Wie kan mij vertellen wat er nu eigenlijk verkocht werd?

ten verzoeke van antoon Willems, bewaardman

der goederen van den Heere Barthold Johan Christiaan van Mackaij, Cassier

Generaal van Neerlands Posterijen te ’s Gravenhage, zal overgaan

tot het verkopen van het tiendgewas van den groten Koren en Tabaks-

tiend over den dorpe van Burghaaren, zoals dezelve in dezen jare vallen

zal, aan laatstgemelden toebehorende, ....

Art. 3, dadelijk na de verkooping blijven de parcelen ten voordelen en voor

rekening der kopers, die om generhande oorzaken eenige vermindering

mogen vorderen van de koopspenningen, dan alleen inval van

hagelsag en krijgverderf,

Betekent dit dat het groeiende gewas verkocht wordt? Of is het toch een vorm van pachten van een perceel?

Het wordt gekocht door veel verschillende kleine boeren die vaak voor elkaar garant staan. Als ze het gewas van een perceel kopen, gaan ze dat dan weer verkopen, dus een vorm van handel?

De akte is van 1818 uit Bergharen

Hallo Mirjam

Hebben we het niet al eens hierover gehad? Of was dat maar zijdelings. Ik denk dat het zo is: de tiende of tiend was van oorsprong het tiende deel van de opbrengst van een akker dat moest worden afgestaan aan de kerk, of later de overheid. Dat die tienden (zeker in later jaren) werden verpacht was me wel bekend, maar kennelijk werd dat deel dat moest worden afgestaan ook "tiendgewas" genoemd. Voor de rechthebbende op die tiende (wie dat in de loop der jaren ook was, kerk, overheid, abdij, leenman) zat daar, net als voor de teler, natuurlijk een zekere mate van onzekerheid in: bij slechte oogst werd ook de waarde van de tiende minder.
Verpachting geeft een grotere zekerheid en legt het risico bij de pachter (of koper, kan ook). De pachter of koper betaalt een pacht- dan wel koopsom (en daarvoor is weer een borg nodig) en is dan vrij om te doen met het tiendgewas wat hij wil. Loopt het goed af voor hem, dan krijgt hij een hogere prijs dan waarvoor hij het heeft gepacht.
Dat het om 'veel kleine boeren' gaat, dat zou ik niet direct verwachten, het leek me meer iets voor speculanten. Interessante vraag zou zijn of de pachter dezelfde zou kunnen zijn als de eigenaar c.q teler van het gewas en zodoende het deel dat hij wettelijk moest afstaan, op deze manier weer terugkocht en er zodoende toch nog wat op verdiende. Misschien moet je de Tiendwet maar eens doorlezen.... ;-)

Groeten, Frans

Hallo Frans,

Dank voor je antwoord, hoewel het er niet veel duidelijker op wordt. Of we het hierover eerder gehad hebben? Weet ik niet meer, in elk geval niet n.a.v. Bergharen, want deze akten heb ik nu pas gevonden. Misschien over mijn vaders familie in Noord-Brabant.

Ik heb al op google naar info over de tiend en de daarbijbehorende wet zitten zoeken, maar ook daaruit kreeg ik geen helderheid.

Groeten, Mirjam