stamboomforum

Forum logoBoeken, (eigen)publicaties, websites » Bedelaars: Bepalingen en Stukken w.o. plaatsing in Ommerschans en Foto's Veenhuizen 1896-1901



Profiel afbeelding
  • In het verleden is op dit forum wel eens gesuggereerd, dat de eerste decennia van oppakken en plaatsing van o.m. bedelaars in een Kolonie van Weldadigheid zonder wettige grondslag zou zijn gebeurd.
  • Aan de hand van 11 stukken (1847 - 1850) voor mijn voorouder Hendrik Jonkhoen (Gouda 1797 - Gouda 1856) illustreerde ik dat zo'n suggestie ongegrond is. Ik herhaal dit aan het slot van deze reactie. N.B.: Drents Archief verwijst daarna naar mijn reactie over overige bronnen.
  • Vanmiddag liep ik er echter tegenaan, dat blijkens het alfabetisch register 1816 - 1847 van het Provincie Blad Overijssel er een lange lijst van Provinciale en /of Landelijke bepalingen resp. aanwijzingen bestaat. Deze lijst heb ik gescand, maar overigens niet de onderliggende stukken ingezien.

Via het Gouds NH-lidmatenboek liep ik tegen een aantal tijdelijke uitschrijvingen en herinschrijvingen voor mijn familie aan, die mij op het spoor zette van interessante achtergrondinformatie.  Daarmee kwam ik er ondermeer achter, dat mijn voorvader Hendrik Jongkoen (* Gouda 1797 + Gouda 1856) 3 jaren te Ommerschams verbleef.

Later kwam ik er achter, dat dit een kolonie van de Maatschappij van Weldadigheid betrof, met stukken in het Drents Archief. Helaas vond ik in dit archief slechts zijn inschrijving onder hoofdnummer 5585  op 9 maart 1847 vanuit Rotterdam.

Zoekend in het Rotterdams Gemeentearchief liep ik tegen 5 stukken aan:

1.       Namenlijst van veroordeelden (vonnis 21 januari 1847) bij de Arondissementsrechtbank te Rotterdam.

2.       Signalement/Inlichtingenlijst Bedelaarsdepôt 5 februari 1847 voor Hendrik Jonkoen met opzendingsdatum 7 maart 1847 en o.m. lengte, uiterlijke kenmerken, geboortegegevens, godsdienstige gezindheid, beroep en laatste werkgever opgemaakt op 6 februari 1847 door de conciërge van het depot. Het ingevulde standaardformulier vermeldt in de rechterkop de drie genoemde mogelijkheden voor opname.

3.       Opgave door conciërge van het depot aan B&W Rotterdam 6 februari 1847 van 7 op de vorige dag van het Huis van Arrest door het Bedelaarsdepot overgenomen personen.

4.       Opgave van transport van 40 bedelaars  op 7 maart 1847.

5.       Alfabetisch/Chronologische Namenlijst (met leeftijd/woonplaats) en Tijd (Dag) van verzending (7 maart 1847 voor Hendrik Jonkhoen).  Pagina met de letter J (w.o. I) loopt van 27 juni 1841 t/m 20 april 1858 en vermeldt 83 personen.

N.B.:  In het streekarchief te Gouda over opname, verblijf (w.o. declaraties voor kosten) en ontslag

          5 stukken aangetroffen. http://www.stamboomforum.nl/hulp/2/24746/0/bewoner_veenhuizen

Stukken 2 t/m 5 in de onderstaande  inventaris  2.1.2.5.2 aangetroffen en op fotokopie gezet. Slechts uit stuk nr. 2 is de basis voor opname te halen.

