Archiefinstellingen maken veel werk van het digitaliseren van delen van hun archieftoegangen. Dit maakt het mogelijk dat er meer en meer online is te bekijken, waaronder op Open Archieven.

Als voorbeeld hieronder een scan uit het archief van de Oude West-Indische Compagnie (Nationaal Archief 1.05.01.01), specifiek uit folio 53 uit inventaris 42 "Commissien, instructien, conditien voor Colloniers. Acten [...] van en aen Zoutschepen":

Voor diegenen die dit soort oude handschriften niet kunnen lezen biedt automatische handschriftherkenning een uitkomst. Diverse archiefinstellingen werken aan modellen om de automatische handschriftherkenning te verbeteren, door de scans en door mensen gemaakte transcripties aan computers aan te bieden om van te leren.

De huidige modellen herkennen een veelheid aan handschriften en kunnen dan ook bovenstaande scan omzetten in de volgende tekst:

Compareerde voor Bewinthebberen der westjndisen
Comp.e de onderschreven persoonen, Soo voor hem
selven als sijne mede reeders, versouckende als opt andr
met
bladt ende rechter zijde Acte van Concessie om het
Schip genaemt den volphijn schipper Adriaen sends
te mogen varen onder de linuten vande westjndische
en hout
Comp.e omme aldaer sout, te becomen, De welcke hen
midts desen werden versunt, onder de conditien ende
borchtochten aen dander zijde gementioneert
Actum den 24 Novemb 1621 tot Middelburch
Cornelis Ccunelaer
Puthorno vernis

De meer ervaren onderzoekers en historici zullen deze tekst kunnen duiden. Voor velen zal het Oudnederlands een uitdaging vormen.

Maar ook hier kan de computer helpen! Op basis van een Large Language Model kan er van bovenstaande transcriptie een samenvatting in hedendaags Nederlands gemaakt worden:

Cornelis Cunelaer en zijn mede-eigenaren van het schip genaamd de Volphijn vragen aan de Bewindvoerders van de West-Indische Compagnie om toestemming om onder de vlag van de Compagnie te varen en zout te halen in West-Indië. Ze krijgen deze toestemming onder bepaalde voorwaarden en garanties. Dit gebeurde op 24 november 1621 in Middelburg.

Open Archieven biedt alle Plus abonnees de mogelijkheid om van de op Open Archieven beschikbare transcripties een automatische samenvatting te maken!

Doorzoek de 9 miljoen transcripties op Open Archieven

Bron: Open Archieven Nieuwsbrief 2024-05