stamboomforum

Forum logoOnderzoek in Nederland » Bronckhorst of Bort: de afstamming Catharina Dircks, vrouw van Jacob Cornelisz en voormoeder van het geslacht Van (der) Velde(n) opgelost



Profiel afbeelding

Naar aanleiding van een eerder topic over een familie Van Velde uit Maasland https://www.stamboomforum.nl/subfora/2/2/91630/0/gezocht_de_herkomst_van_een_geslacht_van_velde_uit_maasland_18e_eeuw

ben ik verder gegaan met het voorgeslacht van Lijsbeth Willemsdr Thoen (ca. 1635 - 1701), de grootmoeder van Maartje Everts van der Speck, de vierde vrouw van Willem Janse van Velde. Feitelijk zijn haar voorouders al uitgebreid beschreven in veel kwartierstaten, lijkt een kwestie van overschrijven dus. Of niet. 

De familie Thoen heet af te stammen van een zekere Dirck Claesz die door heer Otto van Bronckhorst als verwanten in rechte (mannelijke) lijn uit het geslacht Van Bronckhorst stamt. Ik verwonderde me daarom in positieve zin over het nuchtere artikel van D. van Baalen (1954) over de Hollandse welgeborenen in het Westland. Hij stelt dat 'Thoen van Bronkhorst in de archieven eenvoudig Thoen heet.... De draden liggen door het gehele Westland'. Desondanks prijken in menig kwartierstaat enkele naamdragers met de naam Thoen van Bronckhorst. 

Lijsbeth is nu een dochter van Willem Jansz Thoen. Deze stamt via twee reeksen af van Claes Dircksz, de zoon van Dirck Claesz.

De eerste reeks via vaderskant:

  1. Willem Jansz Thoen
  2. Jan Jansz 't Hoen x Catharina Cornelisdr van Velde
  3. Jan Willemsz Thoen
  4. Willem Jan Claes Dircx
  5. Jan Claes Dircksz
  6. Claes Dircksz

De tweede reeks via moederkant:

  1. Willem Jansz Thoen
  2. Catharina Cornelisdr van Velde x Jan Jansz 't Hoen
  3. Cornelis Jacobsz van Velde
  4. Catharina Dircksz (overl. 1560/71) x Jacob Cornelisz
  5. Dirck Claesz
  6. Claes Dircksz

Mijn vraag gaat over de afstamming van de in de tweede reeks genoemde Catharina Dircksz. 

In een publicatie, genaamd VAN BRONCKHORST VIA THOEN NAAR BUYS  in ons Voorgeslacht (1993) vermeldt de onlangs overleden mevrouw S.M. Auwerda-Berghout dat Catharina Dircksz van Bronckhorst een dochter is van Dirck Claesz getrouwd met N..N. Als bewijs verwijst zij naar Ons Voorgeslacht 1991, blz. 14: 

13-5-1595: Meester Reynier van Amsterdam, Floris Hey, Adriaen Snoeck, Wolphert van der Lair, als arbiters, en meester Willem de Cocq als superarbiter, hebben het testament van Catrijn Dircxdochter, wonende te Delft, weduwe van Jacob Cornelisz., bezien. De goederen zullen vererven in staken bij representatie of schependomsrecht (f. 337). 

Ik zie hierin alsnog geen bewijs voor de afstamming van Claes Dircksz en ik ben haar in originele bronnen (nog) niet tegengekomen als een Van Bronckhorst. Waarschijnlijk is de (enige) bron voor deze aanname Simon van Leeuwen (Batavia Illustrata, blz. 1130), waarin Cornelis van Velde een zoon is van Jacob van Velde en Catharina van Bronkhorst:

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

 

Een geheel andere insteek voor de afstamming van Catharina Dircks is te vinden in de op internet gepubliceerde kwartierstaat / ahneliste van J.H. Jacobs-Schumacher, website https://www.jacobs-schumacher.eu/kwartierstaat.htm

In generatie XV noemt Jacobs in de noten bij Catharina Dircks dat Simon van Leeuwen onterecht van de Van Bronkhorsten af laat stammen. In plaats hiervan voert hij als ouders van Catharina op Dirck Heynrick Bortsz, vermeld Wateringen, en van Ermgaert (Ermtgen / Ormtgen) N.N. Om zijn hypothese te staven, vermeldt hij dat Ermtgen Cornelisdr van der Velde naar deze onbekende voormoeder Ermgaert is vernoemd. 

Is er iemand die verdere gegevens kan leveren over de juiste afstamming van Catharina Dircks?

Edwin van Voskuilen - 27 dec 2024 - 19:54

Voor zover ik wee heeft dhr Jacobs overuigend bewijs gevonden ergens in het Hof van Holland.

Annemarie57 - 27 dec 2024 - 21:56

Zou mooi zijn als je hier nog wat meer over kan vertellen Annemarie! Ben benieuwd!

Edwin van Voskuilen - 27 dec 2024 - 23:43

Ik weet geen details meer over inventarisnummer of akte helaas, maar hij was er indertijd heel verheugd over zijn vondst.

Annemarie57 - 28 dec 2024 - 11:34

Als ik het mij goed herinner ging het over de kinderen van Katrijn en een conflict over de erfenis van hun grootvader Bort.....

Katrijn was 2x gehuwd maar dat wist je waarschijnlijk al. 

Annemarie57 - 28 dec 2024 - 13:22

Ja dat klopt het eerste huwelijk met Vranck Dircxz. Het enige kind dat ik uit dit huwelijk ken is Dirck Vranckensz die tegelijk met zijn halfbroers Cornelis en Vranck Jacobsz wordt genoemd in een akte van 13-4-1595. Ik heb geprobeerd de erfeniskwestie te vinden maar vooralsnog bot gevangen..

Edwin van Voskuilen - 28 dec 2024 - 14:18

wie zoekt, zal vinden? Niet de akte waar Annemarie het over had maar wel een zeer sterke aanwijzing dat Jacob Cornelisz (van Velde) met een dochter van Dirk Bort was getrouwd: 

Op 18 juni 1518 deed Willem Pietersz., alias de Vryes moederlijk bewijs voor kinderen bij Aagchen Dirk Hendrik Bortsz.dr., te weten Pieter Wsz. 7 jr. en Cornelis Wsz., 1 jr. tesamen 50 pd. groten Vl. verzekerd op zijn beide huizen aan het Spui-westzijde, in een ervan woonde hij; als de zoons 12 j. zijn overgifte van lijfrente van 2 gouden gld. p.j. op Den Haag, staande op naam van Pieter Wsz.; e.e.a. in aanwezigheid van Dirk Hendriksz. Bort, grootvader, Dirk Jansz. in de Poeldijck, oom, Jan Pietersz. en Jacob Cornelisz., getr. met tantes van de jongens (Archief Weeskamer 118 fol. 200). Bron prosopografische gegevens betreffende de lokale Haagse politieke elite tot 1572 (Fred van Kan)

Edwin van Voskuilen - 28 dec 2024 - 16:46

Begint erop te lijken Edwin!!

Annemarie57 - 28 dec 2024 - 18:12

Die akte vangt hier aan. Met daarin inderdaad de vermelde passage:

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

JP Ouweltjes - 3 jan 2025 - 17:25

Dank JP Ouweltjes! Ik ben de kunst van de paleografie niet zo machtig maar heb je het idee dat de originele akte correct is getranscribeerd in het boekwerk van Van Kan? Ik weet niet helemaal zeker of ik de volledige naam van de genoemde Bort goed kan lezen

Edwin van Voskuilen - 4 jan 2025 - 10:00

Aansluitend had ik nog twee vragen over de ontbrekende akte waar Annemarie naar refereert en waarin wordt gesproken over de kinderen uit beide huwelijken van Katrijn Dircks en het genoemde conflict over de erfenis van grootvader Bort: 

- heeft iemand enig idee waar zich de akte (Hof van Holland?) zich kan bevinden?

- zo nee, zijn er contact gegevens van dhr Jacobs bekend (auteur kwartierstaat Jacobs-Schumacher)? Ik zou de vraag desnoods graag aan hem voorleggen

Edwin van Voskuilen - 4 jan 2025 - 10:03

dag,

De Jacobs-Schumacher Stichting, opgericht in 2000 en destijds gevestigd te 's-Gravenhage, was een het algemeen nut beogende instelling, die zich ten doel stelde het wetenschappelijk onderzoek op het terrein van de middeleeuwse genealogie en prosopografie te bevorderen. In 2023 is de stichting ontbonden. Desgewenst kunt u nog gebruik maken van het oorspronkelijke correspondentie-adres: Thomas Jeffersonlaan 521, 2285 AT Rijswijk (ZH).

 

Welkom op de website van Johannes Friedrich Jacobs (1936), oprichter van de Jacobs-Schumacher Stichting (per 1 juli 2023 opgeheven).
 

 

vriendelijke groet Anne

vries - 4 jan 2025 - 14:27

Het Archief van het Hof van Holland hier. Zonder verdere informatie over wat voor akte mbt Bort daarin is aangetroffen wordt het lastig zoeken. U kunt de zoekhulpen proberen.

JP Ouweltjes - 4 jan 2025 - 15:19

Ik weet niet helemaal zeker of ik de volledige naam van de genoemde Bort goed kan lezen

Er staat Dirck Heinricxz Bort

Hij was de zoon van Heynrick Bort Gerritsz, die op zijn beurt een zoon was van Gerrit Heynricxz. Bron: REPERTORIUM OP DE LENEN VAN DE HOFSTAD TE HONTSHOL, 1253-1770, bewerking door C. Hoek, zie site ons voorgeslacht. Zie ook hier, kwartier 98012 e.v.

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

JP Ouweltjes - 4 jan 2025 - 15:22 (laatst bijgewerkt 4 jan 2025 — 15:35 door auteur)

Repertoriums op leenregisters zijn verkorte weergaven van wat er in de eigenlijke akten te vinden is. 

JP Ouweltjes - 4 jan 2025 - 15:39

Ik was inderdaad al een tijdje bekend met de repertoria op de lenen van de Hofstad van Hontshol, waarin de familie Bort genoemd wordt. Een ander leen wordt ook in deze administratie gemeld:

34. 1 morgen land in de woning, waarop Gherrit Dircxz. van der Wateringe woont, belend ten westen: jonkvrouwe Hillegont van Sparwoude (1493: de broeders van Syon bij Delff), ten oosten: Willem, heer tot Naeldwijck etc. (1493: de broeders ter 21 Wateringe), ten noorden: genoemde jonkvrouwe (1493: de banweg), en ten zuiden: dezelfde jonkvrouwe (1493: de Zwet)

. ..-.-1435: Gherrit Dircxz. van der Wateringe.

 ..-.-1...: Jan van Veen en Dirck Heynrick Bortsz., elk met een helft, nadat het door wanverzoek aan de leenheer was vervallen. 

13-8-1493: Jan Dirckz. met de helft van het leen na overdracht door Jan van Veen. 

19-11-1502: Dirck Heynricxz. Bort met het hele leen. 

17-5-1523: Gerrit Dirck Heynricxz. Bort bij dode van zijn vader.

 ..-.-1...: Fop Willemsz. na overdracht door Gerrit Dirck Heynricxz. Bort.

Edwin van Voskuilen - 4 jan 2025 - 18:33

Dank je wel Anne en ook voor de toelichting over de stichting!

Edwin van Voskuilen - 4 jan 2025 - 18:38

nog een bron van Jacobs:

Inkomsten van de cure van de kerk van Wateringen, opgesteld door de pastoor Henric Kinen van Hinsberck, die op 5-10-1536 door vrouwe Mechtild van Montfort, gehuwd met Rubrecht, graaf van der Marcke en Arenburg, is gepresenteerd, gedaan op .-2-1553: 

o.a. 4½ hond land, vroeger verpacht aan Catharina, weduwe van Jacob Cornelisz. en in 1554 aan Jan Dirck Corstansz. tegen 3 pond (deze geeft nog 6 pond wegens een mis, gefundeerd door Dirrick Henricksz. Bort en diens vrouw Ermgaert op het land; de woning is verkocht aan Jan Bruek; 1583: Jan Cornelisz. is eigenaar bij koop).

Edwin van Voskuilen - 6 jan 2025 - 19:23

Heeft iemand inzage in de De Nederlandsche Leeuw, jg. 126 (2009), p. 1, 10, 11?

Edwin van Voskuilen - 6 jan 2025 - 19:28


Ik heb je een PB gestuurd. Ik heb de pagina's voor je.

Michaël

Boers 2 - 6 jan 2025 - 20:23







De auteur van het eerste bijdrage in dit bericht heeft aangegeven dat de vraag is beantwoord of het probleem is opgelost.

Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu