Hallo allemaal,

van de tresoar-site: http://www.tresoar.nl

Tegelijk met de opening van het Jiddisch Festival Leeuwarden [15-20 april] is de website van Tresoar uitgebreid met foto’s van grafstenen van de Joodse begraafplaatsen in Friesland. Het gaat hier om bijna 1750 afbeeldingen, inclusief de Nederlandse vertaling/interpretatie van de teksten op de zerken. Het Ryksargyf, één van de voorgangers van Tresoar, heeft in de jaren ‘70 van de vorige eeuw opdracht gegeven de stenen te fotograferen. De kwaliteit van de zerken is sindsdien verder afgenomen. De vertalingen zijn in de 70-er jaren gemaakt vanaf de foto's door de heren H. Beem en J. Brilleman. De slechte leesbaarheid van sommige stenen en het feit dat Brilleman niet beschikte over genealogische data van de Joodse gemeenschap in Friesland maken dat sommige van zijn vertalingen onjuistheden in namen en data bevatten. Deze zijn in de database gecorrigeerd.

De inschrijving van Israhel Kistemaecker in het burgerboek van Franeker in maart 1539, vormt de eerste aanwijzing voor de aanwezigheid van joden in Friesland. Sinds ca 1640 begon een geleidelijke vestiging die leidde tot de vorming van lokale gemeenschappen. Onze provincie kende weinig Joodse ingezetenen. Het hoogste aantal was ca. 2200 rond 1880, in Leeuwarden bedroeg het aantal Joden in 1860 ca. 1200. In Harlingen, Sneek, Bolsward, Lemmer, Hindeloopen Workum, Gorredijk, Heerenveen, Noordwolde en Leeuwarden waren kleine Joodse gemeenschappen gevestigd en bevinden zich nog steeds Joodse begraafplaatsen. De oudste begraafplaats, in Workum dateert uit 1664; de eerste van de drie begraafplekken in Leeuwarden werd gesticht in 1670. Ook in Dokkum, Kollum, Drachten, Joure, Oosterwolde, Sloten, IJlst, Franeker, Makkum en op Terschelling en Schiermonnikoog hebben meerdere Joden geleefd.

Toen het Ryksargyf in 1995 de manifestatie ‘Drie Eeuwen Joods Leven in Friesland’ organiseerde werd een begin gemaakt met de aanleg van de zgn. Joodse Database. Hierin werden de gegevens over in Friesland wonende joden verzameld uit de Bevolkingsregisters, uit de besnijdenisboeken en uit enkele lijsten in het archief van de Joodse Gemeente Leeuwarden. Deze database is in belangrijke mate aangevuld met gegevens van dhr. Chaim Caran uit Israël en van de Vrienden van de Archieven in Friesland (FAF).

De Joodse database is in de website van Tresoar te vinden via het menu ‘Voorouders’.
_________________
Andrys Stienstra
webmaster Tresoar


Dat is dus:
http://www.tresoar.nl > Voorouders >> Voorouders >>> halverwege de bladzij: Joodse Database

of op speciaal verzoek de directe link:
http://www.tresoar.nl/joods.htm

mvg margreet

Hoi Margreet,

ik heb het net bij Tresoar gelezen en ben er heel blij mee, temeer daar de graftombesite deze foto's nooit heeft willen opnemen,

Een directe link zou mooi zijn omdat ik denk dat heel veel mensen die niet dagelijks een bezoekje aan de Tresoar site brengen het moeilijk kunnen vinden. Op het Tresoar forum heb ik er inmiddels naar gevraagd. Zodra er een rechtstreekse toegang bekend is zal ik het hier melden.

Groetjes, Maikel

Hoi Maikel,

jo, ik zag je later al.

Ik pas het even aan met:
Site > Voorouders >> Voorouders >>> halverwege de bladzij: Joodse Database

Misschien komt hij nog in de Direct Naar.

de groetenis, margreet

Hoi allemaal,

er is inmiddels een toegankelijker link:

http://www.tresoar.nl/mmtresoar/main/ask_sam_simpel.jsp?lang=nl%26pagi na=jdsdb%26stylesheet=onderzoek.css

In het scherm kun je nu bijv. intypen: cohen grafschrift gorredijk
of: coh* graf* gorr*

en je krijgt toegang tot alle gegevens over personen met de naam Cohen die in Gorredijk zijn begraven. Laat je het woord grafschrift weg kan krijg je ook de vele andere bronnen te zien.

Groetjes, Maikel

Hoi allen,

De database zit inmiddels ook in de Direct Naar
en hier is de verkorte versie van de lange link:

http://tinyurl.com/5qgbv7

mvg margreet

Hoi allemaal,

Op speciaal verzoek een directe link:
http://www.tresoar.nl/joods.htm

Het eerste bericht is er al mee aangepast.

mvg margreet

Hoi allemaal,

en toen kwam deze, ik citeer:

>Navigeren op de Tresoar-site is niet altijd even gemakkelijk. De belangrijkste oorzaak daarvan is het grote aanbod van bronnen. Om het u gemakkelijk te maken zijn er een aantal "sluiproutes" gemaakt, zowel naar de Nederlandse als naar de Engelse pagina's.

Om snel te zoeken kunt u gebruik maken van http://zoek.tresoar.nl.
Om snel naar de bibliotheekcatalogus te gaan kunt u via http://katalogus.tresoar.nl.

1. Notarieel Archief: http://www.tresoar.nl/notaris.htm
2. Zoeken voor 1811: http://www.tresoar.nl/voor1811.htm
3. Zoeken na 1811: http://www.tresoar.nl/na1811.htm
4. Zoeken in IJlst: http://www.tresoar.nl/IJlst.htm
5. Joodse database: http://www.tresoar.nl/joods.htm
6. Genealogie bronnen: http://www.tresoar.nl/genea.htm
7. DTBL-inventaris: http://www.tresoar.nl/dtbl.htm
8. Digitale exposities: http://www.tresoar.nl/tentoonstellingen.htm
9. Hulpbronnen: http://www.tresoar.nl/hulpbronnen.htm
10. Namen thesaurus: http://www.tresoar.nl/thesaurus.htm
11. Plaatsnamen: http://www.tresoar.nl/plaatsnamen.htm
12. Familienamen 1811: http://www.tresoar.nl/namen1811.htm
13. Quotisatie 1749: http://www.tresoar.nl/1749.htm

1. Notarial archives: http://www.tresoar.nl/notary.htm
2. Search before 1811: http://www.tresoar.nl/prior1811.htm
3. Search after 1811: http://www.tresoar.nl/after1811.htm
4. Search in IJlst: http://www.tresoar.nl/IJlst-E.htm
5. Jewish database: http://www.tresoar.nl/jewish.htm
6. Sources Genealogy: http://www.tresoar.nl/genealogy.htm
7. DTBL-inventory: http://www.tresoar.nl/dtbl-E.htm
8. Digital exhibitions: http://www.tresoar.nl/exhibitions.htm
9. Resources Genealogy: http://www.tresoar.nl/resources.htm
10. Names thesaurus: http://www.tresoar.nl/thesaurus-E.htm
11. Place-names: http://www.tresoar.nl/placenames.htm
12. Familynames 1811: http://www.tresoar.nl/familynames.htm
13. Assessment 1749: http://www.tresoar.nl/1749-E.htm
_________________
Andrys Stienstra
webmaster Tresoar <

dit noemen ze nu: ''at your service'' of ''Uvraagt, wij draaien''

Groetjes, Maikel

Hallo mede speurders.

Het is natuurlijk prima dat ook al de Joodse begraafplaatsen in kaart worden gebracht. Alleen is het heel jammer dat dit nu weer bij Friesland op een eigen site moet staan. Er is tenslotte een site over de Joodse begraafplaatsen en daar zou het moeten staan. Dit is mijn mening en hopelijk stuurt TRESOAR de gegevens even door naar de juiste bewuste site.

m.vr.gr.
Cees

Hoi,

Heb je een link welke site jij bedoelt?
Ik zag meerderen die zich ermee bezig houden.

http://www.jewishgen.org/cemetery/w-europe/netherlands.html
Adressen.
Verwijst ook af en toe door naar een andere link, dan wel iemand die geinventariseerd heeft.

http://www.nik.nl/default.asp?oUrl=content_detail.asp?fld_pk_algListId =928
gaat alles inventariseren (dd 28-2007) - op de manier zoals Tresoar nu heeft, met een database
En mischien deed T.. dat wel weer op de manier van ..
Ik neem aan dat ze uiteindelijk overzichten maken naar al bestaande sites,
op plaatsnaam dan wel provincie toegankelijk.

Wat inderdaad leidt naar deze:
http://www.stenenarchief.org/nik/default.htm
en die heeft een linken collectie naar wat al online is. Friesland is nog leeg.

http://dutchjewry.org/search/search.htm
heeft in het linkermenu een aantal links naar online begraafplaatsen en databases.

Voorzover ik kan zien zijn er meer plaatsen of provincies met eigen collecties,
en linken die overkoepelende sites daar weer naar toe.

Ik vraag intussen Tresoar wel even of ze zich al aangemeld hebben.

mvg margreet

Hoi Cees,

ik begrijp jouw opmerking volledig maar toch wil ik nog reageren:

voor de duidelijkheid, het zijn foto's uit de jaren '70 die nu digitaal beschikbaar worden gesteld, het in kaart brengen is dus al lang geleden gebeurd. Dat ze nu digitaal beschikbaar gesteld worden heeft ongetwijfeld te maken met het jiddisch festival dat van 15 tot 20 april wordt georganiseerd, zie de link hieronder.

Tresoar kennende zullen ze de foto's ongetwijfeld aan derden beschikbaar willen stellen, maar is het de taak van Tresoar om dat te regelen ? Nee, het is de taak van Tresoar het fries erfgoed veilig te stellen en dat doen ze wat mij betreft uitstekend. Bij dat veilig stellen horen ook de joodse grafstenen en de joodse cultuur in Friesland.

Tresoar is meer dan alleen maar het bewaren van boeken uit de Burgerlijke Stand periode, ook op joods gebied zijn ze aktief (en niet onverdienstelijk), kijk maar eens bij:

http://www.jiddischfestivalleeuwarden.nl/

Daarnaast beschikt Tresoar reeds over een gigantische verzameling literatuur op dit gebied zoals op de Tresoar site te lezen is, ik citeer:

>De Fuks-collectie is sinds 1990 in het bezit van de Provinciale Bibliotheek, nu Tresoar. Schenker Fuks overleed in dat jaar op 81-jarige leeftijd. De in Polen geboren Fuks woonde sinds 1934 in Nederland. Uit dankbaarheid voor de hulp die de Friese bevolking aan joodse Nederlanders heeft geschonken tijdens de Tweede Wereldoorlog, bepaalde Fuks in 1976 dat de door hem verzamelde collectie na zijn dood aan Friesland zou worden geschonken.

Een andere reden voor het schenken van zijn collectie aan Friesland is geweest dat deze goed aansluit bij de Hebreeuwse werken die al in het bezit waren van Tresoar. De bibliotheek weet zich de gelukkige eigenaar van de Hebreeuwse collectie uit de voormalige universiteit van Franeker. In deze verzameling komen werken voor van de hebraicus Drusius, die van 1585 tot 1616 hoogleraar in Franeker was.

Fuks gaf bovendien de voorkeur aan een schenking aan Friesland, omdat de Bibliotheca Rosenthaliana in Amsterdam al veel werken uit de Fuks-collectie bezit. Fuks was van 1949 tot 1973 conservator van deze bibliotheek.
Een van de voorwaarden waaronder Fuks zijn werken aan Friesland afstond, was dat er een speciale zaal voor moest worden ingericht. In Tresoar is dan ook een gedeelte van een bestaande zaal ingeruimd met een 'open-kastopstelling'.
Geïnteresseerden kunnen de werken niet alleen inkijken maar ook lenen. De oude werken bevinden zich in het magazijn en kunnen in de Fuks-zaal ingezien worden.

De Fuks-collectie bestaat uit zo'n 3000 banden waaronder oude Hebreeuwse drukken van voor 1800, zowel in als buiten Nederland vervaardigd. Verder is uniek te noemen een collectie oude Jiddische drukken, een collectie 'Emancipatie der Joden in Nederland' uit 1796, een wetenschappelijke handbibliotheek Hebreeuwse taal- en letterkunde (tot heden bijgehouden), een aantal complete tijdschriften en 18e eeuwse Hebreeuwse manuscripten en eenbladsdrukken uit Nederland. De Hebreeuwse werken - waarvan Fuks enkele letterlijk van het vuilnisvat gered heeft - zijn nu goed bereikbaar voor onderzoekers.
De collectie wordt actueel gehouden en is inmiddels uitgegroeid tot meer dan 5000 werken. De aangekochte werken zijn vooral in Europese talen.

Bezoekadres en openingstijden
Boterhoek 1, Leeuwarden
maandag t/m vrijdag, 14.00 - 17.00 uur of op afspraak. <

Tot slot, ook Groningen heeft een eigen inventarisatie, zie:

http://www.historiejoodsgroningen.nl/?mid=21

Groetjes, Maikel

P.S. ik zie dat Margreet ook net heeft gereageerd, hoe meer zielen hoe meer vreugd.

Hallo Margreet.
Ik doelde op de volgende site
http://www.stenenarchief.org/nik.htm
m.vr.gr.
Cees

Hoi, de tweede en derde dus.

Voor zover ik nu kan overzien is het geen kwestie van gegevens geven,
want het is bij allerlei organisaties al langer bekend wat Tresoar heeft,
en ze verwijzen ook naar het fysieke archief om daar foto's te bekijken of te bestellen.

Maar van invoeren, en van nijpender nog niet in kaart gebrachte begraafplaatsen.
Ze zijn begonnen met de meest verwaarloosde, huidige stand: 24 verspreid over het land.

De gegevens van Chaim Caran over Friesland bestaan dubbel,
bij Tresoar nu opgeschoond en uitgebreid met de foto's
en ook hier:
http://dutchjewry.org/mediene/friesland.htm
links ook de link naar de database.
Eventueel uitgebreid tot de northern database met ook weggetrokken mensen:
http://dutchjewry.org/ndb/ndb.htm

mvg margreet

Zonder meer zijn wij blij met het initiatief van Tresoar en hopen op een toekomstige vruchtbare uitwisseling van updates en aanpassingen.Desalniettemin enige opmerkingen:-

1).-Het aangegeven begraafplaats project van Jewishgen kan beter niet gebruikt worden.Het is verouderd, gebaseerd op dikwijls niet aan te bevelen bronnen en bevat veel fouten.Er is ook geen "Nederlandse" deskundige die dit bijhoudt.

2).-Het Nederlandse archiefwezen lijdt aan veel te veel versnippering.Tresoar, met alle respect en waardering, is hier geen uitzondering op.Buitenlanders, geïnteresseerd in Nederlands Joodse genealogie (46 % van onze bezoekers wonen niet in Nederland) vinden vaak heg noch steg in het over zoveel provincies en locale archieven verdeelde labyrinth.Daar komt bij, dat er meestal weinig aan wordt gedaan om de globale genealogische gemeenschap met een behoorlijke gelijk lopende Engelse versie tegemoet te komen.

Akevoth (http://dutchjewry.org) in het algemeen en het Stenen Archief (http://www.stenenarchief.org) in het bijzonder (in de toekomst hopen wij deze naast het Nederlands, ook in het Engels en Hebreeuws te vertalen) proberen hier iets aan te doen.Onze instellingen zijn het materiaal (Nederlands) landelijk te concentreren en ons niet aan te sluiten bij de huidige provinciale onderverdeling en tevens de interesses van de buiten Nederland wonenden-die dikwijls de taal niet [meer] beheersen- voortdurend in het oog te houden.

3)-Met dit alles ondervinden wij veel hulp van de huidige provinciale en locale instellingen, Tresoar , het Historisch Centrum Overijssel, om maar enkele te noemen, en auteurs die in het verleden al Joodse begraafplaatsen fotografeerden en beschreven.

Dit alles samen te vatten in een algemene landelijke vorm, met zo min mogelijk locale versnippering en met de best mogelijke toegankelijkheid voor de internationale genealogische gemeenschap, is uiteindelijk de doelstelling van het Stenen Archief.

Ben Noach-coördinator voor Israel van het Stenen Archief.