Goedemorgen

Hieronder een notariële akte uit 1663, Procuratie - om van (schoon)vader Beernt Franssen Craenwinckel 2 stukjes land in Wiert en andere goederen te vorderen en om die te gelde te maken . Hieronder mijn transcriptie met enkel hiaten van folio 1 (folio 2 is nog moeilijker, daar ben ik de draad kwijt) De akte staat hier :  http://www.hetutrechtsarchief.nl/archiefbank/maisi_proxy.aspx?mivast=39&mizig=199&miadt=39&miaet=54&micode=34-4.U046a002&minr=4257930&milang=nl&misort=last_mod%7Cdesc&mip4=beuren&miview=viewer

mijn probeersel:

tekst akte :  den XXIII marty 1663
compareerden :
1. Cornelius Swerens van Calcker koeckebacker burger
2. te Utrecht Grietgen Kraemwinckel echteluijden
3. ende verclaeren te constitueren en machtig
4. te maken als zij bij deze Pieter Reijnders
5. ende Reijndes Beuren haer Grietgen gewesene
6. mombers ........ ....... ......   ........
7. te vorderen ..... van Berend Fransen
8. Craemwinckel haar vader "....."
9. an .. Garde haer(?) de vnmde Grietgen by
10. testament van Stoffel Schuth en van/ voor Schepenen
11. van Wiert den ... feb 1639 ........... ende
12. gemaeckt; noch gelijke(?) ......   ....
13. bij Woltera  den .....  Stoffel Huijsvrouw
14. bij den voorn. testamente gemaeckte ende
15. ..ulen in .... gelegen onder end inde
16. vrijheerlijkheid Weirt bij den molen .......
17. aen den b...stege naer oosten sijde bij
18. Barent Spoormatelling(?) .... en aen
19. andere sijde .ij...... ............. ......
20. bij.... .......... ........... ........... ......
21. stege den andere bij ..gemans lant
22. aengegeven(?) in ende situeert(?) met oock  ........

folio 2 :
1. - 17 Grotendeels te moeilijk om te lezen
akte in presentie van Herman(?) Willems Ouderborg en mr. Hendrik Carstens.
akte ondertekent door Cornelis Swerens van Kalcker en Grietien Berens, en mr. Hendrick Carsten en een merkteken voor H.W. Oudenborg , en de de notaris zelve.

Dank voor de help!

Pieter

Den XXIIIen martii 1663
compareerden etc.:
01. Cornelis Sweren van Calcar, koeckebacker, burger
02. t' Utrecht en[de] Grietgen Cranewinckels, echteluyden,
03. ende verclaerden te constitueren ende machtich
04. te maecken als sij doen bij desen Pieter Reynerz.
05. ende Reynert Beuren, haere Grietgen gewesene
06. mombers, specialijk omme uut haeren naeme
07. te vorderen en[de] eysschen van Beernt Franssen
08. Craenwinckel, haren vader eerst seecker viertel
09. van een garde haer, de voorsz. Grietgen, bij
10. testament van Stoffel Schuth voor schepenen
11. van Wiert den VIIen feb. 1639 besproocken ende
12. gemaeckt, noch gelijcke viertel haer
13. bij Woltera des voorsz. Stoffels huysvrouw
14. bij den voors. testamente gemaeckte ende
15. [doorgehaald: alsulx] tesamen gelegen onder ende in de
16. vrijen heerlijckheyt Wiert bij der Molenpoort
17. aen der Bestenstege met eener sijde bij
18. Beernt Spoormaeckerz. garde ende de
19. andere sijde bij Johan Bouwmeesterz. gront
20. en[de] met eenen eynde aen de gedachten Besten-
21. stege, den andere ende bij Hagemans lant
22. aengegrenst ende situeert, met oock een

23. bedde, noch van twe kisten, eene tot gedachte-
24. nisse alle ... den voorsz. vader berustende bij
25. wege van vrintschap is 't doenlijck andersints
26. den voorsz. haren vader bij forme van justitie
27. uut de possessie en[de] gebruyck van dien te
28. expelleren, de voorsz. parthijen te vercoopen ende
29. te gelde te maecken, transporteren ende over-
30. geven de pen[ning]en te ontfangen quitantie te
31. passeren en[de] voorts alles te doen dat de
32. comp[arante]n selffs present sijnde samen commen
33. ende mogen doen oock een oft meer ad lites
34. te substitueren, beloven de rato onder 't v[er]bant
35. als nae rechten versoeckende hiervan acte die
36. is dese. Aldus gedaen buyten de Catharinen-
37. poorte bij Utrecht ter presentie van Thomas
38. Willems Oudenbosch ende mr. Henrick
39. Carstens, getuygen.

[bijgesteld 17:12]

Dank,  Kaspar,  voor de snelle verbeteringen van deze 1e folio...Van  folio 2 heb ik wel de laatse vier regels kunen ontcijferen maar niet de eerste 16 regels...af en toe een woord,  maar niet veel meer..

Wordt met 'viertel' hier een vierde deel bedoeld ? (het andere begrip  'viertel' in het Duits is nu wat wij noemen een (stads)wijk, maar dat is hier duidelijk niet bedoeld) en  met Garde misschien een gaarde, een soort moestuin ?

De Besten Steeg in Werth ('Wiert')  bestaat nu niet meer met die naam, maar de molen is er nog steeds en lag net buiten de stad(swal) aan de (oude) IJssel , dus dat verklaart de ligging 'bij de Molenpoort '. Ook de naam Hageman kwam al volgens mijn gegevens in die eeuw voor in Werth.

Overigens : Dit nu piepklein 'stadje' en vroeger Staats garizoensplaats Werth, was destijds een Münsters (bisschoppelijk)  leen als heerlijkheid in bezit sinds vele eeuwen van de Graven Culemborg tot 1709 (toen de Bisschop het terug kocht),  liggende onder Isselburg vlak over de (Duitse) grens onder Anholt . Het is dit Werth dat hier bedoeld wordt (vaak ook genoemd 'Weerde') en niet het Buijten-Weerd ten n. van Utrecht, juist ook vanwege de benaming 'vrije heerlijkheid'.

Die erflaters Stoffel Schuth en zijn vrouw Woltera NN  had ik al in mijn gegevens; ze woonden eerst in Wesel (a/Rijn) waar ze huwden als Christoffel Schuith en NN Crawinckel(s)  in 1595 in de gereformeerde Mathena Kirche. Deze  zijn later dus in Werth gaan wonen (en hadden daar bezit) , uit welke plaats  ook mijn stamvader Aerndt Craemwinckel  stamt (geb. c 1660). Grietje als erfgenaam hier genoemd ,  is dan wel een tante van Aerndt.

Nogmaals dank voor uw snelle reactie.

nu hoop ik nog op hulp in dit forum voor transcriptie folio 2

Pieter

Ik dacht eigenlijk dat werd bedoeld Weert in Limburg (heet ook Wiert in het Limburgs). Daar was in elk geval ook een Molenpoort. Maar gezien de andere gegevens en 'vrije heerlijkheid' moet het denkelijk dan toch Werth zijn. (En een Molenpoort is natuurlijks niets unieks.)

Inderdaad, viertel is een kwart, garde is gaarde.

Ik ga nog naar f. 2 kijken. Het is een lastig handschrift.

r 19 Bouwmeesters
r 24 onder
r 25 ist doenlijck andersints
r 33 ad lites
r 35 nae rechten

Aanvullingen doorgevoerd en f. 2 boven toegevoegd.

Geweldig, juist ook die folio 2, die was inderdaad heel moeilijk. Over Werth als bedoelde plaats  kunnen we het wel eens zijn; daar passen de andere personalia gegevens die ik heb,  overtuigend  in, en juist dat 'vrije heerlijkheid'  is wat mij daarbij dan ook de doorslag gaf.

Ook tevens dank - benevens wederom aan Kaspar (Ludeman) - aan de mij wel bekende Chris (van Dijkum), die mij met verschillende 17e eeuwse  aktes in het verleden meerder malen ook geweldig geholpen heeft.

Wat fijn toch , dit forum en de helpende expert-transcribenten hier !

Pieter J.

Graag gedaan.

Ik zie overigens nog dat er een akte is van een jaar later met vrijwel dezelfde inhoud. Blijkbaar had vader zich nog niet laten expelleren...

(Daar is oa. sprake van een Johan Ubbingh genaempt Bouwmeester, als schepen van Wiert, misschien dezelfde als de belender.)

Toch lukte het de twee voogden hierboven niet het voor elkaar te krijgen: een dik jaar later is er weer een notariële akte over hetzelfde onderwerp, waarin nu de richter te Werth geinstrueerd wordt de zaak af te handelen: zie : http://img.hetutrechtsarchief.nl/?image=/notaris/U046a002/238.pdf&format=thumb

Procuratie - om 2 percelen land in Weert te verkopen, eventueel de huurder te verdryven, vorderingen op de huurder te innen, roerende goederen, nagelaten door Stoffel Schuth en diens echtgenote Woltera N.N., te vorderen van Beernt Franss Craenwinckel, goederen te verkopen en bedragen te innen
Aktenummer:	238
Datum:	20-09-1664
Soort akte:	Procuratie
Notaris:	J. VAN SNELDERWEERT
Samenvatting:	om 2 percelen land in Weert te verkopen, eventueel de huurder te verdryven, vorderingen op de huurder te innen, roerende goederen, nagelaten door Stoffel Schuth en diens echtgenote Woltera N.N., te vorderen van Beernt Franss Craenwinckel, goederen te verkopen en bedragen te innen
Personen:	Constituant: Cornelis Sweren van Calcar Geconstitueerde: N.N.
Verwijzingen:	akte d.d. 6-2-1639 voor schepenen van Weert
Bijzonderheden:	land aan comparante gemaakt door Stoffel Schuth en Woltera N.N.
Toegangsnummer:	34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905
Inventarisnummer:	U046a002

Ook hier is de akte moeilijk te lezen, ik maakdaar slechte vorderingen; graag weer hulp bij transcriptie...Dank

Pieter J.

tot nu toe:

01.    Den XXIen september 1664
02.    compareerden etc.
03.    Cornelis Sweren van Calcar, koeckebacker,
04.    deser stadts borger, ende Grietgen Beernts
05.    Craemwinckels, echteluyden, mij notario wel-
06.    bekent, ende verclaerden geconstitueert ende
07.    machtich gemaeckt te hebben, als sij doen bij
08.    desen, den edelen manhaften ende erenfesten heere
09.    mijnheere den richter van Weert, specialijk
10.    omme uut den name van de comparanten
11.    ende in crachte van seeckere acte van donatie
12.    ende legaet bij Stoffel Schuth ende Woltera,
13.    echteluyden, voor Diderick Oostendorp ende
14.    Johan Ubbingh genaempt Bouwmeester, als
15.    schepenen tot Weert, den VIen februarii 1639 de
16.    comparante gemaeckt, te vercoopen ende te
17.    gelde te maecken twe viertels van gaerten,
18.    te weten d'eene van Stoffel ende d' andere van
19.    Woltera, beyde gelegen onder ende in de vrijheerlijckheyt
20.    Weert voorsz. bij der Molenpoort aen de Bestensteech,
21.    met d' eene sijde bij Gerrit Spoermaeckeninghs
22.    gaerten ende d' andere sijde aen ende naest ten
23.    Bouwmeesters gront, ende met d' een eynde
24.    aen denselve Bestenstege het ander eynde bij
25.    Hagemans lant aengrensende, den bruycke
26.    van dien te expelleren oft aen denselven te vercoopen
27.    alsmede te ontfangen ende inne te vorderen
28.    alle de opgeheve fruchten mitten ende
29.    baetschappen, die denselven bruycker daervan,
30.    sedert dode van de voorsz. Stoffel ende Woltera,
31.    daervan genoten heeft, alsmede te vorderen het
32.    naegelaten bedde ende twe kisten respec-
33.    tivelijck van den voorsz. Stoffel ende sijn huysvrouw
34.    naegelaten, ende dit alles van Beernt Fransz. Craenw.
35.    de voorsz. viertels te transporteren ende
36.    verdere goederen te vercopen, de penningen
37.    te ontfangen ende alles te doen dat de
38.    comp[arant]en selffs present sijnde souden commen
39.    mogen doen, blijvende den heere geconstitueerde
40.    gehouden van sijn doen ende laten en[de] vorder handel
41.    in vougen voorsz. te doen reeckenige, bewijs
42.    ende reliqua, bij desen aen den voornoemden
43.    heere richter belovende voor alle sijne te doene
44.    moeyte een recht vierdepart van allen 'tgene
45.    van de voorsz. goederen te gelde sal worden
46.    gemaeckt, belovende de rato onder 't
47.    verbant als nae rechten, versoeckende hiervan
48.    acte die is dese. Aldus gedaen binnen
49.    Utrecht ter presentie van Henrick Meyborch,
50.    timmermeester ende Cornelis Cornelissen, backersgesel, burgers
51.    te Utrecht, gelooffwaerdige getuygen hiertoe v[er]socht.

52.    Cornelis Sweren van Kalcker
53.    Grietgen Berens
54.    Henderyck Meyborg
55.    Cornelis Cornelissen

[bijgesteld 21:27]

r 9, 15, 20  Weert
r 11 crachte
r 15 VI
r 16 comparante
r 24 Bestenstege
r 28 fruchten
r 29 baetschappen
r 34 Beernt Frans... Craenw
r 38 souden
r 41 in vougen
r 42 reliqua is correct
r 50/51 burgers te Utrecht

hm, 28/29. fruchten mitten ende baetschappen [?]

of mitsg[aders]? ..lijkt allebei vreemd.

C'est Super, zoals we dat hier zeggen in Frankrijk: Dank Kaspar voor deze complete transcriptie, en Chris voor de enkele correcties hierop.

Ja, die richter in Werth (niet Utrecht) ....Wie was deze man ? Niet meer Dirck van Pallandt, want hij was net 2 jaren vóór  januari 1662 eerder overleden. Een opvolgende richter is mij tot nu toe niet bekend, maar wel de toenmalige drost, die mogelijk ook als richter fungeerde: Otto Ingenhof (lees:  ingen Haeff).

Helaas, we kennen niet de uitslag: Heeft Grietje haar kwart delen ooit bekomen ? ... want de archivalia van Werth ( zowel in Arnhem's Culemborg archief als in Werth heerlijkheid archief in Münster) zijn maar gedeeltelijk bewaard gebleven. Zelfs de DTB boeken Werth beginnen pas vanaf 1670 daaromtrent, en gerichts- kadaster- transportakten bestaan hélas niet meer in die archieven ( ik ben de afgelopen 2-4 jaar gelden geweest in Arnhem Rijksarchief , en Münster -  Staats/ Bisschoppelijk en zelfs Düsseldorf Staats archief,  maar de oogst is uitermate mager , jammer dus.

En juist die twee kisten...wat had daar ingezeten kunnen hebben..., verkocht, met allerlei gegevens .. wat jammer... Het is wel duidelijk dat vader Beernt Fransen Craenwinckel - die zeker als voogd voor zijn dan nog minderjarige dochter Grietje na het testament van haar tante en oom  in 1639 te Werth  optrad,  de bezittingen roerend en onroerend, niet maar zo makkelijk wilde laten gaan,  voor zijn dood;   was schoonzoon Cornelis Sweers van Calckearwat te vroeg  inhalig en opdringelijk ? Het zal de relatie tussen Grietje en haar vader niet bevorderd hebben...

Dank aan jullie beiden Kaspar en Chris, het is een fijne transcriptie,  uitmuntend door Kaspar gedaan en aangevuld door Chris; en heel ophelderend !

aanklikbaar gemaakt

http://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=199&miadt=39&milang=nl&mizk_alle=craenwinckel&mibj=1663&miej=1664&miview=ldt