stamboomforum

Forum logoOnderzoek in Nederland » Familie Weergang 1700 Varsseveld



Profiel afbeelding

kerkrekeninen

Ontfanck van Gelt Die kercke tot Varsevelt heeft alle jaere aan verpachte parselen voor wass roeuen saet ende wijn 265 daler ende 1½ stuvers. faut [?] in 3 jaeren 1650, 1651 ende 1652 795 dal. 4½ st. Van verkocht holt ontfangen 150 --- st. namlijc voor holt op cotte bernts steedeken van vroeghe [?] jaeren [?] 135 gl. Van Rolof [van 't holt] ende Willem van 't holt op Weergang 10 dal. vant holt op Herman Stoffers campcken. van Alef 20 Dal. ende van Adriaen Jansen van 't holt op greven stedeke 45 flor[ijnen]

 

Reekeninge van administratie der kercken goederen van Versevelt ged: op Martini 1656 verschenen gedaen door Willem helminck als kerckmeijster Inkomsten van landerijen gelegen int Westendorp dlr str p Luijcken Mellinck geefft Jaerl. 0 - 20 - 0 Lijsen Derrick geeft Jaerl. 1 - 0 - 0 hendrick ten Brincke geefft Jaerl. 1 - 22 - 8 [0] Bela van hervelt 0 - 15 - 0 Velts hendrick 3 - 0 - 0 Jan Bijvanck 3 - 15 - 0 Jan Cuijper 4 - 15 - 0 Gerrit Greven 8 - 0 - 0 Tonnis Bruils 1 - 20 - 0 Gaert Broeckert 2 - 15 - 0 Gaert Weerganck 7 - 15 - 0 Jan Munsterman 2 - 15 - 0 Jan toe Boetzfelt 4 - 15 - 0 Saeltien Brehorst 3 - 0 - 0 Gaert ketteler 7 - 7 - 8 51 dlr - 22 [24] - 0

Annemarie57 - 5 okt 2015 - 20:23

Het is meer dat ik de afkortingen
dlr. 
sch.
thientbaer 
vrij gelt. 

Niet kan plaatsen.

7 - 10 - en 11 - 5 -, 
zou je kunnen zien als data, 7 oktober  en 11 mei

Bart - 5 okt 2015 - 20:23

dlr kan ik ook niet plaatsen, sch (schellingen? een munt)

thientbaer = tijnsbaar = belastbaar (tijns/belasting) of heeft te maken met tiende (deel van de opbrengst afstaan aan de pachter van de tienden). Helaas ben ik ook niet zo bekend met bronnen in de Achterhoek. Hopelijk heeft iemand anders wel een exact antwoord.

Annemarie57 - 5 okt 2015 - 20:27

Misschien komen ze ook wel voor in ORA Wisch, maar ik zie geen transcrpties dus dat is veel werk: voor 1700is het nooit eenvoudig.

http://www.genealogiedomein.nl/index.php?option=com_docman&task=cat_view&gid=1020&Itemid=27

Annemarie57 - 5 okt 2015 - 20:30

ik weet het, denk ik.

Guldens van voor de decimalisering (1816)
Werden bedragen gezet in x gulden, x stuivers en x duiten. 

dlr. zou daalder kunnen zijn. en sch. dan inderdaad een schelling

Bart - 5 okt 2015 - 20:47

Beste Bart,

N.a.v. uw boeiende vraag en de uitstekende reactie van Willem Hak nog het volgende:

- een beetje serieuze genealoog heeft naast achtergrondinformatie (Google, Wikipedia, ...) ook àltijd een kaart nodig, en moet er ook altijd één, elke minuut terwijl hij of zij aan de hobby bezig is, online bij de hand hebben. Zo niet, dan ben je gewoon bezig met woordjes en lettertjes "in het wilde weg" die verder niets voor je betekenen, en werk je "in een vacuum". Broddelwerk en beunhazerij in de genealogie moeten we niet willen.

Overzicht en inzicht zijn allebei belangrijk, pas daarmee ga je allerlei verbanden en samenhangen zien. Zorg dus dat u continu, op een extra-tabblad/venster op uw computerscherm, een goede online-kaart "open heeft staan" : bijv. Google Maps, Bing Maps, ViaMichelin ; en zodra alles in uw onderzoek iets gedetailleerder wordt ook meteen gedetailleerder kaarten : WieWasWie.nl en het fantastische nieuwe TopoTijdreis.nl van het Kadaster. Blijf altijd de moderne situatie van 2015 ernaast houden, anders verliest u het overzicht.

- Qua achtergrondinformatie: zie de uitleg van het middeleeuwse begrip 'weergang' bij Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Weergang , die mogelijk een verklaring is voor de naam van het boerenerf. En inderdaad, zoals u in heel aangrenzend Noord-Duitsland ziet (Nedersaksen, Westfalen) : u krijgt mogelijk te maken met verwarrende situaties, wanneer op elkaar volgende bewoners van de boerderij de naam ervan ('Weergang', 'Weergank', 'Weerganck' , middeleeuws 'Weerganc') telkens als hun familienaam hebben aangenomen: de aangetrouwde schoonzoon die zelf zijn familienaam aflegt en samen met zijn vrouw de boerderij erft, de dorpsgenoot die de boerderij koopt, een schuldeiser die zelf in het pand trekt, enz. enz. zijn geen familieleden waarmee u een stamboom kunt aanleggen; wel een lijst van opeenvolgende naamdragers!

- Genealogisch ziet u inderdaad op internet overal heel veel vermeldingen; zie bijv. het document op http://www.genealogiedomein.nl/index2.php?option=com_docman&task=doc_view&gid=3147&Itemid=27 , ND-gerefermeerde gemeente Varsseveld, overledenen 1742-1811, inhoudelijk (zoek namen met Ctrl-F) en vooral het register op p. 214: er is sprake van de familienamen (naamsvarianten) Weergang, Weergank en Weerganks. Allemaal interessant voor u, om nader te onderzoeken, net als de variant Weergangh. Kijkt u bijvoorbeeld op de website Digitale Bronbewerkingen http://geneaknowhow.net/digi/geld-ni.html bij de enorme schat aan bronnen onder 'Achterhoek' en overal onder plaatsnamen als 'Varsseveld' en/of 'Westendorp'. Probeert u ook creatief te zoeken met de zoekfunctie op personen bij het Gelders Archief: vanaf 1730 vindt u de naam Weergank http://www.geldersarchief.nl/zoeken/?mivast=37&mizig=128&miadt=37&milang=nl&misort=dt|asc&miview=tbl&mizk_alle=Weergank ; kijkt u met een wildcard, ster *, dan vindt u bijvoorbeeld zo http://www.geldersarchief.nl/zoeken/?mivast=37&mizig=128&miadt=37&milang=nl&misort=dt|asc&miview=tbl&mizk_alle=Weergan* de naam Weerganck terug in Zevenaar, 1674 (wel aan de rand van de Achterhoek, maar dat was toch vrij ver in die tijd) en ditzelfde Weerganck in 1708 in Silvolde, al véél dichter bij Varsseveld en Westendorp.  Voor de Varsseveldse geschiedenis is ook http://koolwaaij.nl/wordpress/?p=14 heel interessant voor u om eens wat dieper in te duiken en evt. contact op te nemen met de beheerders van de website: zie http://www.koolwaaij.nl/varsseveld/Overzicht.shtml . Hier worden genoemd onder de personen: Weegangh,  Weergank, op de ; Weergank. En onder de plaatsen/boerderijen: Weergank (10x). En onder 'variatie in spelling' : weerganck, weergancken, weergang, weergangh, weergangk, weergank, weerganken, weerganks.

- Topografisch blijft het ook interessant. In de publikatie 'Vestigia' voor archeologie en cultuurhistorie, rapport V653 van maart 2015, http://www.oude-ijsselstreek.nl/sites/default/files/atoms/files/v653_deel2-2_versie_2-4_05-03-2015.pdf , vindt u een precieze lokatie genoemd, met kaart-coordinaten op de X-as en de Y-as van een kaart; citaat en beeldcitaat : "Waarnemingen amateurs - Oude IJsselstreek

volgnr   X-co  Y-co plaats straatnaam  datum vondst-typedatering toelichting

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

"

Goed. Waar ligt die lokatie met coordinaten X 225,10 en Y 439,96 ?  U weet nu in elk geval: het moet vlak bij de snelweg A18 zijn, en in de plaats Westendorp, du in de omgeving Boesvelderdijk / Veldkamperstraat, zie Google Maps: https://www.google.nl/maps/@51.9457818,6.4105048,15z . En de coordinaten? U vindt de moderne topografische kaart om gratis te downloaden op PDOK.nl, https://www.pdok.nl/nl/producten/pdok-downloads/basis-registratie-topografie/topraster/topraster-actueel/top25raster , in dit geval blad 41A (zip-bestand, laten uitpakken op uw computer) : http://geodata.nationaalgeoregister.nl/top25raster/extract/kaartbladen/TOP25raster_41A.zip?formaat=geotiff . Met de PDOK-Viewer http://pdokviewer.pdok.nl/ kunt u de plaats vinden via de coordinaten X 225,10 en Y 439,96 :

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Dat is dus, op de topografische kaart 1:25 000 (blad 41A) deze lokatie:

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Er zijn altijd wel een páár namen van boerenerven e.a. topografische namen van vroeger overgebleven, zodat u op oudere kaarten steeds de ligging van uw boerderij Weergang kunt lokaliseren: bijvoorbeeld Boesveld, Vriese/Vrieze, Tandem, Bijvank. Als u naast WatWasWaar.nl ook  TopoTijdreis.nl gebruikt, en goed de blik houdt op dezelfde lokatie op de kaart (boerderij Weergang), kunt u door (via de schuiver links) terug te gaan in de tijd, steeds hetzelfde punt in een veranderende omgeving bekijken; bijvoorbeeld in 1929     :

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Succes met uw onderzoek, met vriendelijke groet,

Dimitri Vlas

Dimitri Vlas - 5 okt 2015 - 21:36

Dimitri, bedant voor je uitgebreide reactie.

Google maps staat al vaak open hoor, :) Als ik bij mezelf begin, dan loopt het spoor van mijn huidige locatie, via mijn vader, Schiedam, steeds verder naar het oosten, Asch, Buren, Varsseveld, naarmate ik verder terug ga in de tijd. De kaart van Nederland hangt ook aan de muur, en de atlas(sen) zijn niet verweg.

Ik snap niet helemaal hoe je de architectische/bouwtechnische term voor een onderdeel van een kasteel/vesting, linkt aan een boerderij. 
Weergang in een kasteel, is een samenvoeging van het werkwoord weren (afweren) en gang als in looppad.
Onderinvloed van de spellingsvariant weergank heb ik wel eens gedacht aan een variatie op het patroniem -ing -ink. (via het toponiem -esch en -enk)

Hoe ga ik, op een volgende naam dragers die de naam van de boerderij als naam nemen, onderscheiden van familie leden? 

(al gok ik dat ik hier een vraag stel waar velen mij worstelen)

Ik ben niet gebonden aan Varsseveld en omgeving hoor!, als er een aanwijzing in Zevenaar of Groningen voor mijn part is, zijn die (voor mij) minstens zo interesant.

koolwaaij.nl aka digitaal archief varsseveld, heb ik al veel info van geplukt en verwerkt. alleen contacten ze daarvan niet echt terug. en de website (vind ik) is nogal beroerd om mee te werken.

---
Ik had heel even een "huh?" na je toevoeging, want de papieren topokaart (de '94 print van 41A) noemt de snelweg daar de A15, maar blijkbaar is die sindsdien omgenummerd
--

(ik wou ook even iedereen bedanken tot nu voor alle enthousiaste reacties, :)

Bart - 5 okt 2015 - 22:07

Beste Bart,

- U schreef: "Ik snap niet helemaal hoe je de architectische/bouwtechnische term voor een onderdeel van een kasteel/vesting, linkt aan een boerderij."

Dat doe ik zelf niet; u ziet een middeleeuws begrip "weergang" bij Wikipedia, en u ziet ook diep in de Achterhoek al rond 1674 / 1708 datzelfde begrip opduiken als boerderijnaam, resp. familienaam, zelfs in laat-middeleeuwse vorm ("Weerganck"). Zekerheid heb ik niet, maar je mag als "voorlopige hypothese" wel een verband veronderstellen voor die lokatie; zoals een sociaal-wetenschapper zou zeggen: "Nader onderzoek is nodig". U ziet ook aan die publikatie 'Vestigia' dat de vindplaats deel uitmaakt van een Varsseveldse "verz. Hofshuus"; mogelijk staat "verz." voor "verzameling vondsten in de buurt van één lokatie", en ik kan mij heel goed voorstellen dat het begrip "Hofshuus" stond voor een soort bestuurlijk centrum in die omgeving, met uiteraard voor alle bijbehorende gebouwen/goederen/buitenposten iets als een versterkte buitengrens, bepantsering; dus vandaar mogelijk een link met die weergang. Zie voor het begrip "Hofshuus" / "hofshuis" bijvoorbeeld een andere lokatie in de buurt, in Varsseveld: http://www.hofshuus.nl/hh-geschiedenis.html .  't Is allemaal maar veronderstelling, maar dat wil niet zeggen dat je 't meteen moet verwerpen; eerder met nog meer enthousiasme onderzoeken ;)

- U schreef ook:  "Hoe ga ik, opeenvolgende naamdragers die de naam van de boerderij als naam nemen, onderscheiden van familieleden? (al gok ik dat ik hier een vraag stel waar velen mee worstelen)". - Bot gezegd: dat gáát u niet meer, als u eenmaal terug blijft gaan in de tijd. Inderdaad, het is niet anders. Duizenden genealogen die onderzoek doen in Oost-Nederland en Noord-Duitsland krijgen hiermee te maken. De alledaagse bronnen die wij nu gewend zijn (als bijv. burgerlijke stand, bevolkingsregister, DTB-boeken) leggen meestal een duidelijke link tussen personen op basis van afstamming (juridische afstamming, dat is lang niet altijd biologische!). Daarvóór en daarnaast blijven teruggaan in de tijd, zeker op het platteland waar veel levensgebeurtenissen ueberhaupt niet werden 'gedocumenteerd', wil vaak zeggen dat je dit soort bronnen simpelweg niet meer vindt: je kunt alleen nog conclusies trekken als "X en daarna Y droegen de naam van die boerderij, kennelijk was Y daar opvolger van X", en daarmee houdt het op qua familierelaties. Frustrerend, maar het is niet anders. Nog steeds interessant voor de genealoog natuurlijk, maar familierelaties kun je niet meer opmaken uit de aanwezige bronnen, omdat die daar domweg niets over zeggen. Kortom: het houdt een keer op, met die genealogie.

Zie een citaat uit dezelfde Varsseveldse boerderij-website: "De bewoners. In de [A]chterhoek was het heel gebruikelijk dat de mensen zich noemden naar de boerderij waarop ze woonden. Het is ook niet verwonderlijk dat de eerste mensen die te lokaliseren zijn op het Hofshuus "Op ten Hoff" worden genoemd (1543). Uit andere bronnen blijkt dat deze bewoners zich Hofs lieten noemen. In 1864 kwam er een einde aan de relatie tussen de familienaam Hofs en het Hofshuus. Pachter Lammert Hofs verliet het Hofshuus en ging met zijn gezin wonen in een eigen huis aan de tegenwoordige Vlakkeeweg, dicht bij de Hiddinkbrug. Dit huis heeft ook de naam van Hofshuus gekregen."

Interessant voor u is wel de Oostgelderse Stichting voor Genealogie en Boerderijonderzoek (met haar tijdschrift OTGB), die kan u over dit fenomeen alles vertellen, misschien ook wel speciaal over Westendorp / Varsseveld : http://www.otgb.nl/introductie-otgb.html  ; en verder zou ik, als ik u was, ook de website GenealogieDomein.nl (Genealogie in de Achterhoek) grondig en zorgvuldig doorspitten.

- Tenslotte, over die website Koolwaaij.nl liet u al eerder merken teleurgesteld te zijn over het uitblijven van antwoord op uw vragen. Bij nader inzien kan ik mij die situatie wel een beetje voorstellen. Zoals u aan de website kunt aflezen: de beheerder is gepromoveerd beta-topwetenschapper. Zulke mensen werken véél en hard, keihard, misschien wel 50-70 uur in de week. Het is al héél wat voor zo iemand om samen te werken met anderen aan zo'n lokaal/regionaal genealogie-project, en de vondsten ervan netjes gestructureerd te delen met de hele wereld via internet; daar gaat al een ongelooflijke hoeveelheid kostbare vrije tijd in zitten.

Ik kan me voorstellen dat zo iemand dan niet óók nogeens allerlei genealogische vragen van ànderen gaat proberen te beantwoorden; ú zult wel van goede wil zijn, maar er zijn ook duizenden lompe genealogen-types die een kwestie voor je voeten neerdumpen met de mentaliteit van "Hier. Dit is mijn probleem. Los het op!" . Dit soort mensen kost úren en úren van je vrije tijd (ik spreek uit ervaring); zelf hebben zij meestal niet eens het eenvoudige basis-handwerk gedaan (WieWasWie, DBNB, Google, CBG, archiefwebsites, FS); zij schrikken er niet voor terug als er kosten gemaakt moeten worden, zolang ú die maar betaalt en niet zij; en achteraf kan er niet eens een fatsoenlijk bedankwoordje af, òf het blijft stil òf je krijgt alleen een grauw en een snauw. Dus ik kan mij dit alles bij de heer Koolwaaij prima voorstellen; een website bijhouden is genoeg.

U begrijpt: vrije tijd die náást zo'n (al heel prachtige!) website overblijft, moet niet opgaan aan wildvreemde onbekende anderen, maar ook echt vrije tijd zijn voor jezelf en je gezinnetje; een mens moet ook léven! ;)

Met vriendelijke groet,

Dimitri Vlas

Dimitri Vlas - 5 okt 2015 - 23:25

Helemaal onderaan (scrollen!) in "Verpondingskohier Westendorp" (Google) staat een "vertaling" van enkele begrippen.
sch = schepel = 10 liter droge waar (aardappelen, haver, etc.); mdr = malder of mulder = hoeveelheid die in een keer gemalen wordt; dlr = daalder = muntstuk van fl 1.50; spint = een oude maat van 7 liter (bijv. aardappelen, haver).

G.Karssenberg - 6 okt 2015 - 11:10

En dan hebben we nog een Willem Weerganck die op 17.8.1715 te Zelhem zijn tweeling Aeltien en Gerritjen laat dopen.

Uitgeschreven lid - 6 okt 2015 - 14:40

Bedankt voor de reacties zover, een hele drukke week gehad, en een nog drukkere die komen gaat. Daarna een weekje vakantie. Hoop dan met de door jullie gegeven ideeën aan de slag te kunnen.

ik kom vast wel met een nieuwe vraag dan :)

Bart - 10 okt 2015 - 13:48

Oke hoop te doen gehad, dan heeft dit onderwerp geen prioriteit. 

Maar vandaag wat uurtjes over en via dit forum, eens gaan kijken bij Wiewaswie. Daar kwam ik "Jan Weergang" tegen die zich in1707 inschreef voor bij de infanterie regemenint van Holstein Gottorp te 's Gravenhage (edit: dat klopt niet dat is de plaats waar het document is, zoals ik het nu begrijp)

https://www.wiewaswie.nl/personen-zoeken/zoeken/document/a2apersonid/382318567/srcid/42223626/oid/1/ct/1

Wiewaswie linkt door naar het Nationaal Archief:

http://www.gahetna.nl/collectie/index/nt00366/1fbbcfd0-62ef-102d-8131-005056a23d00/view/NT00366_persoon/sort_column/prs_achternaam/sort_type/asc

Nu vind ik 17 euro om die pagina te zien nogal duur eigenlijk, en ligt den Haag ook niet echt naast de deur.

 

Kan iemand me vertellen wat voor informatie ik zou kunnen vinden (anders dan dat er al uitgetypt is) op dat document?

 

Edit 2:

De datum 1707 is sterk te betwijfelen
aangezien het regiment pas in 1740 de naam Holstein-Gottorp ging dragen/onderleiding kwam van.

Bart - 28 dec 2015 - 15:53

Zoekend naar de familie van mijn moeder, Maartje Weergang, heb ik het spoor terug kunnen vinden tot uiteindelijk Jacob Weergang in Zoelmond, rond 1748 getrouwd met Maaijke van Hattum. In het doopregister aldaar trof ik hun 6e kind, Albert (of Aalbert) Weergang aan, een rechtstreeks voorvader, ook van de Schiedamse tak van Bart. Verder terug dan stamvader Jacob heb ik niet kunnen vinden. Connecties met de familie Weergang in de Achterhoek (Varsseveld) heb ik niet kunnen ontdekken. Maar ik hou me aanbevolen voor mogelijke verdere links.  Rijn van Welij, Oldenzaal

Rijndert van Welij - 26 sep 2016 - 11:24

Maar: ik meen te weten dat de trouwboeken van Zoelmond van voor 1749 ontbreken.

G.Karssenberg - 26 sep 2016 - 12:34


Dat klopt. Het eerste kind, dat ik  uit genoemd huwelijk heb kunnen traceren is Elizabeth Weergang, gedoopt op 09-11-1749. In totaal heb ik 8 kinderen uit het doopboek van Zoelmond gehaald. Maar het dus heel goed mogelijk dat er meer kinderen waren, die voor 1749 geboren (en gedoopt) zijn. 

Rijndert van Welij - 26 sep 2016 - 12:53







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu