stamboomforum

Forum logoOnderzoek in Indonesië » Overlijdensregister eiland Onrust (Batavia) 1788



Profiel afbeelding

Zijn er overlijdensregisters van VOC opvarenden op het eiland Onrust (Batavia) online te vinden? Betreft een familielid die daar gestorven is in 1788. Hulp wordt enorm gewaardeerd!

Gr, Bart

Bart Staalman - 21 dec 2020 - 11:54

Er zijn de z.g.n. 'Naamboekjes' voor het hele VOC gebied waarin ook overledenen worden gemeld. Maar daarin staan alleen de 'hogere' VOC functionarissen.

Er zijn vast meer gegevens bekend over het bedoelde familielid. Zou je die kunnen delen (naam, functie bij de VOC) zodat deze vraag wat beter te beantwoorden is?

-Bart- - 21 dec 2020 - 13:10

Alvast bedankt voor de hulp. De term naamboekje kende ik niet. Het betreft Jan Hendrik Staalman. Voer op schip Stavenisse en hij had de functie bootsman. Hij is in 1787 uitgevaren naar Batavia (via Kaap geloof ik ). Hij is overleden op 7-12-1788 te Onrust. Daarna loopt het spoor dood helaas. Zou graag meer te weten willen komen. Reden van overlijden, waar begraven etc. Alvast bedankt!!

Bart Staalman - 21 dec 2020 - 13:23

Dan had hij in één van deze 2 boekjes moeten staan. Helaas is zijn rang van Bootsman dus (net iets) te 'laag' om in de Naamboekjes te staan:

Overleden sedert primo January tnt ultimo December 1788, of van welker's overlyden in 1788 tyding ontvangen is.
https://books.google.nl/books?id=FvlcAAAAcAAJ&pg=PA131&focus=viewport&hl=n#v=onepage&q&f=false

Overleden sedert primo January tot ultimo December 1789, of van welkers overlyden in 1789 tyding ontvangen is.
https://www.delpher.nl/nl/boeken/view?coll=boeken&maxperpage=10&identifier=dpo:11362:mpeg21:0129

Hij zal vermoedelijk overleden zijn aan malaria; in die tijd ging ongeveer de helft van de 'nieuw aangekomenen' daar binnen een jaar aan dood omdat ze nog geen weerstand tegen malaria hadden kunnen opbouwen. Althans, dat is wat dit document (m.i. nogal overtuigend) betoogt:

P. H. van der Brug: Malaria in Batavia in the 18th century.

Uit: Tropical Medicine and International Health, VOLUME 2, NO 9 PP 892-902 SEPTEMBER 1997

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1046/j.1365-3156.1997.d01-408.x
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1046/j.1365-3156.1997.d01-408.x

Vanaf 1733 is er in Batavia een plotselinge, sterke toename van de mortaliteit in Batavia, met name onder de nieuw aangekomen personen. Dit duurde vrijwel de gehele rest van de 18e eeuw.

-Bart- - 21 dec 2020 - 13:52

Ik zal die links even bekijken, maar jammer dat zijn rang te laag was. Het zal dab waarschijnlijk een mysterie blijven. Ik vermoedde ook al ziekte, want dat lag voor de hand. Enorm bedankt voor de hulp! Mvg, Bart

Bart Staalman - 21 dec 2020 - 14:54

PS: Maandelijkse Nederlandsche Mercurius, Volume 29, 1789, blz 182, 184, 185

https://books.google.nl/books?hl=nl&id=sYdbAAAAcAAJ&jtp=182#v=onepage&q&f=false

"Batavia den 10 October 1788. De Uitschryving van den BEDENDAG door de Hooge Regeering alhier, op den 30 September laatstleden gearresteerd, is van den volgenden inhoud: [...] dat de sterfte ter dezer hoofdplaatze steeds, zo by de Land- en Zeemagt als verdere Inwoonders, in weêrwil van alle middelen, in haare verslinding voortgaat, in haare verwoestingen blyft aanhouden [...] En het is om alle deeze redenen dan ook, dat de Hooge Regee. ring dezer Landen, op den 30 Sept. jongstleden beslooten heeft, om tegens Woensdag den 15 October, uit te schryven eenen algemeenen Dank., Boete- en Beede-Dag, gelyk uitgeschreven word by dezen, om in alle de Kerken dezer Hoofdplaatze, op de Rheede en den Eilande Onrust, opentlyk gevierd ie worden, ten einde een ieder onzer met waare boetvaardigheid zyner ziele opkome, en zig als een eenig man in de bresse stelle, voor het behoud van Land en Kerk, met eene oprechte belydenis zyner zonden den Heere tegen ga, en met deemoed zig voor den Troon zyner goedheid nederwerpe, en zo zyn aangezichte met smeekingen zoeke."

Afijn, ondertussen, overal ter wereld, bijna 250 jaar later....

-Bart- - 21 dec 2020 - 16:01

De legger van het schip Stavenisse vermeldt dat Staalman 22.3.1787 aan boord kwam, 7.5.1788 arriveerde op de rede van Batavia, aldaar overging op het schip Constantia, op 22.6.1788 naar het hospitaal in Batavia werd gestuurd, waar hij na 5 maanden op 7.12.1788 overleed `zonder iets na te laaten'.

https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/1.04.02/invnr/6769/file/NL-HaNA_1.04.02_6769_0022

Batavia had meerdere hospitalen, genoemd worden binnenhospitaal, buitenhospitaal, moors hospitaal, chinees hospitaal. Fr. de Haan, Oud Batavia (1922), paragraaf 596 geeft een kaartje van de locatie van het binnenhospitaal, ergens in de binnenstad van Oud Batavia.

https://www.cortsfoundation.org/pdf/web/viewer.html?file=%2Fpdf/OB1.pdf#pagemode=thumbs&zoom=page-fit&page=3

In paragraaf 624 wordt het buitenhospitaal gesitueerd op het terrein van een voormalige buitenplaats bij het fort Noordwijk. Het buitenhospitaal had volgens De Haan een eigen begraafplaats. Misschien heeft Staalman daar zijn laatste rustplaats gevonden?

Opvallend is dat er volgens de legger van de Stavenisse, nog in mei 1791 wordt uitbetaald `aan de aalmoesniers deezer steede hem opgevoed hebbende'. De Stavenisse voer volgens de website Dutch Asiatic Shipping voor de kamer Amsterdam.Dan zou er in de registers van het aalmoezeniersweeshuis van Amsterdam, zie inventaris https://archief.amsterdam/inventarissen/details/343/keywords/aalmoezeniersweeshuis/withscans/0/start/0/limit/10/flimit/5 meer over Staalman te vinden moeten zijn.

Martijn Maarleveld - 3 jan 2021 - 11:00

Hoi Martijn,

bedankt voor je reactie! Dankzij jouw hulp kom ik weer een stapje verder. Ik zal deze links goed uitzoeken en bekijken. Hopelijk wordt het plaatje een stuk completer. 

Nogmaals bedankt voor je hulp, ik kan dit enorm waarderen.

Gr,

Bart Staalman 

Bart Staalman - 3 jan 2021 - 11:20

een van de kinderen Popke Staalman is terug te vinden in het Burgerweeshuis [hier]. De moeder Ida Uijtenbogaard is wel te vinden in het weeskamerregister van het Karthuiser Kerkhof (begraven 28.10.1789) [hier], maar lijkt te ontbreken in het begraafregister.

voor Popkes eerdere opname in het Aalmoezeniershuis 27.11.1789 zie [innameboek hier, uitbesteedboek hier, kinderhuisboek hier]

Peter B - 3 jan 2021 - 14:47 (laatst bijgewerkt 3 jan 2021 — 15:12 door auteur)

Het mistige vind ik dat hij afkomstig was uit 'Alefeldt' - hoe je dat dan ook precies kwa spelling wilt hebben. VOC opvarenden:

Jan Hendrik Staalman     Aleveld        1775/1777              Uitgevaren en teruggekeerd met het schip Ceres (kamer Amsterdam)
Johan Hendrik Staalman     Alevelt     1777/1779              Uitgevaren en teruggekeerd met het schip Ceres (kamer Zeeland)

Huwelijk met Ida Uijtenbogaart d.d. 15 oktober 1779 (hij 30 jaar oud, zij 33)

Jan Hendrik Staelman    Alevelt           1779/1781             Uitgevaren met Beekvliet, terug met Behemoth (kamer Amsterdam)
Jan Hendrik Staalman     Aaleveld      1783/1785              Uitgevaren en teruggekeerd met het schip Berkhout (kamer Hoorn)
Jan Hendrik Staalman     Alefeldt        1787/1788              Uitgevaren met het schip Stavenisse

Hij moet dan op een bijzondere manier in het weeshuis in Amsterdam terecht zijn gekomen en daar zijn opgevoed. Wat ook wel opvallend is dat hij echt wel 'carriere maakt' aan boord. Matroos in 1775, en is dus 12 jaar later bootsman.

-Bart- - 3 jan 2021 - 17:19 (laatst bijgewerkt 3 jan 2021 — 20:03 door auteur)

@-Bart-: ik kon in de archieven van het aalmoezeniersweeshuis niets over Jan Hendrik Staalman vinden (noch in de innameboeken noch in de registers van de kinderen die met de VOC werden uitgezonden), dus mogelijk is aantekening bij de VOC incorrect en heeft deze betrekking op het feit dat zijn zoon Popke daar na de dood van Ida Uijtenbogaard was gealimenteerd

Peter B - 3 jan 2021 - 17:37

@ Peter, ik denk ook dat dat wel eens de beste verklaring zou kunnen zijn.

Popke is geboren in 1786 . Popke is vermoedelijk vernoemd naar de doopgetuige Popke Haijes; die was óók getuige bij het huwelijk in 1779; 'Popje Haijsen' staat er maar dat is ongetwijfeld dezelfde persoon. (Hoogstvermoedelijk is deze Popke de zwager van Jan Hendrik; hij is getrouwd met Sara Uijtenbogaart.) Popke Staalman trouwt in 1810, " ouders dood, geads. met Cons[en]t van Reg[enten] van 't Burgerweeshuis "

Andere kinderen: Willemina (1780) - overleden 1785 ('Eerstegeboren kind van') , Jan Hendrik (1784) - overleden 1784 . M.a.w. Popke was in 1789 vermoedelijk het enige nog levende kind. Ik kan zo niks vinden dat deze verklaring onderuit zou kunnen halen.

-Bart- - 3 jan 2021 - 19:50

Ida is overleden in A'dam een maand of 10 ná het overlijden van Jan Hendrik in Batavia. Normaal gesproken genoeg tijd voor een overlijdensbericht om met een retourvloot mee terug naar Nederland te komen, op wat voor manier dan ook. Zou ze het voor haar dood gehoord hebben? Of nog sterker (boude veronderstelling): zou haar dood verband houden met.......?

-Bart- - 3 jan 2021 - 20:02

Ik blijf nog met 2 'open eindjes' zitten

  1. @ Bart Staalman: je begon dit topic met dat Jan Hendrik op Onrust zou zijn overleden. Dat gegeven moet ergens vandaan gekomen zijn...?
  2. @ Peter B: Ik sluit nog steeds helemaal niet uit dat Jan Hendrik zélf ook in een weeshuis is opgevoed. Bij zijn huwelijk staat er namelijk over hem o.a. "... in de armsteeg, Oud[er]s Doot...". En in het scheepssoldijboek staat de aantekening: "G[?] armboek F[?]: 320". Dat zou kunnen verwijzen naar folio 320 in (een of ander) Armboek. Weet jij welk boek hier is bedoeld? Is dat een 'Amsterdams' boek, of een boek van de VOC? Ik vermoed Amsterdams, maar ben onbekend met die bronnen.

-Bart- - 4 jan 2021 - 12:16


Weet jij welk boek hier is bedoeld?

in het archief van het Diaconieweeshuis wordt hiernaar verwezen als "het Armboek, berustende in 't Soldij Comptoir van de VOC-Kamer Amsterdam"

Peter B - 4 jan 2021 - 12:41







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu