Archiefinstellingen, bronnen en inventarissen » Hulp bij tanscriptie scheepssoldijboek VOC
Beste mensen,
Tot mijn grote vreugde is een achttal familieleden ergens in 1700 met de VOC vertrokken, wat prachtig materiaal oplevert. Ik heb nu de 8 scans van de scheepssoldijboeken en probeer ze te begrijpen. Niet alles is voor mij leesbaar, dus ik kan jullie hulp goed gebruiken.
Wat er staat is: 'Int schip Voorschoten, Hendrik Hoberts van Amsterdam Hooploper Niet vermaakt' (geen maandbrief) en dan aan de uitgavenkant de kosten die gemaakt zijn door de VOC bij vertrek vanaf de rede va Texel. Wat ik kan lezen is Gage op de hand f 14; ??????? f 100; ? Scheepskist? f 3,50 en dan mijn vragen: wat staat daar Bolkrager?? Hembden? en ??? kremen?
Wie het weet mag het zeggen.
(LET OP DE LINK IS VAN 2012, DUS JAREN NA DEZE DRAAD)
http://www.genealogieonline.nl/stamboom-hobers/I1137.php
Groet
Wim
Wim Hobers - 27 aug 2009 - 20:13
Dag Wim,
Hembd = hemd
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025346&lemmodern=hemd
hembden en schoenen?
Groet,
Pauwel - 28 aug 2009 - 00:10
Hallo Pauwel,
Wat een mooie link. Ik kende hem niet. Goed: Hembd is nu duidelijke "Hembden ......1P" : 1 paar hemden.
Blijft het intrigerende : Bolkvanger en hreemer?? In andere bataallijsten kom ik 1 "kelder" tegen, maar dat kan ik hier niet lezen.
Wel bedankt voor de link.
Groet
Wim
Wim Hobers - 28 aug 2009 - 10:08
Dag Wim,
Voor hreemer/kremen lees ik: "schoenen".
De bovenste regel van het overzichtje lees ik als:
« 1784 29 7ber à de Comp. over 2/m. gag. op hand f 14 -- -- »
Groet,
Pauwel - 28 aug 2009 - 10:59
Hoi Pauel, kijk eens wat ik dank zij jouw link heb gevonden:
Modern lemma: II) Als stofnaam. Geteerd zeildoek. znw. m., mv. -s. Van Bolk (II) en Vangen met -er. Bolge, bolk had, o.a. blijkens kiliaan's vertaling met procella, voorheen ook de bet.: hevige regenbui of storm; verg. nog bij molema: ?Hij het 'n bolk vangen?, van iemand die een nat pak heeft gehaald. Bolkvanger is dus eigenlijk: overkleed waarmede men eene bui opvangt; verg. zuidwester(hoed). Met Bolk (I) heeft het woord niets te maken. Blijkens de k vanouds in de Noordelijke gewesten thuishoorende, thans in allerlei verbasterde vormen als bolvanger (Noord-Holland, Drente, zie Arch. v. Ned. taalk. 1, 253 ), bolkesvanger (Overijsel), molvanger (Groningen, molema ), wolkvanger (v. winschooten, Seeman [1681]). +?1. Dikke, korte, ruwe pij van pressenning, door visschers en zeelieden bij buiig of onstuimig weer gedragen. Thans verouderd; men zegt baaivanger enz. ?2. In de volgende plaatsen voor: visscher; het woord schijnt hier dus opgevat als samenstellende afleiding van Bolk (I) en Vangen met -er. Of deze verwarring meer dan eene enkele maal en werkelijk in de levende taal is voorgekomen, is thans moeilijk meer te beslissen.
Weer een stap verder. Groet Wim
Modern lemma: II) Als stofnaam. Geteerd zeildoek. znw. m., mv. -s. Van Bolk (II) en Vangen met -er. Bolge, bolk had, o.a. blijkens kiliaan's vertaling met procella, voorheen ook de bet.: hevige regenbui of storm; verg. nog bij molema: ?Hij het 'n bolk vangen?, van iemand die een nat pak heeft gehaald. Bolkvanger is dus eigenlijk: overkleed waarmede men eene bui opvangt; verg. zuidwester(hoed). Met Bolk (I) heeft het woord niets te maken. Blijkens de k vanouds in de Noordelijke gewesten thuishoorende, thans in allerlei verbasterde vormen als bolvanger (Noord-Holland, Drente, zie Arch. v. Ned. taalk. 1, 253 ), bolkesvanger (Overijsel), molvanger (Groningen, molema ), wolkvanger (v. winschooten, Seeman [1681]). +?1. Dikke, korte, ruwe pij van pressenning, door visschers en zeelieden bij buiig of onstuimig weer gedragen. Thans verouderd; men zegt baaivanger enz. ?2. In de volgende plaatsen voor: visscher; het woord schijnt hier dus opgevat als samenstellende afleiding van Bolk (I) en Vangen met -er. Of deze verwarring meer dan eene enkele maal en werkelijk in de levende taal is voorgekomen, is thans moeilijk meer te beslissen.
Weer een stap verder. Groet Wim
Wim Hobers - 28 aug 2009 - 11:04
'hr: l: h: nare ' ?? Lees ik dat goed? Zou dat de aflorting van Schuldenaar kunnen zijn?
Groet
Wim
Wim Hobers - 28 aug 2009 - 11:25
Goed gevonden Wim! Hierbij een plaatje.
«sch.d â sc.nare»
schuld aan schuldenaren?
Groet,
Pauwel - 28 aug 2009 - 13:18
Aangezien een voorouder van mij eind 18e eeuw uitgevaren is met de VOC ben ik ook geïntresseerd in informatie over de VOC en de soldij
Ik kwam daarbij op het nationaal archief een afbeelding tegen in de inleiding waaruit de samenstelling van de wijze waarop de soldij en alles daaromheen werd vastgelegd (dit gebeurde meestal uniform),
De link daarheen is:
http://vocopvarenden.nationaalarchief.nl/inleiding.aspx
hopelijk kunt u hiermee iets,
Groet,
Eva
Eva Konter-Neesman - 28 aug 2009 - 14:40
Hoi Eva en Pauwel
Dank voor je reactie. Ik ken inderdaad deze site en heb via die site de scans ontvangen die ik nu met hulp van oa Pauwel en jou ontcijfer. Jouw link helpt daarbij, maar geeft geen specifieke antwoorden op zaken zoals: Bolkvanger.
Pauwel: Ik ga met je mee: ik lees nu ook "schoenen". Dank.
Heb vertaling nu vrijwel compleet.
Groet
Wim
Wim Hobers - 28 aug 2009 - 15:05
»niet vermaekt«
»1 ps. kist«
»jongens bolkvanger«
zie http://databases.tanap.net/cgh/main.cfm?artikelid=23198&zoekwoord=1740
»2 ps. jongens bolle vangers«
»schoenen 1 pr.«
afbeelding :
http://picasaweb.google.nl/lh/photo/_dLXynJhVTY72fc2voFIAg?feat=directlink
via de link die Eva gaf :
Pauwel - 29 aug 2009 - 10:14
Hallo Pauwel en Eva,
Ik ben eruit: met dank aan jullie is het prima "vertaald" en begrijpelijk gemaakt. Ook "schuld aan schuldenaere" is volgens mij de goede weergave Pauwel: Het blijkt zijn vader Theodorus Hobers te zijn die "recht" heeft op f 100 door zijn zoon nog te verdienen gage op t schip Voorschoten. Voor de geïnteresseerden: De desbetreffende 18-jarige hooploper bij de VOC zal ( zoals zovelen) nooit meer terugkeren in de republiek met zijn nieuwe bolkvanger, zijn hemden en zijn nieuwe schoenen. Hij overlijdt in Malacca.
Ik heb weer een vraag mbt deze VOC-specifieke terminologie. ( heb tweede scan geplaatst) Wie begrijpt het woord " kelder" ?? achter "kist" in de tweede scan van Jan Oudenheuvel provoost
(LET OP DE LINK IS VAN 2012, JAREN NA DEZE DRAAD)
http://www.genealogieonline.nl/stamboom-hobers/I1928.php
Groet
Wim
PS voor een ieder die de site VOC-opvarenden nog niet kent en familieleden mist, van wie hij /zij geen spoor in de DTB's kan vinden: ik kan je aanraden hier eens te kijken. Het heeft mij 7 "verdwenen" familieleden opgeleverd. Vier keer een zeemansgraf; één keer overleden in Kaap de Goede Hoop; één keer Malacca en één echt vermist.Prachtige kost.
Wim Hobers - 29 aug 2009 - 21:36
Dag Wim,
»1 ps. kist en 1 ps. kelder«
WNT geeft als een van de betekenissen van kelder:
»Benaming voor een kist met (15) afdeelingen of vakken waarin (vierkante) flesschen overeindstaand bewaard of vervoerd worden; het verkl. keldertje, voor een meer of minder sierlijk bewerkt kistje of kastje dat overeindstaande flesschen of karaffen met wijnen, likeuren of reukwateren bevat; verg. fra. cave en eng. cellaret. Verg. de samenst. kelderflesch en flessch(en)-, likeur-, reis-, en scheepskelder«
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M031109
Groet,
Pauwel - 29 aug 2009 - 22:51
Ik ben intussen 2 dagen in het Nationaal Archief geweest om de VOC soldijboeken te bekijken. Prachtig.
Pauwel je uitleg van kelder klopt: Voornamelijk de officieren namen 'kelders' met wijn of jenever mee. Antwoorden gevonden, maar ook nieuwe vragen:
De man die een 'kelder' meeneemt moet ook 6 gulden betalen voor "Absentere der branding off monstering" ( zie scan 3). Ik interpreteer dat als een soort boete voor het niet verschijnen bij een of ander inspectie (monsterrol). Maar wat moet ik met 'branding'?
De tekst is te lezen op scan 3
http://picasaweb.google.nl/stamboomhobers/VocScans#
Wie kan mij helpen bij het begrijpen van deze tekst?
Groet
Wim
Wim Hobers - 7 sep 2009 - 13:53
Ik ben er sinds kort achter dat ook ik een voorouder had op de VOC:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gegevens van Hendrik Stomp uit Utrecht
Datum indiensttreding: 27-10-1740 Datum uit dienst: 09-10-1741
Functie bij indiensttreding: Adelborst Reden uit dienst: Overleden
Uitgevaren met het schip: Weltevreden Waar uit dienst: Azie
Maandbrief: Nee Schuldbrief: Ja
Gegevens van de vaart
Schip: Weltevreden Vertrek: 27-10-1740
Kamer: Amsterdam Kaap: 31-01-1741
19-02-1741
Inventarisnummer: 6111
Folio: 179 Aankomst: 22-05-1741
Batavia
DAS- en reisnr.: 3199.1
------------------------------------------------------------------------
Hoe kom je achter meer gegevens dan deze ?
Er is nl nog een Stomp uit Utrecht die in dezelfde periode op hetzelfde schip zat maar ik kan niet ontdekken wie dat is (alle Stompen uit Utrecht waren familie): (misschien een neef......de vader van Hendrik heette nl Jan en niet Pieter)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gegevens van Jan Pietersz Stomp uit Utrecht
Datum indiensttreding: 27-10-1740 Datum uit dienst: 15-06-1742
Functie bij indiensttreding: Hooploper Reden uit dienst: Overleden
Uitgevaren met het schip: Weltevreden Waar uit dienst: Azie
Maandbrief: Nee Schuldbrief: Ja
Gegevens van de vaart
Schip: Weltevreden Vertrek: 27-10-1740
Kamer: Amsterdam Kaap: 31-01-1741
19-02-1741
Inventarisnummer: 6111
Folio: 149 Aankomst: 22-05-1741
Batavia
DAS- en reisnr.: 3199.1
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Graag zou ik willen weten of ik aan meer info kan komen en hoe...
Alvast mijn dank.....
gr. Ina
E.E. Stomp - 8 sep 2009 - 14:08
Pauwel - 8 sep 2009 - 19:37
Beste Pauwel,
Dank voor je reactie. Dankzij je eerdere tip naar het WNT had ik in mijn vraag al mijn eerste interpretatie gegeven: "Absentere der Monstering" zou dus kunnen betekenen: een boete voor het niet verschijnen op een monstering / inspectie / monsterrol. Ik zou graag van iemand een bevestiging van deze ' vertaling ' hebben of een andere interpretatie.
Blijft over "absentere der branding". Zou dit kunnen betekenen 'het niet aanwezig zijn bij het "branden" van het VOC-merk in de scheepskist in het Oost Indisch Huijs? Het is het enige wat ik kan bedenken.
En Ina: In het Nationaal Archief kan je de generale land- en zeemonsterrollen inkijken ( invent. nrs 5168-5239) om het spoor van beiden te volgen, vooral omdat ze beiden levend in Azié zijn aangekomen. Op zo'n monsterrol staan per jaar alle VOC dienaren in Azië en Kaap de Goede Hoop, gerubriceerd per regio: Malacca, Bali enz.enz. Maar ook aan boord van de schepen die binnen Azie voeren. Verder is het de moeite waard het originele scheepssoldijboek in te kijken, omdat online de minimale feiten staan. In het boek staat aan wie ( een gedeelte van) de schuldbrief is uitbetaald. Beiden hebben minimaal één jaar gevaren en dus gage opgebouwd. Kortom: naar het Nationaal Archief.
Groet
Wim
Wim Hobers - 8 sep 2009 - 20:16
9 Januarij. Bepalingen nopens hel inbranden*' van ge-
permitteerde kisten^ enz.
Binnen gebragt zynde een remonstrantie van den eersten
administrateur in de zuiker-pakbuizen, van Naerssen, vervat-
tende zyne bezwaarnissen omtrent de thans plaats bebbende
wyze in bet branden der gepermitteerde kisten en andere
bagage, zoo van de scbeeps hoge en mindere officieren, als van
die der passagiers van de retour-scheepen, mitsgaders eenige
voorstellen om daarin eene geschikte verandering te weeg te
brengen, zo is verstaan:
1® de jongst benoemde gecommitteerde branders te laaten
fungeeren geduurende een rond jaar om alle brandingen
ten bunnen overstaan te laten geschieden en dit voortaan
in zelver voegen te laaten geschieden jaarlyks;
2^ alle te branden goederen ten dien einde Ie laaten ontfangen
in Comp' recognitie pakhuis, zonder onderscheid of dezelve
toebebooren aan repalrieerende, dan wel in bet land
varende; en
3® telkens vyf dagen voor de monstering van de te vertrekken
staande scheepen, betzy naar Nederland, dan wel na de
buiten comptoiren, de gemeente by billetten te adverteeren
den preciesen dag, wanneer de branding zal geschieden en
wanneer de goederen ton dien einde zullen worden aan-
genomen.
10 Januarij. Maatregden ter voorkoming van ongere-
geldheden^ voortspruitende uit ontijdige monstering van
Compagnie*s schepen.
Is goedgevonden tol een permanente order te statueeren:
Digitized by VjOOQ IC
1706 W. A. ALTINQ. 5
1* dat de commandeur en opper-equipagiemeester zal ge-
houden zyn aan den heer Gouvernear Generaal kennisse
Ie geeven, wanneer schip of scheepen, buiten onvoorziene
. toevallen, vyf dagen daarna gemonslert konnen worden ;
i^ dat van de voorschrceven bepaling door of ter order van
den beer Gouverneur Genera*-)!, zo ras doenlyk, zal worden
kennisse gegeeven aan de lioofden der schryf-comptoiren,
mei lasl om te zorgen, dat de papieren op de bepaalde
tyd in gereetheid zyn;
5^ dat na het bepalen der vyf dagen geen na-projecten dan
by extra ordinaire gevallen zullen mogen worden ver-
leenl en, zo zulks al mogte gebeuren, die egter van dien
aart zullen moeten zyn, dat daardoor de depêche van
schip of scheepen en het vervaardigen der papieren niet
vertraagt worden, tenzy alleen op speciaale last van de
hooge regeering;
4* dat de commandeur en opper-equipagiemeester zal moeten
zorgen, dat voor den dag, dat de voorschrceven vyf dagen
bepaalt worden, zowel de carguasoenen, als de vic-
tualie en scheeps-benodigtheeden overeenkomstig de aan
hem afgelangde projecten zyn ingeladen, alvorens hy aan
. den heer Gouverneur Generaal kennisse geeft, dat schip
of scheepen gereet zyn om gemonstert te konnen worden,
ten einde een ieder, van wiens departement het ook mag zyn,
daardoor in staat te stellen de papieren binnen de gemelde
vyf dagen behoorlyk te konnen vervaardigen en expedieeren >
5^ dat de commandeur en opper-equipagiemeester gehouden
zal zp te zorgen, dat de geëffende monsterrollen dezelfde
dag, op dewelke hy aan den heer Gouverneur Generaal
kennisse geeft, dat schip of scheepen gereet zyn om ge-
monstert te worden, aan het opperhoofd van het generaal
soldy-comptoir worden bezorgt of aan den geene, die in
zyn plaats dat ambt waarneemt, en op die geëffende
monster-rollen agier ieders naam distincl bekent te stellen,
roet welk schip hy in het land gekomen en van welke
bodem by op het geftffende schip geplaatst is;
Digitized by VjOOQ IC
http://www.archive.org/stream/nederlandschind00kingoog/nederlandschind00kingoog_djvu.txt
permitteerde kisten^ enz.
Binnen gebragt zynde een remonstrantie van den eersten
administrateur in de zuiker-pakbuizen, van Naerssen, vervat-
tende zyne bezwaarnissen omtrent de thans plaats bebbende
wyze in bet branden der gepermitteerde kisten en andere
bagage, zoo van de scbeeps hoge en mindere officieren, als van
die der passagiers van de retour-scheepen, mitsgaders eenige
voorstellen om daarin eene geschikte verandering te weeg te
brengen, zo is verstaan:
1® de jongst benoemde gecommitteerde branders te laaten
fungeeren geduurende een rond jaar om alle brandingen
ten bunnen overstaan te laten geschieden en dit voortaan
in zelver voegen te laaten geschieden jaarlyks;
2^ alle te branden goederen ten dien einde Ie laaten ontfangen
in Comp' recognitie pakhuis, zonder onderscheid of dezelve
toebebooren aan repalrieerende, dan wel in bet land
varende; en
3® telkens vyf dagen voor de monstering van de te vertrekken
staande scheepen, betzy naar Nederland, dan wel na de
buiten comptoiren, de gemeente by billetten te adverteeren
den preciesen dag, wanneer de branding zal geschieden en
wanneer de goederen ton dien einde zullen worden aan-
genomen.
10 Januarij. Maatregden ter voorkoming van ongere-
geldheden^ voortspruitende uit ontijdige monstering van
Compagnie*s schepen.
Is goedgevonden tol een permanente order te statueeren:
Digitized by VjOOQ IC
1706 W. A. ALTINQ. 5
1* dat de commandeur en opper-equipagiemeester zal ge-
houden zyn aan den heer Gouvernear Generaal kennisse
Ie geeven, wanneer schip of scheepen, buiten onvoorziene
. toevallen, vyf dagen daarna gemonslert konnen worden ;
i^ dat van de voorschrceven bepaling door of ter order van
den beer Gouverneur Genera*-)!, zo ras doenlyk, zal worden
kennisse gegeeven aan de lioofden der schryf-comptoiren,
mei lasl om te zorgen, dat de papieren op de bepaalde
tyd in gereetheid zyn;
5^ dat na het bepalen der vyf dagen geen na-projecten dan
by extra ordinaire gevallen zullen mogen worden ver-
leenl en, zo zulks al mogte gebeuren, die egter van dien
aart zullen moeten zyn, dat daardoor de depêche van
schip of scheepen en het vervaardigen der papieren niet
vertraagt worden, tenzy alleen op speciaale last van de
hooge regeering;
4* dat de commandeur en opper-equipagiemeester zal moeten
zorgen, dat voor den dag, dat de voorschrceven vyf dagen
bepaalt worden, zowel de carguasoenen, als de vic-
tualie en scheeps-benodigtheeden overeenkomstig de aan
hem afgelangde projecten zyn ingeladen, alvorens hy aan
. den heer Gouverneur Generaal kennisse geeft, dat schip
of scheepen gereet zyn om gemonstert te konnen worden,
ten einde een ieder, van wiens departement het ook mag zyn,
daardoor in staat te stellen de papieren binnen de gemelde
vyf dagen behoorlyk te konnen vervaardigen en expedieeren >
5^ dat de commandeur en opper-equipagiemeester gehouden
zal zp te zorgen, dat de geëffende monsterrollen dezelfde
dag, op dewelke hy aan den heer Gouverneur Generaal
kennisse geeft, dat schip of scheepen gereet zyn om ge-
monstert te worden, aan het opperhoofd van het generaal
soldy-comptoir worden bezorgt of aan den geene, die in
zyn plaats dat ambt waarneemt, en op die geëffende
monster-rollen agier ieders naam distincl bekent te stellen,
roet welk schip hy in het land gekomen en van welke
bodem by op het geftffende schip geplaatst is;
Digitized by VjOOQ IC
http://www.archive.org/stream/nederlandschind00kingoog/nederlandschind00kingoog_djvu.txt
Pauwel - 8 sep 2009 - 21:03
Nou, nou Pauwel, je bent wel en top-zoeker, maar vooral vinder. Prachtig om deze tekst te lezen. Ik ga er nu van uit dat de tekst op Afbeelding 3 "'t absenteeren der branding off monstering" betekent het bedrag dat ingehouden werd op de gage voor het niet verschijnen bij de twee akties: het branden van het VOC- merk op de scheepskist en / of het op een aangegeven tijd en dag niet aanwezig zijn voor het noteren op de monsterrol.
Wat extra bewijs voor deze interpretatie zou kunnen geleverd worden door de transcriptie van het woordje "door" of "voor" voor "'t absenteeren". Wat lees jij daar?
Bedankt voor je hulp.
Groet
Wim
Wim Hobers - 8 sep 2009 - 22:00
Plaats een reactie
Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!
Bedankt, uw melding is verstuurd aan de moderators.