Onderzoek in Nederland » Wie kan mij helpen met dit raadsel? Wie is de biologische vader van mijn overgrootmoeder van Lotten?
Beste Wendy,
1. Als u ergens naar verwijst, is het handig om zèlf even de afbeelding te plaatsen in uw bijdragen, dat houdt de 'discussie' (uitwisseling van vraag en reacties, 'thread', 'draadje') wat overzichtelijker.
U leest daar in rode letters zoiets als "V.i SK Albert v/der Weerd". Dat eerste woord, veel gezien in allerlei bevolkingsregisters, slaat wellicht op "vorige inschrijving", of wellicht ook op een Latijns werkwoord dat simpelweg "zien" betekent, en dan in de gebiedende wijs: "Zie!" (vgl. http://www.jimmink.com/latin/woord_details.php?w=videre&t=13).
Het tweede woord is een afkorting, SK. - Het gaat hier dus om een verwijzing: Zie die SK! We zijn hier in een vooroorlogs bevolkingsregister, dus de "K" zal allicht iets met "-kaart" aangeven. Houd bij gebruik van deze Rotterdamse collectie altijd het lijstje van gebruikte afkortingen erbij, zie http://www.stadsarchief.rotterdam.nl/wat-betekenen-de-afkortingen-op-de-gezinskaarten en vervolgens het PDF-bestand op http://appl.gemeentearchief.rotterdam.nl/docs/archieven/Afkortingen_gezinskaarten.pdf.
U leest daar: "S.K. - Suppletiekaart (ook een soort gezinskaart)". Goed. Dus gauw even in dezelfde collectie op zoek gaan naar gezinskaarten voor die Albert van der Weerd. U vindt voor hem in elk geval 3 vermeldingen:
Als we bijvoorbeeld de eerste treffer proberen, zien we dit:
Als ik het goed zie: Van der Weerd, Albert, gezinshoofd; Reusel, Johanna, vrouw; Reusel, Alberta Johanna, behuwd-dochter; Van Lotten, Johanna, kleindochter.
"Behuwd-dochter" bij Alberta Johanna zal hier waarschijnlijk niet de gebruikelijke betekenis van "schoondchter" hebben; AJ heeft de familienaam Reusel en niet die van Van der Weerd, maar is wel een soort dochter, en heeft de familienaam van Johanna Reusel, zal dus háár dochter zijn, niet-erkend, uit een eerdere relatie van Johanna; Van der Weerd heeft haar ook niet erkend, kennelijk, zij is dus t.o.v. hem kennelijk een stiefdochter. Johanna van L. daarentegen is van hem een kleindochter, dat roept de vraag op wie precies haar ouders zijn .
Kijk ook naar de andere twee gezinskaarten van Albert van der Weerd. Bij de derde ziet u bijvoorbeeld:
Een mooi, groot, samengesteld gezin dus. Maar dit wist u allemaal al, ik vertel u daarmee niets nieuws.
De waarde van dit soort registers voor een genealoog ligt altijd in een studie van de familieverhoudingen; maak desnoods een tekening voor uzelf, een schema, om allerlei verbanden vóór u te zien. Als X behuwd-dochter is van Y, wat betekent dat dan? Als A een kleindochter is van B, wat weet je dan over de tussengeneratie, de ouders? Enz. enz.
2. Ik kan u wel zeggen: àls er waar ter wereld nog een antwoord te vinden is op uw vraag, dan zal het zijn te vinden via gerechtelijke archieven, oftewel rechterlijke archieven (kantongerecht, rechtbank, gerechtshof e.d.). Die zullen dus belangrijk voor u zijn om naar te zoeken, in allerlei inventarissen op de websites van archiefinstellingen (Nationaal Archief, Stadsarchief Rotterdam, streekarchieven, enz. enz.)
Kinderen in dergelijke a-typische gezinssituaties, zal ik het maar even noemen, waren in de meeste gevallen onderwerp van allerlei beslissingen van een rechter, bijvoorbeeld: bv. naamswijziging, gezag/voogdij, omgang, adoptie, voorlopige toevertrouwing door het OM, ontzetting en ontheffing uit de ouderlijke macht (een belangrijke aanwijzing naar archiefstukken over voogdij!). Ook maatregelen van de Voogdijraad, de voorloper van de Raad voor de Kinderbescherming, kunt u op die manier opsporen, net als bijv. een toewijzing aan pleeggezinnen, of bemoeienissen van hulpinstellingen als Maatschappelijk Hulpbetoon, de oude sociale diensten. Al die maatregelen en bemoeienissen laten vaak sporen achter in nu nog bewaarde archieven.
Moeders spanden vaak ook zèlf rechtszaken aan tegen mannen die hen "met het kind hadden laten zitten", de zgn. vaderschapsacties (art. 1:394 Burgerlijk Wetboek), en dat laat natuurlijk nog steeds sporen na in archieven, wanneer de stukken van die rechtszaak bewaard zijn gebleven: in die stukken lieten de moeders zich uit over de identiteit van de tegenpartij, de biologische vader; en vaak stelden hulpinstellingen voor hun zorg de voorwaarde dat de vrouw de naam van die biologische vader moest noemen - dus ook in die stukken vindt u vaak inderdaad zo'n naam terug. Zoeken in rechterlijke archieven is altijd uw moeite waard!
En de àllerbeste toegang tot al die beslissingen was (is!) het zogenaamde Voogdijregister ; nu: gezagsregister, zie art. 1:244 Burgerlijk Wetboek; zie bijvoorbeeld, in het kort, deze bijdrage. Het is meestal bewaard gebleven bij Regionale Historische Centra, stads- en streekarchieven. De instelling van dit register dateert pas van 1909, maar omdat er in dit soort situaties en periodes (armoede, crisisjaren, werkloosheid, slechte relaties tussen laagopgeleide biologische ouders, geloofsverschillen, weggelopen biologische vaders, de algemene stompzinnigheid, enz. enz.) vaak gedurende járen en járen met die kinderen werd "gesold", eigenlijk de hele periode tot aan hun meerderjarigheid van toen 21 jaar, dus voor uw gezochte persoon: in 1906+21=1927, is het zeker ook een belangrijke bron voor kinderen die vóór 1909 zijn geboren. Een modern, naoorlogs voorbeeld van een model-kaart uit het voogdijregister:
Mijn tip aan u zou dus zijn: verdiep u een beetje via Google en websites van archiefinstellingen in het "verschijnsel" Voogdijregister in het algemeen, en kijk in de inventarissen van die websites waar u ze kunt vinden, als u ter plekke bij die archieven langsgaat (want dat moet, làng niet alles staat op internet).
Let daarbij op: wat is de geboorteplaats van de gezochte persoon? Dus: waar zijn de archieven van het desbetreffende kantongerecht bewaard, waaronder u die Voogdijregisters vindt? Zijn er in de inventarissen van die archiefinstelling op haar website nog andere interessante collecties te vinden, onder de archieven van rechtbank en kantongerecht, op het gebied van beslissingen van de rechter over kinderen?
Hopelijk komt u hiermee iets verder...
Met vriendelijke groet, Dimitri Vlas
Wendy, hierbij een advertentie door Grietje gezet;
En voor Flora Vroegen:
Vonnisnummer:
31
Rechtbank:
Haarlem
Jaar:
1870
Voornaam:
Flora
Achternaam:
Vroegen
Rol:
Gedaagde
Toegangsnummer:
452 Arrondissementsrechtbank Haarlem
Inventarisnummer:
Vindplaats: