederlijk bewezen erfdeel, bedragende de som van, en de vader dat goed maken zal tot, 3000 £.
Indien een van hen overlijdt wel of geen kind(eren) nalatend dan krijgen de langstlevende en de
erfgenamen van de overledene elk de eigen inbreng, aanbestorven goederen en kleren, kleinodiën, juwelen e.d. De winst en verlies wordt gedeeld. Indien Maertijn vooroverlijdt zonder kind(eren) dan krijgt Margriete als douarie 600 £. Als zij kind(eren) nalaten moeten hun goederen van kind op kind besterven en na het laatste kind vererven naar schependoms recht. Jan Jacobsz. geeft ook nog de morgengave van 200 £.
Jan Jacobsz. en Anna Jansdr., vader en moeder van Martijn, alsook Zasbout Cornelisz., vader van Margriete, bepalen dat de kind(eren) van hun zoon of dochter met representatie van hen erven. De kosten van de bruiloft worden door Jan Jacobsz. en Sasbout Cornelisz. gedeeld.
De akte is verleden ten huize van Cornelis Jan Boeckelsz. (c) op 14 juni 1563.
ORA 306: Getekend:
Jan Jacobsz.  Sasbout Cornel.z.
bij Anken Jans dochter
(a) Maarten Jansz. van Hoogenhouck, veertigraad in 1586, overl. 24 juli 1613, zoon van Jan Jacobsz. in 't Ossenhoofd [van Hoogenhouck] en Anna Jansdr. [van der Mije]. Hij hertrouwde 16 september 1576 met Catharina Adriaansdr. van der Dussen. Zie ook E.A. van Beresteyn, Grafmonumenten en grafzerken in de Oude Kerk te Delft. –  Assen, 1938. –  nr. 360.
(b) Dochter van Sasbout Cornelisz. van der Dussen en Elisabeth Jansdr. van Santen.

 

De mogelijkheid bestaat dus, dat Aeltge en Pieter voorkinderen waren van Catharina Ariens van der Dussen, en dat Maerten Jansz hun stiefvader was. Ik ga Catharina nog eens verder uitspitten. Haar testament van 9-1-1612 geeft geen namen van kinderen.

UPDATE. Catharina had geen voorkinderen, zie hier onder.

Jan Clavaux - 26 mar 2015 - 12:12

NB. Pieter Maertensz wordt hier voor 1/9 als mede erfgenaam genoemd: http://www.digitalearenadelft.nl/detail.aspx?id=105902&st=1

Omdat hij hier Pijeter heet, had ik hem aanvankelijk niet gevonden in de index.
Bij Catharina wordt niet vermeld "eerder weduwe van" of iets dergelijks.

Jan Clavaux - 26 mar 2015 - 12:26

Catharina is in 1564 bij de verkoop van een lijfrente 8 jaar oud, en dus geboren circa 1556.
Bron: H.K. Nagtegaal, Het delftse geslacht Van der Dussen (2005)

Bij haar huwelijk met Maerten in 1576 zal zij dus gewoon jongedochter geweest zijn.

Jan Clavaux - 26 mar 2015 - 13:01

Tja Jan, nu maak je het er niet makkelijker op.... Pieter opeens weer wettig, maar waar is nu Jacob gebleven? Zeker uit het eerste huwelijk van Maerten. En zitten we weer met de vraag waarom Abraham Prs in 1651 niet erfde.

Verder: het testament van Catharina dat je noemt had ik gisteren ook gelezen, daar wordt wel gesproken over de huwelijkse voorwaarden "tusschen hair en hairen tegenwoerdigen man Maerten Jansz Hogenhouck" wat dus wel wijst op een eerder huwelijk. 

groeten, Frans

Frans Angevaare - 26 mar 2015 - 14:18

Frans, volgens H.K. Nagtegaal maakten Maerten en Catharina op 1-9-1576 huwelijkse voorwaarden, maar die heb ik nog niet kunnen vinden. (Genealogie Van der Dussen 1, Hogenda)

Ik laat het even een dagje rusten om er over na te denken.

