stamboomforum

Forum logoArchiefinstellingen, bronnen en inventarissen » Vernoemingsregels: Vroeger was het algemeen gebruikelijk om kinderen te vernoemen naar familieleden.



Profiel afbeelding

http://www.voorouders.net/help/regels-voor-het-vernoemen/

»... vroeger was het algemeen gebruikelijk om kinderen te vernoemen naar familieleden. Dat wil zeggen dat een kind dan dezelfde naam kreeg als een bepaald familielid. Daar bestonden vrij strikte regels voor. Zeker voor de periode vóór 1811 zijn vernoemingspatronen daarom heel belangrijk bij het aantonen van verwantschappen. Weliswaar waren het slechts gewoonteregels waar regelmatig van afgeweken werd, maar de 'normale' volgorde van vernoemen was in principe een vaststaand gegeven...«

Pauwel - 10 jan 2012 - 21:50

Het verbreken van de vernoemingsregels kon tot in de zestiger jaren (van de vorige eeuw) nog tot grote conflicten leiden. Alleen een recent overlijden binnen de familie was een geaccepteerde reden om het kind naar de overledene te noemen. Ook voor een suikeroom of -tante golden aangepaste regels.

P. Honders - 12 jan 2012 - 13:33

Vernoemen!

Als iemand vernoemd wordt krijgt hij of zij exact dezelfde namen dan diegene waar hij of zij genoemd wordt.

echter iemand die als haar of zijn twee opa's heet is GENOEMD naar.

En dat gebeurt tegenwoordig nogal eens.

Mijn zoon is vernoemd naar mijn overleden broer, te weten:

Marius Wilhelmus Gerartdus, roepnaam Mario

Mijn dochter is genoemd naar twee tantes van mijn vrouws zijde, te weten:

Magritha Rika Janneke Elisabeth, roepnaam Marjan

Mijn kleinzoon is genoemd naar een overgrootvader, vader en grootvader, te weten

Gijsbert Marius Alexander

Groeten van Willem Versendaal uit Meppel

Willem Versendaal - 12 jan 2012 - 19:09

Beste heer Versendaal,

Eventjes VanDale geraadpleegd en voor u opgezocht:

Betekenis ' vernoemen ':

ver·noe·men  -noemde, h -noemd noemen naar.

Vernoemen is dus gewoon noemen naar en behoeft dus in het geheel niet exact te zijn.

Hoe hadden anders de jongens een vernoeming kunnen krijgen naar grootmoeder? Natuurlijk, ze had Jantje kunnen heten. En de meisjes natuurlijk naar grootvader. Wellicht weet u een mooie meisjesnaam als grootvader Quirinus heet?

Mvg

PJ

P.J. de Bree - 14 jan 2012 - 16:22

PJ de Bree:

Wat dacht u van quinty( net als quinty trustful)

of van quira

Jantsje - 21 jan 2012 - 13:10

Moet het woord " vernoeming" niet letterlijk nemen maar bekijk het als verwijzing naar

Quinty verwijst naar Quintinus ( huidige Kwinten )

Quira verwijst naar Quirinus.

Vanduynhoven Paul - 22 jan 2012 - 11:00

Dat er vroeger veel vernoemd werd. is duidelijk. Maar dan: "Daar bestonden vrij strikte regels voor. Zeker voor de periode vóór 1811 zijn vernoemingspatronen daarom heel belangrijk bij het aantonen van verwantschappen. Weliswaar waren het slechts gewoonteregels waar regelmatig van afgeweken werd, maar de 'normale' volgorde van vernoemen was in principe een vaststaand gegeven".

Dit is een veel te rigide stelling. En bovendien met zichzelf in tegenspraak. Aan de ene kant wordt beweerd dat deze regels 'strikt' waren, zelfs 'in principe een vaststaand gegeven', maar dat er ook geregeld van werd afgeweken. Bestonden ze dan wel? Als regels 'bestaan', moeten ze ook ergens aantoonbaar vastgelegd zijn, anders bestaan ze alleen in het hoofd van deze schrijver. En dan zijn ze een achteraf ingelegde constructie. Dus: wat wordt er beweerd als gesteld wordt dat deze regels 'bestonden'? Mijns inziens niets. In elk geval niets 'bestaands'.

In mijn databank heb ik de gegevens van duizenden gezinnen uit vroeger eeuwen. Vaak werd er vernoemd, dikwijls ook niet. Een vaste volgorde is vaak nog moeilijker vast te stellen, of ontbreekt geheel. Ook zonder dat er regels 'bestonden', kan gewone wellevendheid ertoe leiden dat beurtelings een familielid van de moeder en van de vader werd vernoemd. De veronderstelling dat er een strikt corpus van regels bestond leidt ertoe dat men met een te nauwe blik naar het verleden gaat kijken, en als dit dan een keer niet opgaat, wordt dit een 'afwijking van de regels' genoemd. Laat dit enghartige denken los, en kijk gewoon met open blik naar wat ouders met de namen van hun kinderen deden! Dat deden ze zelf ook!

www.stoffelswebworld.com

Frits Stoffels - 23 jan 2012 - 08:26

Ik denk dat vernoemen als regel nogal streek- en/of familiegebonden was. Toen ik in november 1960 de geboorte van mijn oudste zoon op het gemeentehuis meldde zei de ambtenaar : "Dat is dus een Dirk ". Toen ik hem vertelde dat hij Michiel heette zei hij : "Hoe kan je je vader dat aandoen".  Mijn vader had er geen enkele moeite mee. Hij en mijn moeder waren in de jaren dertig ook al van het vernoemen afgestapt. 

Bert Katsburg - 23 jan 2012 - 12:23

Mijn grootvader heette Egbert (in werkelijkheid anders, maar het gaat om het voorbeeld). Toen de eerste kleinzoon werd geboren, in de crisisjaren, dacht mijn grootvader: 'Ik neem een pakje boter mee, want de jongen krijgt toch zeker miijn naam, en de boter is schaars geworden'. Aangekomen bij het gelukkig gezinnetje vernam hij dat de naam Egbert Cornelis ging worden. Mijn grootvader was diep teleurgesteld, het had toch alleen Egbert moeten zijn, en nam het pakje boter weer mee naar huis!

Ook van de andere kant was er verschil. Mijn grootvader Frederik van moederskant kreeg een kleinzoon, die deels naar hem werd vernoemd: Frederik, maar, erachteraan: Alexander. Toen ik een paar jaar later werd geboren, noemden mijn ouders mij wél alleen Frederik. Gevolg: ik had mijn levenlang een streepje voor bij opa en oma, want die neef van mij... dat was toch géén echte vernoeming!

Frits Stoffels - 23 jan 2012 - 12:29

In mijn familie is het heel lang de gewoonte geweest,en nog dat kinderen vernoemd werden geen probleem .

De eerst geboren zoon werd vernoemd naar de vader van de vader,en de eerste dochter naar de moeder van de moeder (is nog steeds zo ) .

Daarna kwamen broers en zussen van bijde ouders aan de beurt ,ook is het heel lang de gewoonte geweest ,om een overleden kind weer te vernoemen zodra er een kind in het gezin werd geboren van hetzelfde geslacht .

ik begrijp niet waar om dit vernoemen een probleem zou zijn ,het is een teken van respect .

Mijn oudere zuster werd vernoemd naar mijn oma van moeders kant ,zij overleed naar 5 weken en toen ik later werd geboren kreeg ik een geheel andere naam .

maar op mijn jongste broer en ik na zijn alle andere kinderen vernoemd naar familie leden.

Donkers - 23 jan 2012 - 12:32

Ik heb nog even wat voor u opgezocht over de Nederlandse vernoemingsregels:

Zie: http://www.den-braber.nl/genealogie/diversen/vernoemen/vernoemingsregels.html

De voornaam als schakel tussen generaties; Doreen Gerritzen; Meertens Instituut, Amsterdam; juli 2005.
Dit werk is te vinden via www.google.nl

Uit 2007 is van dezelfde schrijver een duitse versie in pdf te vinden op:

http://depot.knaw.nl/8750/1/DGNiederländischePNS.pdf

Verder op wikipedia: nl.wikipedia.org/wiki/Vernoemen

Met vriendelijke groet,

PJ



P.J. de Bree - 23 jan 2012 - 19:27

DOREEN GERRITZEN

De Voornaam als Schakel tussen Generaties

http://depot.knaw.nl/8751/1/DGVernoeming.pdf

Pauwel - 23 jan 2012 - 23:56

Nogmaals: dat er veelvuldig vernoemd werd - maar dikwijls ook niet - is zonneklaar. Ik bestrijd alleen het idee dat ouders als een soort robots of automaten een zogenaamd vaststaand lijstje van 'regels' dienden te hanteren, met tot achter de komma uitgewerkt welke broer of zuster van een der ouders nu weer aan de beurt was. Je kunt - achteraf! maar dan ook alleen achteraf! - wel zoeken naar bepaalde patronen in het vernoemen, maar wat hier wordt gesteld, is de omgekeerde weg: men stelt eerst een soort ideaaltype van vernoemingsvolgorde vast, zegt dan dat dit vroeger 'regels' waren, of nog erger: 'strikte regels', en alles wat niet in dit plaatje past, wordt 'afwijking van de regels' genoemd. Dat is geen (familie)geschiedenis bedrijven, dat is de zaak dichtmetselen en met een tunnelvisie door de eeuwen heen lopen. Een soort sibbekundige volkskunde die bij de jaren dertig misschien aardig paste, maar al lang heeft afgedaan. Wat er óók aan ontbreekt, is dat een oma, oom of tante misschien niet vernoemd werden vanuit een regel, maar omdat hij of zij een geweldig lief mens was naar wie men met dankbaarheid opkeek, van wie men hield. Kijk met open blik! Gooi die lijstjes weg! Laat je verrassen! Zie de overeenkomsten, zie ook de verschillen! Zie je voorouders als mensen, als individuen met allerlei vrijheden waarvan ze soms gretig en creatief gebruik maakten - niet als robots!

Frits Stoffels - 24 jan 2012 - 08:08

In  mijn kwartierstaat komt de 'regel' van de grootoudervernoeming inderdaad veel voor. In sommige gezinnen wordt een grootouder pas vernoemd als hij of zij is overleden. Dat verandert dan de 'regelmatige' volgorde. Ook kom ik tegen dat de opa van moederskant vóórgaat: hij heeft maar één dochter en heeft zijn boerderij alvast aan haar en aan zijn schoonzoon vermaakt. De eerste zoon heet naar hem.

Vernoeming had voor een kind soms vervelende consequenties. Mijn oma en haar broer heetten naar moederskant en mochten op de boerderij van moederskant logeren, haar andere broers heetten naar vaderskant en mochten nooit mee, daar moest de andere familie maar voor zorgen.

Driekwart eeuw geleden: in een gezin werd een nichtje bewust naar haar vermogende kinderloze tante X genoemd. Later probeerde ze zich op allerlei wijzen in te likken. Toen tante overleed, kreeg nichtje niet meer dan de anderen. Nichtje was heel teleurgesteld: ze heette toch niet voor niets X...!?

Ruud Poortier - 24 jan 2012 - 10:16

Grappig,

Zou wat geschreven wordt over het vernoemen niet het zoveelste voorbeeld zijn van projecteren van het nabije verleden op het vroegere verleden? Onder het motto: als het toen, in de tijd van ouders/grotouders gegolden heeft, dan zal het wel altijd gegolden hebben.

Ik zal een eigen zonde opbiechten: bij het documenteren van onze stamboom ging ik er vast uit van, dat er "altijd" geboortekaartjes verzonden werden, en ging dus ijverig op zoek naar de ontbrekende exemplaren. Het was voor mij een eye-opener toen ik ontdekte dat het verzenden van geboortekaartjes pas een goede burgerlijke gewoonte werd in zeg de twintiger/dertiger jaren van de twintigste eeuw. Jammer van al mijn energie.

Uit eigen ervaring weet ik hoe strikt zelfs in de jaren zeventig van de twintigste eeuw de regels van het vernoemen waren (ik ken uit eigen ervaring het pakje-boter-verhaal). Maar dat zegt natuurlijk niets over een eerder verleden.

dr. j. ridderbos - 24 jan 2012 - 11:14

Precies! Zo ging ik er altijd van uit dat verjaardagen gevierd worden sinds mensenheugenis. Tot ik Delftse bevolkingsregisters zag uit de eerste decennia van de negentiende eeuw, die overduidelijk stoelen op de inlichtingen die bewoners zelf gaven. Dan valt op: velen weten wel een geboortejaar, maar geen geboortedag. Ook het geboortejaar was dikwijls fout en soms wordt een doopdatum als geboortedag opgegeven (had men die ergens liggen op een briefje van de Kerk?). Zelfs de geboortedagen en -jaren van kinderen van drie, vier jaar oud worden fout opgegeven of met een bijna hoorbare stilte van niet-weten weggelaten.

Dus ging ik zoeken naar het fenomeen 'verjaardag vieren'. Het kostte enige moeite, maar toen kwam ik er achter dat verjaardagen pas gevierd worden sinds omstreeks 1890-1910!

Frits Stoffels - 24 jan 2012 - 11:19

Ik ben met kwartierstaatonderzoek bezig en ik kom mooie vernoemingen tegen.

Ik ben vernoemd naar mijn grootvader CeesJan en ik heb altijd een streepje voor bij deze grootouders.

Mijn zuster [Margje] is vernoemd naar mijn grootmoeder Margje den Daas [1913-1991], zie is weer vernoemd naar haar grootmoeder Margje de Wit [1864-1951], die is weer vernoemd naar haar grootmoeder Margje van Kooten {Woerden 8.9.1799-??] en die is weer vernoemd naar haar grootmoeder Mar[rig]je Blom, gehuwd met Aart de Groot

Cees Jan van den hoek

Cees Jan van den Hoek - 24 jan 2012 - 23:35

De vrouwelijke vorm van Quirinus is gewoon Quirine. Een prachtige naam!

Nel Bakker-ter Woort - 25 jan 2012 - 11:53

Voor de die meneer die het geboorte kaartjes verzenden uitzocht heb ik nog een nieuwtje .

de kaartjes voor jongens waren roze en die voor meisjes blauw gekleurd ,dit was omdat meisjes aan Maria werden opgedragen .

Later is dit veranderd omdat roze voor een jongen niet zo leuk gevonden werd .

Ook stonden de baby`s die overleden in de tuin, uit angst dat de geest van het vaak nog niet gedoopte kind weer binnen wilde komen.

Door die zelfde angst werden de ramen afgedekt na overlijden van iamand met witte lakens .

Toen mijn moeder overleed wilde mijn broertje hetzelfde doen ik heb hem weerhouden hiervan ,moeder was ook als geest welkom om afscheid te nemen .

Donkers - 25 jan 2012 - 12:31


P.J. de Bree  

Wat dacht U van Quirina  (;kortweg Rina?)


Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

In mijn familie was het niet ongebruikelijk om de volgende vernoeming-patroon te gebruiken:

De oudste werd vernoemd naar de ouders van moeder: (Zoon naar Opa moederszijde, dochter naar Oma moederszijde) Het 2e kind naar de ouders van vader (idem, maar dan vaderszijde), bij het 3e kind was vaderszijde aan de beurt,  als het kind van het andere geslacht was als het 2e kind. (maar daar werd al snel de hand mee gelicht).  Zo heet mijn oudste boer naar moeders vader, ikzelf naar vaders vader en mijn zus naar vaders moeder.

Daan Eras - 27 jan 2012 - 01:31







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu