Archiefinstellingen, bronnen en inventarissen » Politieregisters zelfdoding
Beste heer Verbrugge,
1. Uw vraag lijkt mij nogal kort-door-de-bocht geformuleerd, cru en vreemd: "Waar kan ik de gegevens vinden van...." ; wie een vraag zó stelt, zó stellig ook (dàt het zo is voor thema X is zeker, ik hoef alleen nog plaats Y te weten), lijkt er van uit te gaan dat over 100% van àlle mogelijke onderwerpen archieven zijn aangelegd, en wel precies onder die naam/noemer, en dat die ook voor 100% bewaard zijn gebleven. Deze formulering lijkt er ook van uit te gaan dat de politie een speciaal register bijhoudt van alle zelfdodingen in haar ambtsgebied. Who knows, maar 't lijkt mij nogal cru, om daar zómaar van uit te gaan.
Als u onderzoek doet als genealoog of historisch-onderzoeker, moet u zich altijd ervan bewust zijn, dat uw precieze onderwerp van interesse aan de ene kant misschien best "gewoon, gangbaar en normaal" kan zijn, maar aan de andere kant ook heel goed een "bijzonder, zeldzaam, vergezocht of opmerkelijk" thema zou kunnen zijn. Zeker bij een onderwerp als 'zelfdoding' lijkt het mij, dat u zich qua vraag dus iets terughoudender zou kunnen opstellen. Een goede vraag zou bijvoorbeeld zijn: "Is het mogelijk, dat er in archieven misschien iets bewaard is gebleven over een zelfdoding in Schiedam in de periode 1945-1950?" - U zult uw vraag dus voor uzelf echt ànders moeten formuleren; en pas dán komt u toe aan verschillende mogelijke oplossingsrichtingen ("u kunt bijvoorbeeld denken aan X of Y"). Hierover dénken is veel belangrijker dan een snel antwoord.
2. Uiteraard moet u hierbij wel eerst zelf het "degelijke genealogische handwerk" vooraf hebben gedaan, als u met die desbetreffende archiefinstellingen in contact komt, dus u zult in elk geval een afschrift (kopie) van de geboorteakte en de overlijdensakte , en het uittreksel van de persoonskaart (zie CBG.nl) dan al in handen moeten hebben. 't Is gangbaar, zeker met ingang van 25 mei 2018, dat ook archieven de privacywetgeving streng toepassen, en erop toezien dat u in principe geen kennis kunt nemen van archiefstukken met persoonsgegevens van levende personen, wiens privacy bescherming vraagt: u zult dus, in veel gevallen bij uw onderzoek in archiefinstellingen, zelf een overlijden van die persoon moeten aantonen (overlijdensakte!), of, in het geval het lot van een persoon onzeker is, dat sinds diens geboorte 100 jaar zijn verstreken (geboorteakte!). - Onafhankelijk daarvan is er soms nog iets wat "in de weg kan staan" aan uw archiefonderzoek: een bepaalde archiefcollectie kan een eigen bijzondere regeling over openbaarheid kennen, die niets met in leven zijn van een persoon te maken heeft (bijvoorbeeld vanwege de veiligheid van de Staat), waarbij dan vaak wel dispensatie (ontheffing) kan worden aangevraagd, onder voorwaarden.
3. Nuchter nadenken levert dán inderdaad, lijkt mij, op dat wie in zo'n tragisch geval van zelfdoding met die gebeurtenis in aanraking komen, allereerst de directe omgeving van familie, vrienden, buren e.d. is, en vervolgens onmiddellijk daarna de politie (die immers zal moeten onderzoeken, of een misdrijf kan worden uitgesloten). Van familie, vrienden en buren zult u i.h.a. niet hoeven te verwachten dat er 68-73 jaar later nog iets tastbaars "overgeleverd" zal zijn (brieven? vastgelegde verhalen?) wat ook nog openbaar voor iedereen te raadplegen is. Van de politie echter, weet u in elk geval dat zij van haar werk in het algemeen dagrapporten opmaakt(e), en van bijzondere gebeurtenissen ook processen-verbaal (p-v's).
De volgende vraag is dan: wie verzorgde er toen, in 1945-1950, de politiezorg in Schiedam: had het een eigen politiekorps, of viel het onder een andere plaats? En: zijn er van dit politiebureau / plaatselijke afdeling/district ueberhaupt archieven bewaard gebleven? En zoja: vindt u in de beschrijving van die archiefcollectie iets in de richting van bewaard gebleven archiefstukken over uw thema, bijv. dagrapporten en p-v's, of mogelijk toch ook bijzondere archiefstukken specifiek over onderzoek naar zelfdodingen?
4. 't Eerste levert nooit zoveel problemen op, omdat een archiefinventaris op internet van een politiekorps u ook zal vertellen welke gemeenten onder dit korps vielen, dus die korps-naam spoort u met een zoekopdracht óók wel op door zo'n plaatsnaam zelf. Simpel googlen op archief + politie + Schiedam https://www.google.com/search?q=archief+%2B+politie+%2B+schiedam geeft meteen al een resultaat:
Gemeentearchief Schiedam, archieftoegang 70: Archief van de Gemeentepolitie 1819-1829, 1879-1994, https://www.schiedam.nl/archieven-en-collecties/archievenoverzicht/70.pdf (PDF-bestand).
5. Eerst is het belangrijk te weten, of u ueberhaupt toegang ertoe heeft: de vraag naar de openbaarheid. Zie in het PDF-bestand bladzijde 6, paragraaf 4, Openbaarheid: "Stukken ouder dan twintig jaar zijn openbaar, met uitzondering van archivalia die gegevens van nog levende personen bevatten. Deze hebben een openbaarheidsbeperking van 75 jaar. Aanvragen voor opheffing..." [enz., enz.] . - Dat lijkt hier in uw geval geen probleem op te leveren: u doet nu juist onderzoek naar een overleden persoon.
6. Vervolgens is het meest voor de hand liggende, te zoeken in die inventaris (het PDF-bestand) naar termen als "dagrapport(en)" en "proces(sen)-verbaal" voor uw gezochte periode 1945-1950. - U vindt inderdaad bij onderdeel B, rubriek II een verwijzing naar dagrapporten en processen-verbaal:
- Vanaf pagina 28 vindt u het voor uw onderzoek belangrijke inventarisnummer 1117-1607: Dag- en nachtrapporten, 1901-1993; op de pagina's 33 en 34 vindt u de periode 1945-1950, en kunt u de dagrapporten rond het precieze tijdstip van overlijden opzoeken. - Om hierin goed te kunnen zoeken heeft u wel een nadere toegang nodig: zie vanaf pag. 45 de inv. nrs. 1643-1665: Alfabetische indexen op de dag- en nachtrapporten, 1899-1951, 1953-1958, 1964, 1984-1991.
- Vanaf pagina 46 vindt u de beschrijving van processen-verbaal; mogelijk is naar aanleiding van de zelfdoding ook een proces-verbaal opgemaakt. Er is maar een heel kleine kans dat u hier iets aan heeft, afhankelijk van welk jaar u precies bedoelt : de collectie reikt maar t/m 1945, en zelfdoding valt niet onder 'overtreding / misdrijf'.
7. Verder is er misschien nog een kans, dat u schriftelijke verslagen (rapportage) zou kunnen vinden die zijn gearchiveerd specifiek onder dit bijzondere thema, zelfdoding. In het PDF-bestand kunt u zoeken met de toetscombinatie Control-F. U kunt dan denken aan zoektermen als bijvoorbeeld "zelfdoding", "suïcide", "zelfmoord". De eerste twee zoektermen brengen u geen resultaat; maar met de term "zelfmoord" zijn er 4 zoekresultaten.
8. Daarna is de vraag dan concreet : waar berust deze archiefcollectie, en waar kunt u die archiefstukken daaruit raadplegen; bij de gemeente zelf, of misschien (als overgebracht archiefgoed) bij een groot streekarchief of RHC? Volgens de website van de gemeente Schiedam nog daar; zo kunt u terecht:
9. Tenslotte zou ik, als ik u was, het onderzoek niet alleen richten op politieregisters. Zoals boven genoemd wordt, zou u ook zeker onderzoek in krantenarchieven als bijv. Delpher of die uit de regio Rotterdam moeten gaan doen, voor evt. nieuwsberichten hierover.
- Mocht het geval van zelfdoding nu een ouder (vader of moeder) in een gezin betreffen, dus wanneer er sprake is van achterblijvende kinderen, dan heeft dit ook zeker betrokkenheid van de officier van justitie en de rechter tot gevolg gehad, want naast één achterblijvende ouder moest er dan in principe een voogd worden benoemd over de kinderen; en er kan dus ook sprake zijn van betrokkenheid van de Kinderbescherming (Voogdijraad), pleegzorginstanties, en meestal de gemeentelijke dienst Maatschappelijk Hulpbetoon (sociale dienst) en/of medisch-sociale instellingen als bijv. Het Wit-Gele Kruis.
Over dit soort situaties wordt u op het spoor gezet door het vm. Voogdijregister (nu: gezagsregister; art. 1:244 van het Burgerlijk Wetboek), op naam van de desbetreffende kinderen, dat u dan ook zéker zou moeten onderzoeken; vooral omdat daar allerlei rapportage over de situatie nà de zelfdoding uit kan voortvloeien, die u veel duidelijk kan maken: zie hierover bijv. de informatie op https://www.stamboomforum.nl/familienamen/2/63361/0 (voogdijregister-kaarten : in archiefinstellingen bewaard onder "rechterlijke archieven", nl. die van de kantonrechter waaronder de geboorteplaats van de kinderen viel). Het is belangrijk dat u hierbij de beslissingen / maatregelen / uitspraken zèlf van allerlei autoriteiten, die u op de voogdijregister-kaart puur genóemd of vermèld ziet staan (bijvoorbeeld: 23-01-1949, Nr. 0025/1949. Kantonrechter Schiedam. Benoeming van een tijdelijke voogd), dan ook echt zelf probeert óp te gaan zoeken: heel veel van dit soort documenten is gewoon bewaard gebleven bij archiefinstellingen.
Succes met uw onderzoek,
met vriendelijke groet, Dimitri Vlas