Jan Clavaux - 26 mar 2015 - 14:30

Ik heb de akte uit de Digitale Arena Delft even gelezen en er staat dus dit:

(...) Dat Adriaen, Abraham, Cornelis en Pijeter Maertenszonen Hoogenhouck voor henzelven, Dr. Engelbregt van Maeslant, Engelbregt Pau en Hugo Lucasz van der Dussen in de naam van hunne huisvrouwen (de zwagers dus) en nog de voogden van Jan Maertensz Hoogenhouck de Jonge (te weten: voornoemde Adriaen en Abraham Hoogenhouck en Frans Adriaensz van der Dussen), nog onmondig, tezamen erfgenamen voor 8/9 deel in de goederen nagelaten bij wijlen Catarina Adriaens van der Dussen, in haar leven weduwe van wijlen Maerten Jansz Hoogenhouck, oud-burgemeester dezer stad. Voornoemden verkopen aan Jacob Hoogenhouck, hun broer en schoonbroer, hun 8/9 deel in een huis en erf in deze stad aan de westzijde van de Koornmarkt, waar Jacob het laatste negende deel van bezit. (...)

Dus Frans, hier komt Jacob ook in voor, En Pieter wordt dus in één adem met Adriaen, Abraham en Cornelis genoemd als zonen van Maerten. Zij zijn met hun zwagers de erfgenamen van Catharina Adriaens van der Dussen. Betekent dat, dat de Maertenszonen dus ook allemaal (inclusief Pieter) háár zonen zijn? 

Mirjam VZ - 26 mar 2015 - 19:13

oh ja, ik had dus de verkeerde. Er waren 9 erfgenamen van Catharina (dat kunnen inderdaad alleen haar kinderen zijn) inclusief Pieter, maar er waren in 1651 óók 9 erfgenamen in de staak van Maerten Jansz. Maar dan ontbreekt Pieter dus moeten er 10 kinderen zijn en er hier ook 1 ontbreken. Jan Maertensz de oude dus, die dan uit het 1e huwelijk van Maerten moet zijn.

Op dit moment dan, morgen komt er misschien weer een konijn uit Jan zijn hoed ;-)

groeten, Frans

Frans Angevaare - 26 mar 2015 - 19:24

Ik denk, dat dat konijn niet nodig is. Het testament van 1619 lijkt toch de oplossing te bieden.

Het gaat om een gezin, waarin men kon lezen en schrijven, dus ik neem aan, dat de zoons keurig in volgorde van leeftijd zijn vermeld. Pieter is de laatste in het rijtje volwassen zoons, en dan eindigt de notarisklerk met de onmondige Jan de jonge. Pieter is dus sinds kort volwassen, dus laten we zeggen 26 a 27 jaar. Laat ik het ruim houden en er 30 van maken. Dan is hij geboren rond 1589. Maerten Jansz en Catharina Ariens waren in 1589 al zo'n 12, 13 jaar met elkaar getrouwd. Dus zelfs met een nog ruimere marge, als hij 40 was, kun je stellen, dat dit zijn wettige ouders waren.

Schiet er maar gaten in......Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Jan Clavaux - 26 mar 2015 - 19:55

geen gat maar een rafelrandje: het was een transportakte van het gerecht, geen testament van een notaris. Neemt niet weg dat je leeftijdsredenering wel klopt.

groeten, Frans

Frans Angevaare - 26 mar 2015 - 20:19

Dat is een mooie uitkomst! Tóch een wettige en biologische zoon van Maerten en Catarina!

Frans en Jan, beiden hartelijke dank voor jullie zoekwerk en uitleg! Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Ik kan weer verder met mijn kwartierstaat. Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Mirjam VZ - 26 mar 2015 - 20:21

@Frans, oefff, een transportakte Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

, vragen beantwoorden en tegelijkertijd de afwasborstel hanteren gaat niet goed samen.

@Mirjam, graag gedaan, en graag meer van dit soort vragen.

Jan Clavaux - 26 mar 2015 - 20:44


Zal nog eens op zoek gaan, Jan! ;-)

Via onderstaande link vond ik de portretten van Maerten en Catharina. Ook de opa en oma van Catharina (Jacob Jan Bruins van der Dussen en Claesje Ewoutsdr) kun je daar vinden:

https://rkd.nl/nl/explore/portraits/record?query=hoogenhouck&start=4

Mirjam VZ - 27 mar 2015 - 13:57







De auteur van het eerste bijdrage in dit bericht heeft aangegeven dat de vraag is beantwoord of het probleem is opgelost.

Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu