Bijgaande tekst gaat over het proces van zelfmoord. Kan iemand helpen het verhaal te corrigeren.
1. Den heere schouteth deser vrijheyt Roosendael, no(m)i(n)e officii a(enlegge)r,
2. het doode ende v(er)hangen lichaem van Altroon hoetmakersjongen gereq(uireer)de
3. den heere a(enlegge)re tot obtenue vande conclusie hieronder
4. te nemen, segt in facto waer te sijn, datten v(oor)s. Altroon
5. uyt loutere desperatie en(de) wanhoope op eergisteren
6. avont ontrent ses uren, in de huijsinghe en(de) op den
7. solder van sijn m(eeste)r Embrecht Dielis(sen) Rams hoetmaker
8. sich vervordeert heeft met eene touwe die hij aen
9. een van de gordingen van het pannendack hadde
10. vastgemaect,hemselven te verworgen, soodanich
11. dat hij doot en gesuffoqueert is bevonden metten
12. strop om den halse, ge(lijck) van dit grouws(aeme) feyt
13. volcomen consteert uijtte acte van visitatie bij
14. wethouderen alhier op eergisteren genomen, mits(gader)s
15. de verclaringen van Margriete Andriesen huysvr van
16. Embrecht Rams v(oor)s., Geerit van Nat en(de) Iken Jans
17. sijne huysvr. mitsg(ader)s Jenneken Dolle op
18. gisteren onder eede afgeleyt ende hiernevens geëxhi-
19. beert ende want soodanige saken naer rechte
20. andere ten exemple strafbaer is, soo contenderen(de)
21. concludeert den h(ee)re a(enlegge)re no(m)i(n)e officii ten eynde
22. het v(oor)s. doode ende verhangen lichaem sal werden
23. uijtgesleept naer de plaetse daer men gewoon
24. is justitie te doen ende aldaer gehangen in
25. eene micke ten spectacle en(de) exemple van
26. eenen iegel(ijcken) met confisquatie van goederen aut
27. alias etc. verthoonende hierbenevens sekere
28. acte van publicatie, waarbij eenen iegel(ijcken) die het
29. v(oor)s. v(er)hangen lichaem eenichsints moghe aengaen,
30. sijn v(er)socht en(de) geroepen om hetselve te verdedi-
31. gen of doen als te raden, versoeckende hier-
32. op sommier recht.
33. Molemans ant(woor)dende voor het doode lichaem, segt
34. dat hij is geweest eenen seer onnooselen jongen
35. ende daerbij noch minderjarich gel(ijck) als U.E.
36. bekent is, ende uytte gedane visite belovende
37. hebben, versoect mits de v(oo)rs. redenen dat d'h(ee)r
38. officier sijnen eysch in voegen ende maten gedaen
39. sal werden ontseyt ende dat aen het doode
40. lichaem sal worden v(er)gunt de aerde.
41. Bosvelt segt dat de pretense minderjaricheijt bij
42. de gemeene rechten niet excusabel sijn van(de) gerequireerde
43. straffe, gel(ijck) dat wel duijdel(ijck) geleert wort
44. bij Damhouder in sijne Criminele Practijque
45. cappittel 88 alwaer wel verscheydentheyten
46. straffen over de moorders van sichselven werden
47. opgehaelt, maer geensints de jonge of
48. oudere jaeren te berde gebracht om in consideratie
49. te komen, en oversulcx p(er)s(isteer)t voor den h(ee)re a(enlegge)r voor
50. rep(lyque) als bij sijnen heysch en(de) conclusie,
51. Molemans p(er)s(isteer)t en(de) segt dat in dien gevalle de
52. onnoo{l}selheyt ende minderjaricheyt altoos
53. behoort ingesien te worden waerop equitabel
54. recht v(er)socht wort p(er)s(is)t(eer)t dienvolgen(de) voor dupl(ycque)
55. als bij ant(woor)de.
56. Wethouderen der vrijheyt Roosendael oversien en
57. geëxamineert hebbende den processe boven gementio-
58. neert, wijsen en verklaren voor recht dattet doode
59. en v(er)hangen lichaem van Altroon sal werden uytgesleept op
60. eene horde naer de gewoone plaetse
61. van justitie, om aldaer in de aerde gedolven en
62. begraven te worden met confiscatie van goederen. Ontseggende d'h(ee)r a(enlegge)r sijnen
63. v(er)deren heysch ende conclusie hierboven genomen. Actum
64. den 23en april 1677.
65 Gepronuntieert naer klockeslagh den 24en dito.
Gerard 2 - 7 okt 2013 - 20:05
Gerard,
Kun je de tekst even indelen met behulp van regelnummers?
Is dit Roosendaal N.B.?
De tekst zou wat mij betreft wat scherper mogen.
Pauwel
Pauwel - 7 okt 2013 - 22:34
ChrisvD - 7 okt 2013 - 23:06
Pauwel - 7 okt 2013 - 23:33
Gerard 2 - 7 okt 2013 - 23:45
1 officii
2 ende
6 ende
20 contenderende
22 ende
25 ende exemple van
26 eene ... van
28 publicatie, waarbij
38 ende
51 persisteert ende
52 onnoolselheyt
62 van
ChrisvD - 7 okt 2013 - 23:54
bedankt voor de hulp !
ik heb de correcties verwerkt.
Ik denk nu dat de zelfmoord dus is gepleegd door Altroon, een onnozele knecht van de hoedenmaker Embrecht Dielissen Rams.
Dit is een voornaam waarvan ik nog nooit heb gehoord.
6 aanvulling 'ende' weet ik daar niet te plaatsen.
25 zou er kunnen staan 'ende PER exemple van' ?
Gerard 2 - 8 okt 2013 - 01:19
dus r. 2 hoetmakersjongen?
r. 25 Waar zie je dat PER?
Altroen / Aldroen / Audroen is een naam die in Bretagne schijnt voor te komen.
Pauwel - 8 okt 2013 - 01:30
ChrisvD - 8 okt 2013 - 01:47
Pauwel - 8 okt 2013 - 01:49
@re zou procureure betekenen?
Ik ken deze afkorting niet.
Pauwel - 8 okt 2013 - 02:20
Embrecht Rams, zoon van Gillis Cornelissen Rams en Petronella Embrechts te Rozendaal; erfde op 15-1-1701 met broer Cornelis en zus (N.N.) bezittingen van hun ouders te Rozendaal; overl. Doel 29-5-1701; tr. Martina Gycha(i)r, overl. Doel vóór 26-5-1705.
http://www.hanleune.nl/lillo-en-liefkenshoek/84-repertorium-lillo-liefkenshoek-1585-1786
Pauwel - 8 okt 2013 - 10:39
Gerard,
Nog een enkele tip voor je transcriptie.
Afkortingen oplossen met behulp van de ronde haken, dus no(m)i(n)e, en(de), antw(oor)dende, enz.
-ij- blijft -ij- als ie ook in het huydendaeghsche Neederlandsch nog zo geschreven wordt.
Anders -ij- >> -y-. Dus vrijheyt, eysch, huysinghe, duydelijck, enz.
Groet, Pauwel
Pauwel - 8 okt 2013 - 11:01
reg 25, PER is inderdaad onjuist, ik verslikte me in de krul van de g daarboven.
De afkorting voor procureur was een gok, ik ga in vergelijkbare teksten zoeken naar een verklaring.
Gerard 2 - 8 okt 2013 - 11:04
De hoofdletter O- wordt vaak 'van binnen' versierd.
Ik stel daarom voor in regel 1 te lezen no(m)i(n)e officii o(fficie)r, ambtshalve / uit hoofde van zijn ambt officier.
Vgl. Bogtman (Zie https://docs.google.com/open?id=0B5o1NlKEXe_GMzM3Y2Y3YzUtZDI0My00YTc0LTkwZjEtYWYwY2Q4MjFmZjQx
en http://www.flickr.com/photos/archievenorg/sets/72157615939443714/.)
[bijgesteld: no(m)i(n)e officii a(enlegge)r]
Pauwel - 8 okt 2013 - 13:10
3, 42 ... van (de) ... zie 9. van (de)
4 ... facto ...
8 ... vervordeert ....
12 ... van ...
15 ... verclaringen ...
16 ... en(de) ...
25 ... van
40 ... vergunt ...
44 ... criminele ...
49 ... p(er)s(isteer)t ...
54 ... dienvolgen(de) ...
55 ... ant(woor)de
ChrisvD - 8 okt 2013 - 13:28
r. 1 ... no(m)i(n)e officii a(enlegge)r
r. 2 ... hoetmakersjongen [aan elkaar] gereq(uireer)de
r. 3 ... tot obtenue en(e)r conclusie hieronder [aan elkaar] ... [volgens Chris: van (de) conclusie, accoord]
r. 4 ... segt in facte ... [volgens Chris: in facto, accoord]
r. 7 ... m(eeste)r
r. 18 ... hiernevens [s.v.p. aan elkaar] geëxhi-
r. 19 beert ...
r. 22 het v(oor)s. [niet verder oplossen!]
r. 25 eene micke ten spectacle en(de) exemple van
r. 26 eenen iegel(ijcken) ... aut
r. 27 alias etc.? ... hierbenevens [aan elkaar] ...
r. 28 ... eenen iegel(ijcken) ...
r. 33 ... ant(woor)dende ...
r. 35 ... gel(ijck) als U.E. ...
r. 38 officier ...
r. 41 ... segt ...
r. 42 ... en(er) gereq(uireer)de [volgens Chris: van (de) gerequireerde, acoord]
r. 43 ... gel(ijck) dat wel duydel(ijck) ...
r. 45 cappittel 88 ...
r. 46 ... over ... van sich ...
r. 49 ... p(er)s(isteer)t voor
r. 50 rep(lyque) ...
r. 51 ... p(er)s(isteer)t ... segt ...
r. 52 ... onnoo{l}selheyt ...
r. 54 ... p(er)s(is)t(eer)t voor dupl(yque)
r. 56 ... der ...
r. 65 ... klockeslagh ...
Pauwel - 8 okt 2013 - 13:33
@ Pauwel,
Ik lees eerder een a dan een o. Hoewel de rol van een auditeur anders is dan die van een officier lees ik eerder a(uditeu)r. Maar ik geef toe dat officier (strafeiser) hier beter past.
Groet, Chris
ChrisvD - 8 okt 2013 - 13:39
@ Chris,
Maar wat doet die kringel/cirkel dan om die a-?
Indien a-, dan wellicht a(enlegge)r? Dat moet het zijn, denk ik. Ik vind parallellen.
Zou het 'apestaartje' staan voor aen-?
Pauwel - 8 okt 2013 - 13:42
De auteur van het eerste bijdrage in dit bericht heeft aangegeven dat de vraag is beantwoord of het probleem is opgelost.
Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!
Bedankt, uw melding is verstuurd aan de moderators.