Toegangsnummer: 56
Archieftitel: Gemeentesecretarie Rotterdam afd. Armenzaken -> Armwezen en Volksgezondheid-> Sociale Belangen

2. Inventaris
2.1. Archief t/m 1917
2.1.2. Stukken betreffende bijzondere aangelegenheden
2.1.2.5. Bestrijding van bedelarij
2.1.2.5.2. Bedelaarsdepot te Rotterdam

  

Bedelaarsdepot te Rotterdam

   

Het depot was een doorgangshuis, waarin bedelaars op last van de commissaris van politie of na vonnis van de rechtbank werden geplaatst, en van waaruit ze naar de Kolonie van de Maatschappij van Weldadigheid te Ommerschans werden gezonden dan wel werden ontslagen. Transport naar Ommerschans vond vrijwillig plaats (preventie) of na uitgezeten straf in de arrondissementsgevangenis. Intussen verbleef men in het krankzinnigengesticht, tot in 1844 een speciaal depot voor bedelaars was ingericht

Reageer Bewerk

Martin Jongkoen - 19 sep 2010 om 21:03

Martin Jongkoen - 5 sep 2019 - 22:12 (laatst bijgewerkt 2 jun 2020 — 13:39 door auteur)

Scans van het Alfabetisch Register 1816 - 1847 van het Provinciaal Blad Overijssel. Toevoegen is niet volgens de gebruikelijke wijze gebeurd en mijn ervaring is, dat dan binnen een aantal weken de scans op het stamboomforum niet meer beschikbaar zijn. :

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

 

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Martin Jongkoen - 7 sep 2019 - 21:07 (laatst bijgewerkt 7 sep 2019 — 21:16 door auteur)

Bijzondere bron, Martin. Bedankt.

mvg-Ben

Ben Wegman - 7 sep 2019 - 21:40

Leuk dit, Martin. Mooi is te zien hoe het steeds heen en weer gaat. Even niemand meer opzenden.... dan mag het weer. Geen vrijwilligers meer... vrijwilligers mogen weer. Enzovoort. Er is niet één beleid, het zijn steeds hapsnap-maatregelen. Dat maakt het ook zo moeilijk als mensen vragen hoe iets in de negentiende eeuw geregeld was. Het enige juiste antwoord is, ook bijvoorbeeld als het gaat om de regelingen in de koloniën van weldadigheid: 'de ene keer zus, de andere keer zo'. Hartelijke groet, Wil Schackmann

Wil Schackmann - 11 sep 2019 - 18:17

Martin,

Had je de inschrijving van zoon Willem Jongkoen http://www.bonmama.nl/gda.php?hbsn=107003 in Ommerschans ook al gevonden? Zie http://www.bonmama.nl/oskolfx.php?pag=3000  

Ik weet niet of je alle Jongkoens en Jonkhoens onder handen neemt, maar in de bedelaarskolonien verbleef ook Tona Jonkhoen http://www.bonmama.nl/gda.php?hbsn=123293.  En een aantal van haar kinderen. Ook verbleven twee kinderen in het wezengesticht Veenhuizen I, en dat terwijl Tona gewoon in leven was.

Tona stamt af van Jean Fransz Poulet en Neeltje Hobbé of Koster. Ik schat zo in dat alle Jongkoens in Gouda van dit stel af stamt. Dus ook Hendrik Jongkoen. Heb jij daarvoor voor  mij de missende schakels?

Helmuth Rijnhart - 14 sep 2019 - 07:35

Helmut,

  • Mij was bekend, dat  Willem, zoon uit het 1e huwelijk (géén mannelijke nakomelingen) van mijn voorvader Hendrik Jonkhoen (75% van huidige generaties stammen af vanuit zijn 2e huwelijk), in Ommerschans (kort) verbleef. Ook dat hij in militaire dienst ging en trouwde in Harlingen (Fr)
  • Als ik mij niet vergis, is hij (vrijwel) tegelijk met zijn vader in 1847 voor bedelarij opgepakt. Hoe het precies zit, weet ik niet want in het Leids Archief staat hierover ook iets en hij is daarna naar Hoorn (militaire dienst) gegaan.
  • Alle Jongkoens/Jonkhoens heb ik 1992 – 1998 e.v. onder handen genomen. Zij stammen allen af van J(e)an Fransz (Poulet) x Neeltje Hobbe(n) d.v. Hobbe Hendrickx mandenmaker en koster van de NH st Jans Kerk te Gouda. Hobbe Hendrickx werd onder de nodige druk van het gemeentebestuur koster in 1656. Het kerkbestuur onderzocht een (onbevestigde) me-too-beschuldiging en benoemde hem onder de voorwaarde dat hij NH-lidmaat werd!
  • Tona komt uit de in 1860 uitgestorven Oud-Katholieke/Remonstrantse/ Nederlandse Hervormde Thomas-tak. Als je het over missende schakels hebt, doel je op haar? Ik zie in jouw gegevens Martinus Jongkoen staan, maar ik ken hem als Maarten Jongkoen. Laatste 2 generaties vind je beknopt terug op blz. 23 onder nr. 12 en 17 in mijn familiegenealogie in vogelvlucht: RUIM DRIE EEUWEN FRIS ALS EEN JONGKOEN
  • Vanwaar jou belangstelling in de familie Jongkoen?
  • Wil Schackman heeft mij in de marge van een lezing gezegd, dat aan het ontslag uit een kolonie een (gemotiveerde) voordracht vooraf ging en die in de archieven bewaard zijn gebleven. Van Hendrik Jongkoen heb ik zijn ontslagbrief met een verwijzing naar een Ministerieel Besluit . Er staat mij bij dat hij (gedeeltelijk?) vrijwillig in Ommerschans zou verblijven. Enig idee of en waar ik e.e.a. terug kan vinden?

Met vriendelijke groeten,

Martin

Martin Jongkoen - 14 sep 2019 - 12:47

  • Over de Maatschappij van Weldadigheid en m.n. de Bedelaarskolonie Ommerschans heeft auteur Wil Schackman veel geschreven.
  • Nu loop ik er echter tegenaan, dat Anneke Koers uit Enter (eerder tegengekomen bij familie/Erven Koenderink te Enter) ook over Ommerschans heeft geschreven (295 blz.). Bijgaand gratis te downloaden: http://hethistorischportaal.nl/wp-content/uploads/OMMERSCHANS.pdf 15/7/2019

Martin Jongkoen - 11 mei 2020 - 16:05 (laatst bijgewerkt 11 mei 2020 — 16:07 door auteur)

Jan Lafeber heeft op zijn site gezet bijzonderheden (w.o. foto's) van Gouwenaren geplaatst in Veenhuizen 1896 - 1901. Zie: signalementskaarten Gouwenaren

Martin Jongkoen - 2 jun 2020 - 13:50 (laatst bijgewerkt 2 jun 2020 — 20:43 door auteur)

Hallo Martin,

Ik heb dit stuk bekeken. Voor zover ik kan zien is het geen authentiek werk. Voor het grootste deel zijn het verhalen die van onze website https://mijnstadmijndorp.nl/app/vereniging-de-ommerschans. geknipt zijn, zonder bronvermelding. Niet echt chique. Op onze site zijn de verhalen volledig voorzien van bronvermelding en links naar online bronnen. Bovendien worden verhalen voortdurend aangevuld en geactualiseerd. Lees bijvoorbeeld het recente verhaal over de voorvaderen van René Froger: https://mijnstadmijndorp.nl/app/vereniging-de-ommerschans/verhalen/rene-froger

Helmuth Rijnhart - 2 jun 2020 - 17:12

Hallo Helmuth,

  • Zo goed heb ik de vermelding op de site van Jan Lafeber niet bekeken.
  • Ik ken Jan Lafeber al 25 jaren en hij werkt heel nauwkeurig, goed gedocumenteerd en vermeldt (vrijwel) altijd bronnen met zelfs degenen die hem er op gewezen hebben.
  • Ere wie ere toekomt.

Martin Jongkoen - 2 jun 2020 - 20:42

@ Martin,

Voor mij is het niet duidelijk of het commentaar van Helmuth op het stuk van Jan Lefeber betrekking heet of op het stuk van Anneke Koers. Dit om misverstanden te voorkomen.

mvg-Ben

Ben Wegman - 2 jun 2020 - 21:07

Ik heb dit stuk bekeken. Voor zover ik kan zien is het geen authentiek werk. Voor het grootste deel zijn het verhalen die van onze website https://mijnstadmijndorp.nl/app/vereniging-de-ommerschans. geknipt zijn, zonder bronvermelding. Niet echt chique. Op onze site zijn de verhalen volledig voorzien van bronvermelding en links naar online bronnen. Bovendien worden verhalen voortdurend aangevuld en geactualiseerd. Lees bijvoorbeeld het recente verhaal over de voorvaderen van René Froger: https://mijnstadmijndorp.nl/app/vereniging-de-ommerschans/verhalen/rene-froger

Helmuth Rijnhart - 2 jun 2020 - 21:29

Ik zie nu dat als ik wil reageren op een eerdere thread, deze toch onderaan wordt geplaatst. hmm... Yolanda, kun jij mijn puinhoop s.v.p. opruimen... Mijn reactie sloeg inderdaad op de url van Anneke Koers uit Enter.

