Onderzoek in Nederland » Emma Kreusler
Beste Jeanne,
Vandaag heb ik nog wat aanwijzingen onderzocht naar aanleiding van de verwijzingen van de firma Schuurman en De Bas. Dit leidde mij tot weer een tot nu toe - ook niet in het blauwe boekje - beschreven verwijzing. Het verhaal breidt zich inmiddels in rap tempo uit....
Uit: Heerding, A. Geschiedenis van de N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken: Het onstaan van de Nederlandse gloeilampenindustrie
Het blijkt dat Hendrikus Schuurman ook nog medefirmant is geweest van Roothaan, Alewijnse en Co te Nijmegen. In 1894 wordt hij daartoe opgenomen. In 1896 is dit bedrijf dusdanig groot geworden dat met haar omzet in de N.V. Electriciteitsmaatschappij Phaeton.
Nu begrijp ik ook waarom Frits Schuurman in Nijmegen is geboren en niet in Den Haag, net zoals zijn twee broers. Dat doet vermoeden dat Emma en Hendrikus ook in Nijmegen voor langere tijd zijn geweest. Ik kan mij niet voorstellen dat Emma naar Nijmegen is gereisd toen zij al hoogzwanger was, zeker nog niet in die tijd.
Bovenstaand aandeel toont de handtekening van opa Hendrikus Schuurman, rechts onder. Blijkens het aandeel was hij niet slecht firmant, maar ook directeur.
Hieronder de aankondiging van de verkoop van aandelen. Hendrikus Schuurman laat zich hier (en vaker overigens) noemen Jan Albertszoon.
Op de site Willemsmithistorie meer informatie over dit bedrijf. Interessant vind ik bovendien een groepsfoto van enkele leden van de Vereeniging Volta in Rotterdam. Er wordt verder niet vermeld wie er nog meer op de foto staan, maar dat zou ook best Hendrikus Schuurman kunnen zijn.
Op de foto staan in iedergeval Dhr. Khotinsky en dhr Alewijnse. Alewijnse was directeur van Phaeton, samen met o.a. Hendrikus Schuurman. Het bijzondere wil nu dat Dhr. Khotinsky - eerste fabrikant van gloeilampen in Nederland - bij oprichting van zijn bedrijf in Rotterdam ook geldelijke steun krijgt van H. Elink Schuurman. Dit is sowieso familie van Hendrikus, maar wie dat precies is weet ik op dit moment niet.
Overigens waren Alewijnse en Roothaan werknemers van Khotinsky in Rotterdam, maar zijn ze zelf een gloeilampenfabriek begonnen in Nijmegen. Het grappige wil nu dat de gebroeders Philips het vak leerde van Alewijnse en Roothaan, maar gewoonweg beter waren in de verkoop.
Het zou mij daarom niet verbazen als van deze vereniging ook Hendrikus lid is geweest. Het zijn allemaal wel erg veel toevallige connecties. Een familielid die Khotinsky in Rotterdam steunt en Hendrikus die vervolgens nadat ex-werknemers vertrekken naar Nijmegen, hen vanuit Den Haag steunt.
Blijkbaar gingen de zaken niet altijd goed. Op de site (LINK) de volgende vermelding:Nijmegen 1896 Aandeel A f 1000,00 nr. 106. Dit was een grote gloeilampenfabriek, met fabrieken in 3 landen en honderden werknemers. Hoofdkantoor was aan het Mariaplein te Nijmegen gevestigd. De gebroeders Philips hebben in deze fabriek het vak van gloeilampen maken geleerd. Na faillisement is een onderdeel doorgestart en is nu bekend als Alewijnse Electrotechniek.
Reizen hoorde ook bij de taak als directeur van Phaeton. Van 21-24 oktober 1896 bezoekt opa Hendrikus Schuurman Berlijn in verband met werk. (LINK NAAR BOEKVERWIJZING).
Door hevige concurrentie en doordat een van de vennoten zich uit de maatschappij trok, staakte men in 1899 de gloeilampenproduktie. Het bedrijf kreeg echter wel een doorstart en bestaat tot op de dag van vandaag (Link site). Uit de andere sites leid ik af dat zij een behoorlijk archief beheren, daarin zou meer over Hendrikus kunnen staan en wellicht ook over Emma. Het is ook niet onaannemelijk dat daar foto's bij zitten.