Wie kan mij helpen? Ik heb een akte uit 1678 gevonden waarin ene Michiel Mathijssen de Leeuw wordt genoemd. Dit is de verste voorouder die ik kan vinden, echter in dit document lijkt het erop dat ik misschien ook zijn broer heb gevonden. De akte beslaat twee pagina's.

Ik heb het volgende al met hulp kunnen transcriberen: 

"Jan Jacob van Cranendonck, borger alhier die verklaard ter ene zijde en Hendrick Matthijs(sen) de Leeuw, wonende te Lage Zwaluwe en hij bekent als huurder  ter andere zijde. ..... comparants stede huijsinge ende landerije d'achter groot 5 lopensaat, gelegen ophet Noorden Eijnt onder Teteringen. Huurt voor de tijd en termijnen van 3 komende jaren ingaan, van de landerij op 11 november 1677, en van het huis dit jaar, 1678, voor de some van 29 gulden per jaar."

Onderaan staat de naam van Michiel de Leeuw mede wonende op Lage Zwaluwe, hij treed samen op met Willem Aerts vander Sticht, wonende tot Teteringen als getuigen. Op de tweede pagina lijkt ook iets te staan als "broer van". Als dat zo is, dan zou dat mij enorm verder helpen.

Ik zou zo graag willen weten wat er precies in dit document staat, dit is voor mij het missende puzzelstukje.

'des ierste'

'des huerders broeder'

Hans P. Noppen

Fantastisch! Dat is echt heel erg fijn om te lezen, mijn vermoedens klopten dus. Nu ben ik er nog benieuwder waarover deze akte gaat en wat er precies in staat.

Ik kijk er vanavond naar

Huurovereenkomst tussen Jan Jacobsz Cranendonk en Hendrick Matthijsz de Leeuw mbt huis en landerijen waarbij borg staan (voor de huurpenningen) Willem Aerts van der Sticht en de broer van de huurder: Michiel de Leeuw.

Dank Hans, en JP ik ben heel erg benieuwd!

01 Compareerden voor mij Peeter Beeris openbaer notaris etc.
02 ende Jan Jacobsz van Cranendonck borger alhier, die verclaert 
03 verhuert ter eenre, ende Hendrick Matthijssen de Leeuw woonende
04 op de Laege Swaluwe die bekendt gehuert te hebben ter andere
05 sijde, des jerste comparants stede huijsinge ende de landerijen
06 daertoe behoorende groot omtrent vijff loopensaet
07 onbegrepen der mate soo ende gelijck het des huerders ouders
08 lest in huere hebben gebruijckt, ende gelijck het selve gestaen
09 ende gelegen is op het hoeven eijndt onder Teteringe, ende
10 dat voor den tijt ende termijn van drije jerstcomende jaeren
11 ingegaen van landerijen met martini in november des lestleden jaers xvic
12 ende sevenentseventich, ende vande huijsinge ingaende met halff meert deses
13 jaers xvic ende achtentseventich ende soo voorts, ende dat
14 om ende voorde somme van negenentwintich rijnsgulden vrij gelt
15 boven alle lasten, ende sal den huerder alle jaer precies
16 sijne huere te Ste Marten ofte ten minsten veertien dagen daer
17 naer moeten betaelen op pene dat de huere sal uijtsijn indien
18 het de huerder gelieft 
m1 beloovende daer en boven hij huerder ende Michiel sijn broeder
m2 ende hem daer sterck voor maeckende bij desen dat sij de huere
m3 die verschenen is te Ste Maerten 1677, ende bij henne moeten in dien tijt
m4 gebruijck sulle betaelen de halff meert eerstcomende daer van ijder 
m5 als principael henne eijgene schult sijn maeckende bij desen 
m6 handt merck gestelt bijden huerder
m7 hant merck gestelt bij Michiel de Leeuw
18 ende sal den huerder boven sijne belooffde huere
19 alle jaer aen huerder uijtte boomgaert moeten leveren eenen
20 sack met appelen ende de helft vanden peren ende pruijmen als
21 die gewassen sijn, den huerder sal dese landerijen
22 moeten missen, grippen ende slooten ende de huijsinge oock
23 wel gaede slaen dat die door handt ofte andersints niet
24 en worde beschadicht, ende sal hij huerder ter expiratie
25 van dese huere de voors landerijen moeten opsaeijen met
26 winter rogge ende de derde voore ledich laeten liggen, ende
27 den oift daeraen tienbaer maecken ende in de hocken stellen
28 omme tusschen den verhuerder ende huerder halff ende halff
29 gedeelt te worden, ende voorders te onderhouden alle
30 gebuerlijcke rechten onder het verbandt als naer recht
31 met namptie? ende vold[oening]e voor alle contradictien ende oppositien
32 doorgaende. Ende tot meerder verseeckeringe vant gene
33 voors staet soo sijn mede voor mij notaris ende de 
34 getuijgen ondergenoempt gecompareert Willem Aertsz
35 vander Sticht woonende tot Teteringe voors ende
36 Michiel de Leeuw mede woonende op de Laege Swaluwe
/
01 des huerders broeder die haer int besonder ende elck als principael
02 te stellen tot borge ende als principael huerder vooren
03 huerden in desen ende de naecominge van alle de voorstaende
04 conditien onder renunchiatie van het benefitum ordinis
05 divisionis et excussionus hen houdende vanden effecte
06 vandien door mij notaris onder richt mede onder het
07 verbandt als naer recht ende namptie ende voldoeninge
08 voor alle contradictien ende oppositien voorgaende, sonder
09 argelist aldus gedaenende gepaseeert binnen de voors stadt
10 Breda den negentienden januarij xvic ende achtentseventich
11 ter presentie ende overstaen van Willem vanden Kerckhoff
12 pellewever ende Jan Hendricx beijde als getuijgen
13 van geloove daertoe versocht ende gebeden

14 handtmerck gestelt bij den huerder
15 die mits sijne indispositie niet anders
16 te konde schrijven
17 handtmerck gestelt bij den
18 huerder Willem Aertsen van der Steecht [sic]
19 handtmerck gestelt
20 bij Michiel de Leeuw
21 handtmerck gestelt bij
22 Jan Hendricx

Ongelofelijk wat snel. Ik vind het echt prachtig om te lezen en het is ook redelijk goed te begrijpen. Het is zo bijzonder om te lezen hoe dat toen ging, en dat dat dan ook nog één van mijn voorouders is geweest, dat maakt het extra bijzonder. Ik kan je niet genoeg bedanken hiervoor, hier was ik naar op zoek.

des jerste comparants stede huijsinge ende de landerijen
daertoe behoorende groot omtrent vijff loopensaet
onbegrepen der mate soo ende gelijck het des huerders ouders
lest in huere hebben gebruijckt, ende gelijck het selve gestaen
ende gelegen is op het hoeven eijndt onder Teteringe

Waar ik nog benieuwd naar ben, wat wordt hier precies bedoeld? Het gaat over de grootte van het perceel en waar het precies ligt, maar gaat het ook over hun ouders, lees ik dat goed?

Lopensaet was van oorsprong een oppervlaktemaat waarvan, als ik het goed interpreteer [link], de afmeting niet precies omschreven was, net zoals bijvoorbeeld een morgen. 

Het land werd voordien idd gehuurd door de ouders van Hendrick en Michiel.

Locatie van het gehuurde land is hier te vinden.

Wellicht ten overvloede: een morgen is een stuk land dat een boer in 1 ochtend (morgen) kon ploegen (dat verschilde per streek/provincie).

Dank voor alle informatie, alle stukjes vallen nu in elkaar. De vader van Hendrick en Michiel Mathijssen is namelijk de dag van te voren begraven, dus met deze akte zorgen zij voor het huis en nemen zij de huur dus over.

Leuk om te zien waar het precies is, er zijn nog meer aktes waarin de vader verschillende stukken land verkoopt, ik ben benieuwd of ik er met de tijd een soort kaart van kan maken.

nog enkele aanvullingen

  2  s[ieu]r Jan Jacobsz. van Cranendonck borger alhier, die verclaert
  9  ende gelegen is op het Hoeveneyndt onder Teteringe, ende
11  ingegaen van [de] landerijen met Martini in november des lestleden jaers xvic
18  het den huerder gelieft
19  alle jaer aen den v[er]huerder uijtte boomgaert moeten leveren eenen
31  met namp[tisa]tie ende vold[oening]e voor alle contradictien ende oppositien
32 voorgaende. Ende tot meerder verseeckeringe vant gene

  2  te stellen tot borge ende als principael huerder voor den
  3  huerder in desen ende de nacominge van alle de voorenstaende
  4  conditien onder renunchiatie van het benefitium ordinis
  5  divisionis et excussionis hen houdende van den effecte
  7  verbandt als naer recht ende namp[tisa]tie ende voldoeninge
  9  argelist. Aldus gedaen ende gepasseert binnen de voors. stadt

Bedankt Pauwel, ik neem het mee in de documentatie.