Helmuth Rijnhart - 2 jun 2020 - 21:34

@ Helmuth, 

Dank voor je snelle respons. Ik vermoedde al dat het zo zat. 

mvg-Ben

Ben Wegman - 2 jun 2020 - 22:28

Helmuth,

V.w.b. mijn voorvader Hendrik Jongkoen (Gouda 1797 - Gouda 1856) als bedelaar geplaatst in Ommerschans 1847 - 1850 zit ik al lange tijd met 2 vragen:

1. Als de man wordt geplaatst, gold dit niet automatisch ook voor zijn vrouw en minderjarige kinderen? 

2. In de marge van een door Wil Schackman gehouden lezing vertelde hij, dat aan het ontslagbesluit van de Minister van Binnenlandse Zaken (kopie in mijn bezit) vooraf gaat een concept-voordracht door de directeur en een definitieve voordracht door de Permanente Commissie. Is dit makkelijk terug te vinden of moet ik wachten (Wil had het er in algemene zin over dat er nog decennia werk voor vrijwilligers lag) tot e.e.a. wordt ontsloten?

Martin Jongkoen - 14 jun 2020 - 15:03

Ik piep even voor:

vraag 1: Je moet altijd verschil maken tussen vóór 1843 en erna. Vóór 1843 is geen rechterlijke veroordeling nodig, dan beslist het hoofd des bestuur van een stad of je naar het bedelaarsgesticht gaat of niet, zie artikel 1 en 2 van het koninklijk besluit van 6 november 1822: http://debedelaarskolonie.nl/9-2/stukken-over-de-ommerschans-2/koninklijk-besluit-6-november-1822/

 Zo'n hoofd bonjourde normaliter hele gezinnen naar het gesticht. Na 1843 is een wettelijke veroordeling nodig en de rechter kan zowel een heel gezin als een enkel lid van een gezin wegens bedelarij en/of landloperij veroordelen, dus zo kan het voorkomen dat een enkel gezinslid in de Ommerschans/Veenhuizen komt.

vraag 2. Er is bij mijn weten geen enkel initiatief om de ontslagregisters te ontsluiten, dus ik zou daar niet op gaan wachten. Momenteel is het Drents Archief wel weer open, maar slechts mondjesmaat dus je moet vooraf met hun overleggen wanneer je terecht kunt. Zie voor tips over de ontslagregisters onder het kopje 'Ontslagvoordrachten' op deze pagina: http://www.schackmann.nl/proefkolonie/Zoeken/40bedelaars.html

Maar als je er toch bent, kijk dan ook even in de invaliditeitsregisters of hij iets onder de leden had.

Hartelijke groet,

Wil

Wil Schackmann - 14 jun 2020 - 15:43


Wil,

Bedankt voor je snelle en uitgebreide reactie.

Het blijft dus moeilijk om te achterhalen hoe zijn te Gouda achterblijvende  vrouw en zijn 2 kinderen (uit dit 2e huwelijk) zich 3 jaren staande hielden.

Bevolkingstegisters moesten nog worden ingevoerd. Diaconie of Werkinrigting aan de Groeneweg die pas 1849 in leven werd geroepen?

Zoon Ezechiel Jongkoen (Gouda 1831 - Gouda 1897) ging pas na terugkomst vader buiten Gouda als schoenmaker in de leer. N.B.: Bij wie rustte het ouderlijke gezag tijdens het verblijf van de man in Ommerschans?

Bij terugkeer staat Hendrik (1797 - 1856) als sjouwer te boek, dus erg invalide zal hij niet zijn geweest. Uit de link haal ik dat concepten en definitieve voordrachten voor ontslag nogal chaotisch zij opgeborgen, m.a.w. een systeemloos systeem.

Martin Jongkoen - 14 jun 2020 - 16:28 (laatst bijgewerkt 14 jun 2020 — 16:31 door auteur)







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu