In mijn kwartierstaat heb ik in Amsterdam verschillende families die veel kinderen namen gaven als Rachel, Hester, Abraham, David, Lea, Susanna, Isaac, Sara, wat mij een vermoeden geeft dat ze eventueel van Joodse afkomst zijn. Ze trouwden en doopten echter in de Gereformeerde (Hervormde) Kerk.... Hoe zat dat eigenlijk? Want bij zoekakten.nl vind ik geen synagoge tussen al de verschillende kerken.

Heb je onderstaande link al doorgenomen Mirjam

http://zoekakten.nl/rbs4prov.php?id=NH

en ook de index van het Stadsarchief met uitleg?

http://stadsarchief.amsterdam.nl/archieven/archiefbank/indexen/doopregisters/handleiding/index.nl.html

Gr.

Everardus

Was ik nog niet van op de hoogte, Everardus. Dank voor de links!

Maar mijn vraag is eigenlijk: klopt het/kwam het voor dat er ook Joodse families/families met Joodse roots in de Gereformeerde (Hervormde) kerk zaten? (Aangezien de gezinnen uit mijn kwartierstaat Gereformeerd/Hervormd zijn gedoopt en getrouwd in bijv. de Oude Kerk en de Nieuwe Kerk).

Of waren het christelijke families die hun kinderen Bijbelse namen gaven, zoals vandaag de dag nog regelmatig gebeurd in christelijke gezinnen (en dan vooral de reformatorische kerken)? Maar wat mij dan opvalt is dat het typisch Joodse namen zijn die gebruikt worden in de A'damse gezinnen.

Het Oude Testament van de Bijbel is in protestantse kringen nogal populair. Vanaf begin 17e eeuw zie je daarom, dat protestanten voornamen uit dat boek gaan gebruiken, om zich af te zetten tegen de gebruikelijke katholieke heiligennamen als Maria en Johannes, omdat heiligen in de gereformeerde leer geen plaats hebben, en dat soort namen zelfs werden verfoeid als typisch paaps. In de middenklasse waren dat soort namen ook niet chic, want katholieken waren paupers en boeren.

Vandaar het grote aantal Abrahams en Isaaks, Rachels en Rebecca's dat je in gereformeerde kringen tegenkomt, tot en met Abraham Kuyper aan toe.

Toevallig komt er in datzelfde gezin ook een Johannes en een Maria voor....

Protestantse gezinnen (in de 20e en 21e eeuw en misschien ook wel de 19e eeuw) gebruiken namen uit beide Testamenten, dus zowel uit het Oude als uit het Nieuwe. Zelfs Maria is redelijk favoriet. Vaak worden de profeten als Micha, Daniël, Jefta, Joël vernoemd en de namen van de dicipelen. Ruth, Esther, Dorcas, Eunice en Rhodé worden ook veel gebruikt. Abraham, Izaäk en Jacob zijn de oudvaders, dus die worden ook regelmatig vernoemd. Vaak wordt er gekozen voor namen van personen die in een goed blaadje stonden, je noemt je kind niet Judas (naar de verrader van Jezus), Rachel is minder geliefd, aangezien ze Jacob voorloog. De naam Susanna komt bij Protestanten ook voor, maar dan zonder Bijbelse connectie. 

Susanna is strict genomen geen bijbelse naam, de apochriefe boeken maken geen deel uit van de officiele bijbel, afgezien van wat kleinere geloofsstromingen. Maar "de kuise Susanna" uit het apochriefe Daniel leeft nog steeds wel voort, niet alleen als symbool van kuisheid maar het verhaal is ook de grondslag van het juridisch principe "één getuige is geen getuige".

Oh ja, en de term "Hervormde kerk" wordt pas ingevoerd in 1814

Ik weet dat Susanna geen Bijbelse naam is, maar wel een naam die veel in Joodse families voorkomt. Vandaar dat deze naam ook hier genoemd werd.

Dat is terecht, de naam staat ook in de vraag genoemd. Maar dat protestanten geen (feitelijk onjuiste) connectie tussen de naam Suzanne en de bijbel zouden leggen, dat lijkt me onjuist. Een paar jaar gelden was op TV een onderzoeker die in de Amerikaanse Bible Belt de staat op ging met een hele lijst vrage, wat kwam wel echt uit de bijbel, wat niet. De zeer "bijbelvaste" ondervraagden bleken het merendeel van de vragen totaal fout te beantwoorden. Bij de EO bijbelquiz zit ik me ook steeds te verwonderen over de gebrekkige kennis van de kandidaten. Terwijl ik atheistisch ben opgevoed...

Ik ben zelf christelijk opgevoed, maar wij hebben nooit de connectie van de naam Susanne met de Bijbel geleerd. Zij komt daar niet in voor. Wel in de apocrief Daniël, maar de apocriefe boeken hadden wij niet. 

Wat betreft de bijbelkennis van degenen die op TV meedoen met de bijbelquiz: dat zijn mensen uit alle lagen van de bevolking, christelijk en meerendeels niet-christelijk opgevoed. De meeste kandidaten uit het panel hebben vaak geen christelijke opvoeding gehad of doen er weinig tot niets meer aan, zodat ze de kennis verloren zijn. Dan is het logisch dat het niveau lager ligt dan je zou verwachten. 

Dank voor je reacties, Maggy. Ik wil het nu afsluiten, daar we off-topic gaan.

Ik zelf heb de fam van mijn moeder teruggevonden in Amsterdam , zij hebben joodse namen en achternamen en zijn gereformeerd 

allen 16 en 17 eeuw . Ok voornamen kan ik in komen , maar dan ook nog achternamen ? , ook woonde ze in de joodse wijken .

de joodse gemeenschap heeft me verteld dat het aan de namen  te zien is dat ze  waarschijnlijk joods zijn . Kan het dan toch niet zo zijn dat  de namen in de gereformeerde kerk van bekeerde joden zijn? 

U moet een ding bedenken tot 1796 hebben de kerken in de plaatsen de adminstratie gedaan van inschrijven bij wat later de burgerlijke stand zou zijn. Dus u zult wellicht aan de namen een mogelijke joodse herkomst ontdekken, dan is dit in de meeste van alle gevallen ook zo. Er zullen natuurlijk ook mensen zijn die zeggen wel volgens mijn onderzoek gebeurde dit veel vaker dat christenen een "Bijbelse naam" aannamen. Maar kijk daarvoor bij Meertens je zult dan de vernoemingsregels kunnen lezen. De joden hadden een volgorde van naamgeving die overeenkwam met de namen van de twaalf joodse stammen De oudste had de naam Abraham enzo verder. Benjamin was de jongste. Bij de Rooms Katholieke bevolking die ook vele kinderen kregen werd de naam van een kind aangegeven en volgens voorwaarden van de RK kerk moesten Germaanse namen vooraf gegaan worden door de naam van een heilige dan werd voor die eigen naam eerst door schrijver van de kerk een heilige naam gegeven en als tweede naam de eigen gegeven Germaanse (heidense) naam. Kwam men op een zeker aantal kinderen dan vroeg zo een schrijver het hoeveelse kind is dit van u, zei men de negende dan werd er ook wel geschreven in het Latijn octavio of Octavianus. Sommige oude Germaanse namen zoals Jan  en Pieter waren ook heilige namen. Voor 1798 moesten ambtenaren hun functie kopen, aangezien in de plaatsen ook inschrijven mogelijk was stond daar vaak wel dat de inkomende bewoner van joodse herkomst was. Maar dit was een dienst die de persoon die het aangaf moest betalen. Terwijl de kerk dit graag deed en wel gratis, want dan hadden ze een zieltje erbij of meerdere, vandaar dat joden die uit Oost Europa kwamen meestal arm waren zich bij de kerken melde. Zij hadden daar geen moeite mee, want hun overtuiging volgde zij toch wel, zij dachten als ze nu eenmaal dit zo willen dan doen wij dit toch.  Aangezien ook in de Napoleontische tijd er geldgebrek was bij de plaatselijke overheden kon het gebeuren dat de kerk nog tot  tussen 1810 en 1812 de administratie voerde, bijvoorbeeld in de kleine dorpen. In 1812 moest de stedelijke overheid alles hebben overgenomen en wie geen achternaam had kon er een kiezen of het werd toegewezen.  Vandaar sommige merkwaardige achternamen. Men was lijdzaam en je kunt het als een vorm van verzet zien als iemand zich Poepjes of van het Padje ging noemen ( dat laatste was een verwijzing naar gekte), want de mensen dachten als de Fransen weg zijn dan draaien ze het wel weer terug, maar neen dat gebeurde niet er volgde nog een paar aanmaningen tot 1828 om nu eindelijk eens in die inmiddels tot gemeente geworden plaatsen dat de administratie er kwam. In de Zuidelijke Nederlanden wat de naam België kreeg hield men vast aan het oude systeem van Schout en Schepenen. 

In andere archiefstukken dan de geëigende genealogische, dus bv brieven, verponding, poorters etc kun je vaak wel vinden hoe er door tijdgenoten tegen iemand met een mogelijk joodse achternaam werd aangekeken. Als de persoon in kwestie wordt aangeduid met "van de Joodsche (of Israelische, of Hebreeuwsche) natie" of "smous" (meestal voor joodse handelaar) of "woekeraar" (bankier of geldwisselaar) (waarbij mij niet duidelijk is of deze woorden toen even politiek incorrect klonken als nu), kun je er geloof ik wel vanuit gaan dat ze niet als christenen werden beschouwd. Ja, het woord natie vind je in dit verband vaak, hoewel er geen joodse staat bestond. Joden werden vol achterdocht bekeken en overmatig vaak van misdrijven beschuldigd waardoor hun namen ook vaak in die secundaire bronnen voorkomen.

Ik wou hier toch even kort op reageren. Ook inde familie van mijn moeders kant (die ook een lange tijd tussen 1718–1840 in Amsterdam hebben gewoont) zitten joodse takken (ik weet dit echter ook omdat de familie hierover ook een mondelinge overlevering bezit). Maar ze waren wel gereformeerd. In de 15de en 16de eeuw kwamen maranen uit Portugal en hoewel ze gedeeltelijk weer joods werden bleven anderen als christenen leven (katholiek en protestant). Sons veranderden ze hun namen soms ook niet. Dit was sterk afhankelijk van hoe goed ze getolereerd werden. Een tak heet met achternaam Elzas (ook typisch joods) maar oorspronkelijk was de naam Elias geweest (maar een lettertje verschil). Dus ja mensen die ooit joods waren geweest zaten ook in de gereformeerde kerk omdat ze zich wel eraan herinnerden dat ze ooit joods waren maar toch christenen bleven.

Ik heb een tijdje geleden mijn dan dna laten testen ik heb joodse dna  van vader en moederkant.

Ashkenazisch van vader en midden oosten , en moederkant middenoosten nu Israël. 

Trots op mijn joodse wortels! 

Leuk hoor. Het grappige aan mijn kant was dat ik over omwegen met de nabestaanden uit de Elzas tak in contact kwam die dezelfde mondelinge overlevering bezaten. Ze wisten dat de familie oorspronkelijk Elias heette wat ik intussen ook heb teruggevonden want mijn voorvader Pieter Kalkhoven (hij zat in het leger voor Napoleon) noemde zijn moeder toen Antje Elias. Napoleon gaf de joden een hogere positie. Groetjes Peter

Heel interessant. Ja dat klinkt inderdaad nederlands :-)

mag ik vragen waar u uw dna heeft laten testen. ik wil dit ook doen maar wel gelijk goed!

mvg