Erfgoed Leiden en Omstreken, Oud Notarieel Archief Leiden, toegang 0506, Inv. Nr. 449, notaris Kaerl Outerman, akte 119, dd. 15-05-1656

Cornelis Maertensz van der Pluijm, bakker, wonende tot Esselickerwoude, man en voogd van Neeltge Jansdr van Dusseldorp, verklaart haar te machtigen samen met zijn neef Jan Thonisz, wonende tot Maserwael, om te verkopen en op te dragen zekere hofstad genaamd “aan Masewael” met getimmerte daar op staande en de landen daar toe behorende gelegen boven de pruffelinghe schans daar oostwaart naast geland de Laren zuid de Mase west de erfgenamen van Joost Rijcke Noord Damsoom tegenwoordig bezeten werdende bij Lijflen Hendricx weduwe van Aert Jacobsz van Megen

https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/scans/NL-LdnRAL-0506/37.1.26/start/220/limit/10/highlight/7

https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/scans/NL-LdnRAL-0506/37.1.26/start/220/limit/10/highlight/8 

Wie helpt mij te traceren waar deze hofstede precies gelegen was? Was er een dorp Maserwael en waar ligt dat en welke gemeente is dat nu?

En vervolgens om het transport van deze hofstede te vinden in het rechterlijk archief na 15-05-1656. 

Ik zie dat "Pruffelingen" en schrijfvarianten als toponiem voorkomt in Bornheim, Hessen. Zie lijst met toponiemen op https://www.lagis-hessen.de/de/subjects/idrec/sn/fln/id/412000090/tbl/belegort

Wat dan weer lijkt te botsen dat ten zuiden "de Mase" (de Maas?) ligt. Neeltje Jans "van Dusseldorp" kan een achternaam zijn, of ook een locatie waar zij woont. Dus mogelijk ligt het geheel in Duitsland. Hoewel ik eerst meer lokale opties in beschouwing zou nemen.

Michaël

Ik denk dat de naam van de schans begint met een 'g' en niet met een 'p' als je vergelijkt met andere woorden waar een g en of een p in staan die bekend zijn. D'r staat naar mijn bescheiden mening iets als Grustelingse, Gruftelingse, Grusselingse, Gruffelingse o.i.d.:

......maar dat lost het probleem vooralnog niet op.

Edit: Ik heb de topografische beschrijving nog nader bekeken, en kom tot deze transcriptie - naar beste eer en geweten: (tussen \ / = tussengevoegd)

"[...] seeckere hofstadt, gelegen boven de Grusselingse Schans \ omtrent Masewael / daer oostwaert naest gelant de Laren suijt de Mase west d' erffgenamen van Joost Rijcke noort d' Amscamp [of Damscamp] [doorgehaald omtrent Masewael] tegenwoordich beseten [...]"

D'r staat m.i. dus niet "gnt aen Masewael". Die frase begint met een 'o' met een haak er aan, maar die haak is het puntje op de 'i' in het woord 'Grusselingse'. Mijn ontcijfering van de tussenkriebels is 'omtrent'; ook omdat die frase elders is doorgehaald. De 'tussenvoeging'

" omtrent masewael +

Land van Maas en Waal? Ergens tussen Druten en Bergharen?

Er staat niet 'Pruffelinghe', maar 'Peuffelinghe' (Puijflijk is een dorp in het Land van Maas en Waal). H. van Heiningen spreekt in zijn boek 'De historie van het Land van Maas en Waal' over het Puijflijkse schutlaken, waarmede de Rijkse wetering werd afgesloten om de plaatsen Leeuwen, Puijflijk en Maasbommel droog te houden. Vermoedelijk is Maesewaal identiek met Maasbommel (tegenwoordig gemeente West Maas en Waal). In vermeld boek is een kaartje ánno 1757 waar de 'Puffelijkse sluis' is aangegeven bij de Maas te Maasbommel. In Maasbommel is een veldnaam 'Laarkens' (mogelijk identiek met Laren) bekend, vermeld in hetzelfde boek. Desgewenst kan ik een scan sturen, naar welk e-mailadres?

Joost Kocken

Ik denk inmiddels dat 't gaat over "Greffeling", een kilometer of wat ten westen van Maasbommel. Daar tussen ligt "de Nieuwe Schans", die blijkbaar rond 1580 werd gebouwd.

Het veer Alphen - Oijen heette in de Gemeenteatlas 1868 het 'Schansche veer':

Details van een kaart uit 1809: "Kaart van de landen gelegen in de gemeente van Maasbommel; P. Knaap Jz. ; C. v[an] Drimmelen Gz ; A.D. Zillesen. Het noordwesten boven. Schaal 140 Rijnlandse roeden= 183 mm [ De weergegeven details helemaal linksboven in de grote kaart ]

Met o.a. "Wetering van het Rijk van Nijmegen en Ambt van Maas-Waal"; links onder dezelfde schans; detail hieronder.

Edit: Andere kaart uit 1809, zelfde plek:

pruffelinghe schans daar oostwaart naast geland de Laren 

Ten oosten van Puiflijk ligt Afferden, met daarin een wijkje De laren.

Misschien dat de gemeente Druten daar wat meer duidelijkheid over kan geven.

Met name hoe men aan de naam De Laren komt? Dit is een vrij nieuwe wijk, circa 20 jaar oud.

Frans

Voor scans, afbeeldingen, kaarten etc. die per Email aan mij gestuurd kunnen worden mijn mailadres: jacquesduivenvoorden@ziggo.nl

Mijn voorlopige interpretatie van de topografische omschrijving.

seeckere hofstadt, gelegen:

a) boven de Gruffelingse Schans => stroomopwaarts van de Greffelingse Schans (de 'Nieuwe Schans')
b) omtrent Masewael => in de buurt van of 'onder' Maasbommel (met dank aan Joost)
c) daer oostwaert naest gelant de Laren => belend ten oosten 'de Laren' (veldnaam o.i.d.)
d) suijt de Mase => ten zuiden de Maas
e) west d' erffgenamen van Joost Rijcke => ten westen etc.
f) noort d' Amscamp [of Damscamp] => ten noorden d'Amscamp (veldnaam)

[doorgehaald omtrent Masewael] tegenwoordich beseten [...]"

Ik hoop dat iemand die veldnamen kan duiden tussen Maasbommel en Greffeling, of ergens op een oude kaart kan vinden. Want voorlopig is dit een hypothese.

Edit: Overigens: "Lijflen Hendricx weduwe van Aert Jacobsz van Megen"

Het zelfde gebied op een kaartje uit 1544. Dus nog vóór de 'schans'. Die sluis is er dan al wel en heet 'Greflijngse sluze':

Edit: Kaartfragment hieronder is van 1649, dus enige jaren vóór de datum van de akte:

Hangt vermoedelijk samen met:

Datering: 1649 19 Mei
Procesdossiernummer: 1649/30
Eiser: Burggraaf van het Rijk van Nijmegen
Gedaagde: dijkgraaf en heemraden van tussen Maas en Waal.
Feit: Uitwatering door de Griffelingse sluis.
Notabene: Met twee kaarten

Misschien hier nog wat te vinden of vragen: http://www.heemkundeverenigingleeuwen.nl/kaarten.htm

Alle inzenders van bijdragen hartelijk dank. Mijn oorspronkelijke vraag is door jullie bijdragen behoorlijk ingekaderd en verduidelijkt. Maas en Waal is een interessant gebied. Mijn droom was een kaart met de naam van de gezochte hofstede erop. Ik ga contact opnemen met de historische / heemkundige vereniging die ik las in jullie tekst. Wordt vervolgd!

Hierbij de twee kaartjes uit het boek van Van Heiningen. 

Iets mis gegaan. Hier alsnog de kaartjes

Hallo, vandaag een stuk in de Gelderlander dat men de juiste tekening van het kasteel 't Hof in Maasbommel heeft gevonden.

Frans

https://www.gelderlander.nl/west-maas-en-waal/maasbommel-krijgt-zijn-goede-kasteel-t-hof-terug-ze-keken-steeds-naar-de-verkeerde-pentekening~add1c740/