Beste forumleden,

in het kader van onderzoek doen naar je familiegeschiedenis is het bij lange na niet altijd evident hoe je achter bepaalde feiten of informatie kan komen, welke archiefstukken je hiervoor nodig hebt en hoe je deze archiefstukken dan kan raadplegen. Daarbij is het overgrote deel van de archiefstukken nog niet gedigitaliseerd, laat staan geïndexeerd. Je zal dus in veel gevallen naar de studiezaal van een archief moeten gaan om iets te kunnen vinden.

Om de historisch onderzoeker een eindje op weg te helpen, hebben wij een uitgebreid stappenplan gemaakt met daarbij ook een vijftal voorbeelden in Nederland en Vlaanderen. Het stappenplan bestaat uit vijf stappen en begint uiteraard met de vraag wat jij als onderzoeker in het kader van je onderzoek graag te weten zou komen. Dit stappenplan leidt je vervolgens door nog vier andere stappen om je zo de juiste archiefstukken te laten raadplegen. Het stappenplan en de vijf voorbeelden kan je eenvoudig op onze website (www.nederlanden.be) als PDF-bestand downloaden, zodat je het ook kan afdrukken, mocht je dat fijner vinden.

Directe downloadlinks

Het 5-stappenplan om beter je weg in de archieven te vinden.

Voorbeeld 1 over het vinden van een doopinschrijving uit het jaar 1813 bij het Rijksarchief te Leuven.

Voorbeeld 2 over het vinden van een memorie van successie uit het jaar 1864 bij het Nationaal Archief.

Voorbeeld 3 over het vinden van een inschrijving in het bevolkingsregister van Diets-Heur in het jaar 1891 bij het Stadsarchief Tongeren.

Voorbeeld 4 over het vinden van een verklaring omtrent overlijden (doodsbriefje) uit het jaar 1900 bij het Regionaal Archief Tilburg.

Voorbeeld 5 over het vinden van een strafrechtelijk vonnis uit het jaar 1887 bij het Brabants Historisch Informatie Centrum.

Met vriendelijke groet,

Indie van Lieshout

Top! Dank.

mvg-Ben

Dag Indie,

Dat moet een zware klus zijn geweest, om dit allemaal op te schrijven. Het ziet er fantastisch uit. Ik zou willen dat ik indertijd zo'n duidelijke uitleg had gekregen hoe ik moest zoeken. Uiteindelijk leer je het altijd wel, maar met jouw uitleg gaat dat proces een stuk sneller. Hopelijk worden er zo meer mensen over de streep getrokken om de archieven in te gaan.

Michaël

Hoi Ben en Michaël,

hartelijk dank voor jullie complimenten! Ja, in de bijna acht jaar dat ik nu bezig ben met familiegeschiedenis (en eerst nog een tijdje stamboomonderzoek), valt het mij telkens op dat er bij al die beginnerscursussen genealogie niet of nauwelijks aandacht wordt besteed aan het je eigen maken van het zoeken in archiefsystemen, toegangen en inventarisnummers. De "genealogische leek" krijg bij zo'n cursus al gauw de indruk dat de voor hem interessante bronnen allemaal wel digitaal te vinden zijn en dat je alles lekker van achter je computer kan uitzoeken.

Uiteraard is niets minder waar, daar het overgrote deel van wat in de archiefdepots ligt opgeslagen nog niet gedigitaliseerd is, terwijl tussen die niet-gedigitaliseerde archiefstukken de pareltjes te vinden zijn. Omdat organisaties als de Nederlandse Genealogische Vereniging, Familiekunde Vlaanderen, etc. niet zelf de moeite nemen om onderzoekers goed aan te leren hoe je kan zoeken in archiefsystemen, toegangen en inventarissen, heb ik uiteindelijk besloten om zelf een handleiding inclusief voorbeelden uit Nederland en Vlaanderen te schrijven.

De voorbeelden betreffen vijf van de zes meest voorkomende archiefsystemen in Nederland en Vlaanderen, ter oefening. Dat zijn het systeem van het Rijksarchief in België, van het Nationaal Archief, Memorix Maior van Picturae (in gebruik bij onder meer Erfgoed Leiden, Regionaal Archief Tilburg, het West-Brabants Archief en Regionaal Archief Alkmaar), MAIS-Flexis van DE REE archiefsystemen (in gebruik bij onder meer het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, het Historisch Centrum Overijssel en het Regionaal Historisch Centrum Limburg) en ICA-AtoM (onder meer in gebruik bij Archiefbank Kempen, Beeldbank Tongeren en Archiefbank Leuven).

Het enige archiefsysteem dat nog in het lijstje ontbreekt is Atlantis van DEVENTit waar onder meer Erfgoed 's-Hertogenbosch, Regionaal Archief Nijmegen en Gooi & Vecht Historisch gebruik van maken, wellicht dat ik daar later ook nog een voorbeeld voor kan schrijven. Hoe dan ook, alvast genoeg voorbeelden om een flink eind mee vooruit te kunnen! Zo helpen we elkaar weer een eind op weg.

Met vriendelijke groet,

Indie van Lieshout