stamboomforum

Forum logoBoeken, (eigen)publicaties, websites » Nieuwe bronbewerking: Gerechtshuwelijken Lisse 1580-1624



Profiel afbeelding

Beste forumgenoten

Door de Staten van Holland werd op 1 april 1580 de ‘Politieke Ordonnantie’ afgekondigd. Hierin waren ook regels opgenomen met betrekking tot het sluiten van huwelijken, waarmee in feite het gerechtshuwelijk in Holland werd geformaliseerd. Weinig bekend zal zijn dat al eerder, op 15 mei 1576, door het Baljuwschap van Rijnland een ordonnantie werd afgekondigd waarin was opgenomen dat al degenen (swakken en andersgesinden personen….), die sinds St Jansmis zomer 1572 als man en vrouw tezamen leefden en (daar kwam het op neer) niet in de Gereformeerde Kerk waren getrouwd, binnen 14 dagen voor Baljuw en twee mannen van Rijnland dienden te verschijnen om daar alsnog een wettelijk (burgerlijk) huwelijk te laten sluiten. Hetzelfde ging gelden voor toekomstige echtparen die niet Gereformeerd waren. 
Deze ordonnantie werd niet naar behoren nageleefd en op 16 februari 1580 vervangen door een die grotendeels hetzelfde was geformuleerd, maar waarin geregeld werd dat het huwelijk gesloten kon worden voor schout en gerecht van een ambacht. Een stuk praktischer natuurlijk. Kort daarna werd dus, zoals gezegd, de landelijke (Hollandse) ordonnantie van kracht – zoals Simon van Leeuwen in zijn Costumen van Rijnland stelt, naar voorbeeld van de Rijnlandse Ordonnantie – en was de eigen regeling van Rijnland alweer overbodig. 

In de Dingboeken van de Vierschaar van Lisse zijn vanaf 1580, tussen de gebruikelijke geschillen over betalingen e.d.door, gerechtshuwelijken opgetekend. De eerste afkondiging is al van 8 maart, enkele weken na het van kracht worden van de Rijnlandse Ordonnantie, terwijl in mei 1582 pas sprake is van een huwelijk op basis van de Ordannantie van de Staten van Holland. De eerste 6 of 7 huwelijken zijn daarom unieke, Rijnlandse huwelijken.

Van de huwelijken uit de vaak slecht leesbaar zijnde of beschadigde Dingboeken heb ik een uittreksel gemaakt dat vandaag op Hogenda is gepubliceerd. Het zijn er ruim 120, van 1580 doorlopend tot 1624. Vanaf 1687 staan er  weer huwelijken in maar omdat die ook in kopie in de bekende DTB-boeken zijn opgenomen, zijn deze hier slechts  als toevoeging in lijstvorm weergegeven.

Deze huwelijken uit Lisse hebben ook diverse malen betrekking op echtparen die voorkomen in mijn Noordwijk(erhout)se gezinsoverzichten. Die zijn daarom bijgewerkt en aangevuld, ook met een aantal huwelijken dat in Haarlem is gevonden en verdere nieuwe informatie.
De gezinsoverzichten zijn < hier > in te zien. De versiedatum van de bestanden staat er nu bij vermeld.

Groeten, Frans

Frans Angevaare - 15 jun 2019 - 19:45







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu