Hallo 

Kan iemand mij helpen met hetvolgende: 

http://denboschpubliek.hosting.deventit.net/detail.php?nav_id=0-1&id=39120066&index=1 

Het gaat om de persoon Paula Litzin (rechtsonder). Ik zoek haar geboorteplaats 
Voor zover ik het kan lezen staat er 

"...Johnann Ender in den ouderdom van zes envijftig jaren geboren Raatzen (Kaatzen ?) koningrijk Naf (Nas ?) 

Kan iemand dit ontcijferen? De akte is van 1854 - het enige wat iemand me verteld heeft, dat het Ratzen in Saksen kan zijn 

Bedankt 
Marc 

Ik zie dat deze vraag ook al is gesteld op soc.genealogy.benelux. Daar worden verschillende suggesties gegeven.

Marc, je moet dat voortaan wel even aangeven, dat je de vraag al elders hebt gesteld, anders wordt er dubbel werk gedaan. Ik dacht nl. ook al aan het vorstendom Nassau.

Zoon Petrus Ender overlijdt in 's-Hertogenbosch op 27.1.1817. Hij is dan twee jaar en geboren op het Eiland Maltha.
​Vader Johann Ender, 26 jaar, is Corporaal bij het Regiment Zwitsers, numero negen en twintig. Image 304

In de militaire stamboeken van het NL leger komt een Johan Casper Ender voor, geboren in Altstetten in Sankt Gallen in Zwitserland in 1800. Dat zou dus niet de bovenstaande Johan kunnen zijn, aangezien die 26 jaar is in 1817. Of men heeft ergens een foutje gemaakt?

Ja,, Johan Ender is de echtgenoot van Paula Lizen. Geboren in 1790 in Sargans (Zwitserland)

Hij was een zwitserse huur-soldaat, in het regiment DeRoll / de Meuron die in 1814 in Malta waren

Zie: https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:33SQ-GY18-VV2?mode=g&i=14&wc=M6KR-S29%3A64446001%2C64480401%3Fcc%3D1498335&cc=1498335

Dat Regiment Kirchberger/Von Jenner no 29 kwam naar Den Bosch in 1815 (http://historiek.net/zwitserse-militair-schetst-s-hertogenbosch-1815-1824/59377/ ) en hij blijft daar wonen (in 1822 woont hij in de Tolbrugstraat, http://www.bossche-encyclopedie.nl/straten/tolbrugstraat.htm )

Het gaat mij met name om zijn vrouw. Ze is geboren in 1797 / 1798. Zij was de moeder van Petrus, die in 1814 in Malta is geboren. Aangezien Johan Ender in 1809-1812 tegen de Fransen vecht, lijkt het me waarschijnlijk dat hij toen met Paula getrouwd is. Maar waar dat gebeurd is, is lastig te achterhalen. Nassau zou kunnen, maar dat "Kaatzen" blijft een raadsel. 

De afdeling Erfgoed, Stadsarchief gemeente ’s-Hertogenbosch denkt dat het Razten (in de akte zou Raatzen staan, niet Kaatzen) in Saksen is

Zie: https://de.wikipedia.org/wiki/Ratzen_(Lohsa)  Daar is ook een dorpje "Litschen" wat een referentie naar de naam Litzen kan zijn

Een medewerker van BHIC denkt dat het "Naf" betrekking heeft op koninkrijk Napels (wat tot 1815 het zuidelijke deel van het schiereiland was). Malta hoorde daar volgens mij niet bij. En de naam "Kaatzen" is moelijk te plaatsen daar

Marc

Interessante loopbaan had die Johan Ender. Krijgsgevangen door de Engelsen in de Franse tijd, op Malta geweest. In Portugal en Spanje.

Maar terug naar Paula Litzin, in haar overlijdensakte staat toch echt Kaatzen en niet Raatzen, vergelijk de K van Koninkrijk erna en een heel andere hoofdletter R in de akte onderaan op de linkerbladzijde. Kaatzen kan een Duitse uitspraak (in dialect) van Katzen zijn. Ik moet dan denken aan Katzenellenbogen in Nassau ( > Nas?), maar dat staat er dus niet.

Gezien Johans loopbaan was Paula mogelijk marketenster of wasvrouw. Daar zijn voorbeelden van, ook hier op het stamboomforum, maar het blijkt altijd een probleem waar die vrouwen precies vandaan kwamen. Zie ook mijn artikel over vrouwen in het leger van Napoleon: http://www.isgeschiedenis.nl/archiefstukken/vrouwen-in-het-leger-van-napoleon/

Katzem?

Nordrhein-Westfalen