Sommige van mijn voorouders trokken rond van bijvoorbeeld Mortroux in Belgie naar Maastricht, Nijmegen, Bergen, Maaseik. Anderen van Luik naar Venlo en Maastricht, niet een keer maar regelmatig. Ze waren of steeds op de weg of trekken voortdurend heen en weer. Dit is in de tijd van rond 1800 tot 1870: maar hoe verplaatsten mensen zich toen? Ze waren arm, dus "openbaar vervoer" gebruikten ze volgens mij dus niet.

Dus liepen ze de hele tijd? En waar werd er dan overnacht? Hadden mensen die als bedelaars, kramers of straatmuzikanten worden omschreven een eigen kar en paard? In 1863 vertrekken mijn 6 jarige overgrootvader en zijn 9 jarig zusje van Venlo naar Luik na de dood van hun vader. Later komen ze weer naar Venlo terug. Maar zijn die dan te voet gegaan? Treinverkeer was toen nog relatief jong, dus ook duur denk ik.

Ik heb geprobeerd om informatie te vinden op het internet, maar het zoekwoord reizen geeft alleen maar info over vakanties en tourisme etc. dus daar kom ik niet verder mee. 

Iedere uitleg of verwijzing naar nuttige bron wordt ten zeerste op prijs gesteld.

De plaatsen, die je noemt, waren toevallig allemaal onderling goed via de rivier de Maas bereikbaar.
Ik ben er niet bij gewest, maar meevaren met een vrachtschip (en dat waren er heel veel) 
tegen geringe betaling, of gewoon gratis als "lift" lijkt me wel een optie.
 

Alle plaatsen die je noemt liggen aan de Maas (en bijbehorende kanalen), of op korte afstand daarvandaan. Ik zou verwachten dat de meeste afstanden per schip overbrugd werden. Voor een habbekrats met een vrachtschipper mee gok ik zo.

Bedankt Jan, daar had ik ook aan gedacht. Van Venlo naar Luik per boot voor een gericht doel kan ik me voorstellen.

Maar sommige van mijn voorouders waren, voor zover als ik het kan zien, continu op pad. De geboorteplaatsen van de kinderen zijn Mortroux, Bergen, Beesel, Afferden, Boxmeer, Helden, Nijmegen. Daarom kreeg ik het idee dat de familie, met kinderen in touw, heen en weer trekt. Plus er was een gerucht in de familie dat ze "zigeuners uit Frankrijk" waren. Dat klopt dus niet, het waren franstalige Belgen, maar ik vraag me nog steeds af wat voor soort transport ze steeds gebruikten.

"Mortroux, Bergen, Beesel, Afferden, Boxmeer, Helden, Nijmegen." => (Ook) allemaal aan of vlak bij de Maas.

[ NB: EDIT ] Ik denk dat je het vraagstuk ook omgekeerd zou kunnen bekijken: waarom kwamen deze 'rondtrekkende voorouders' juist in die plaatsen terecht waar ze terecht kwamen? Mijn antwoord zou zijn: omdat die plaatsen eenvoudig en zeer goedkoop - lees: per (vracht)schip - bereikbaar waren. 

Waren die voorouders niet toevallig Maasschippers ?  Googlen op die term zal denk ik wel een aantal treffers opleveren.

O ja, je schrijft ook dat ze arm waren. Dus dan zullenze geen schip in hun bezit gehad hebben. Dan misschien knecht op zo'n maasschip ?

Het is maar een idee.

Kijk ook eens hier: http://www.loegiesen.nl/toponiemen/Huurvaarderspad.htm

Hoe heetten die voorouders? Ik heb nogal wat onderzoek gedaan naar ander franstalige Belgische families, die als kramers onderweg waren en zo o.a. in Venlo terecht kwamen. Misschien zitten jouw voorouders daar bij.

Mijn voorouders Larue waren inderdaad wolspinners en kramers en straatmuzikanten en straatzangers en orgeldraaiers soms bedelaars en het betreft verschillende gezinnen en generaties die jarenlang rondtrekken. 

Het is het patroon van rondtrekken dat ik niet snap: een kramer met zijn, meestal zwangere, vrouw en 5 of 6 kinderen onder de 10 jaar. En die gaan steeds weer naar de haven om een vrachtschip te vinden? Met alle kroost en ik neem aan hun koopwaar en een beetje kleding voor de kinderen en eten en kookspullen. Het kan zijn dat het zo verlopen is, maar ik zie alleen maar een heleboel rompslomp. En zelf goedkope binnnenscheepvaart wordt duur als er 8 mensen mee moeten met bagage.

Hadden de Fransen trouwens ook niet een grote weg geconstrueert? Als ze zeg de Napoleonsbaan gebruikten (gaat die ook niet naast Bergen etc?) wat zou dan hun transport zijn geweest? Lopen met rugzakken, een trekkar, paard en wagen? 

U meldt de namen niet van uw voorouders - en misschien helpt dat wel. Soms vertellen bijvoorbeeld geboorteakten meer.

Bedankt voor alle antwoorden.

Ik heb natuurlijk naar de geboorteaktes gekeken. Bijvoorbeeld in in 1854 kind geboren in Horst, woonplaats vader Roermond. in 1861 kind geboren in Boxmeer, vader woont in Venlo. In 1863 kind geboren in Bergen, familie woont in Nijmegen. Zoals ik al zei, ze familie Larue zwerft door Limburg.

Chrit Klerken, mijn belgische voorouders waren de families Larue, Halin en Roulau. Niet allemaal "zwervers", maar de eerste Halin is in Venlo tenminste in 1798, maar zoals ik schreef in 1863 trekken 2 Halin kinderen tijdelijk naar Luik na de dood van hun vader. Het verbaasde mij dat de familie, na 65 jaar nog zo'n eng contact had met hun Luikse familie dat ze twee jonge kinderen daar naar toe sturen. De kinderen moeten dan ook een beetje Frans gesproken hebben lijkt mij, ook verwonderlijk na 65 jaar en 2 generaties huwelijken met Nederlanders.

Het is best mogelijk dat zij meertalig waren, zeker als er tussen landen werd gereisd. Reizigers waren een gesloten gemeenschap. Dat men daarbij terugvalt op familiebanden is niet verwonderlijk.

Ik heb ook voorouders die reiziger waren en zat met dezelfde vraag, hoe dan? Deze mensen waren niet arm vanuit de definitie die wij tegenwoordig hanteren. Er was sprake van voor ons ongekende diepe armoede die in de huidige tijd ons voorstellingsvermogen te boven gaat. 

Het is heel goed mogelijk dat zij deels met schippers meereisden tegen wederdiensten en deels te voet reisden, waarbij zij onderweg meerdere plaatsen bezochten waar zij wat konden verdienen. Voor handelswaar werd vaak een handkar gebruikt. Later in de 19^de eeuw werden er ook wel karren  gebruikt die door honden werden voortgetrokken. Zo trokken zij van herberg naar logement. Tegen het einde van de 19^de eeuw werd er steeds meer gereisd met  paard en wagen en werd er vaak aan de kant van de weg overnacht. 

In 1984 heeft Frederika Brummer, telg uit een reizigersgeslacht, een boek uitgebracht met de titel: Frederika, het Leven van een Woonwagengeneratie tussen 1900 en 1945. Het is geen literair hoogstandje, maar zeker de moeite waard om te lezen. Het geeft een goed beeld van binnenuit over de levensomstandigheden van reizigers en helpt ook de omstandigheden voor 1900 beter te kunnen plaatsen. Het boek is tweedehands te bestellen bij boekwinkeltjes.nl https://www.boekwinkeltjes.nl/index.php/s/?q=frederika+brummer&t=1&n=1&from=header

Googelen op woonwagenbewoners  19^de eeuw geeft ook informatie. 

Bedankt Rianne

Het opmerkelijke is dat de twee Halin kinderen die tijdelijk naar Luik gingen juist niet uit de rondzwervende familie kwamen. De familie Halin vestigde zich rond 1800 in Venlo en is daar blijven wonen. De eerste Halin was de overgrootvader van de 2 kinderen die tijdelijk naar Luik gingen zoals ik al zei, een hele tijd later dus.

De Larue "zwervers" hebben zich rond 1870 voorgoed in Venlo gevestigt en trekken daarna niet meer door het land. Maar het gebruik van een handkar of lijkt mij waarschijnlijk. Als ze steeds met een boot reizen dan is het steeds laden en lossen van hun hele hebben en houden veel werk. Het is jammer dat de meeste websites met informatie over reizigers het reizen tussen zeg 1800 en 1900 over het hoofd zien en meer aandacht geven aan het gebeuren in de 20e eeuw. Dat is begrijpelijk maar het is jammer dat de eeuw waar ik in geinteresserd ben niet of nauwelijks aan bod komt.

Het lijkt er dus op dat niemand zo precies weet hoe kramers en muzikanten tussen 1800 en 1870 reisden, jammer want ik wil niet alleen weten wanneer mijn voorouders geboren werden en zo maar hoe ze echt leefden. Ik weet dat het een moeilijke tijd was in Europa met de Franse oorlogen onder Napoleon en het feit dat de economie tot laat in de eeuw vrijwel plat lag en er armoede heerste onder vrijwel de hele bevolking in Europa.

Ik zal kijken naar het boek dat je vermeldt, maar dat handelt over een generatie die 30 jaar later begint, dus is waarschijnlijk niet zo nuttig.

Maar nogmaals bedankt.

Misschien ook goed om eens contact op te nemen met degene die deze stamboom heeft gepubliceerd; de naam staat op de door mij gegeven link en je kunt via het aanklikken van een linkje daar contact op nemen.

Gaat over de familie Larue die vanuit Montroux in Roermond en omgeving terecht komen. De genoemde beroepen bij de diverse familieleden zijn in dit verband veelzeggend, en men wisselde ook vaak van beroep. Met volgens mij slechts als drijfveer 'waar er maar wat geld te verdienen is'. Veel jong gestorven kinderen. De implicatie van bittere armoede ligt inderdaad voor de hand.

Wat Bart noemt, klopt. Veel kindersterfte onder reizigers en aanpakken waar wat te verdienen valt. 

Als je wilt weten hoe ze echt leefden, dan raad ik je toch het boek aan van Frederika Brummer. Het handelt over de periode 1900-1945, maar ze zijn vanaf 1900 niet ineens anders gaan leven. Ik heb het boek zelf ook en vond het zeer leerzaam. Hoe zij overleefden kun je zo doortrekken naar de 19^de eeuw. Ook geeft het een beeld van de gebruiken en gewoonten van reizigers. Frederika verhaalt ook over haar overgrootouders die al in huifkarren woonden en haar grootvader die met zijn viool langs de boeren ging om aan eten te komen.

Het laden en lossen van hun hele hebben en houden zal waarschijnlijk niet heel veel werk gekost hebben. Ze hadden nauwelijks bezittingen. Ook kwam het wel voor dat zij tijdelijk met het gezin in een krot woonden en de vader het land in trok om geld te verdienen. 

Dag Charlotte,

Bij mijn voorouders die reizende muzikanten waren, kwam het voor dat de moeder ergens in een huis gestald werd, terwijl pa in zijn eentje, of met de oudste kinderen er op uit trok. Dat zal vaak lopend zijn geweest.
Van andere reizende muzikanten uit begin 19e eeuw weet ik dat ze in een woonwagen woonden.
En reizende toneelspelers die een tent moesten meenemen voor hun optredens charterden vaak een trekschuit, waar de hele troep, inclusief muzikanten, etc in woonden en mee reisden.
Maar er zal ongetwijfeld veel gelopen zijn. Ook door zwangere vrouwen en oudere familieleden. Het was dan ook een levensstijl, waarin je over het algemeen niet oud werd. Het vaak rond moeten hangen in café's voor je werk (daar werd vaak opgetreden) en soms in drank uitbetaald krijgen, was natuurlijk ook niet bevorderlijk voor de gezondheid.

De afstanden die je beschrijft, zijn nog bescheiden. In die tijd had je muzikanten die reisden van Nederland via Scandinavië, naar Moskou en weer terug. En de families die ik onderzocht heb, bestreken het gebied tussen Duinkerken en Hamburg.

Michaël

Heb je al eens bij lokale verenigingen of musea geïnformeerd hoe men in die tijd leefde? Wellicht kunnen zij meer vertellen Over de manier van leven en reizen en waarom men reisde.

Bij ons in Friesland, reisde men veel te voet of men kreeg een lift van een boer met paard en wagen. Dan werd men 

afgezet en kon men vaak verder met weer een paard en wagen. Ook natuurlijk ging men met een boot of schuit mee.

's-Nachts kon men vaak overnachten in een hooiberg of stal. Vriendelijke mensen gaven je dan 's-ochtends een kop thee en brood. Ook waren er wel logementen, maar die kostten geld, veel mensen hadden daar niet de beschikking over.

Ook universiteiten hebben wetenschappelijke studies (o.a. thesissen) uitgevoerd. Veel studies zijn online beschikbaar. Ook daar kan u wel een en ander terug vinden over verplaatsingen in vroegere eeuwen. 

Hallo,

ik zie dit bericht nu pas. Misschien dat u nog iets heeft aan mijn antwoord. Mijn overgrootvader verhuisde rond 1900 van Doesburg naar Den Haag met de trekschuit. Naar ik van mijn oma begreep was  dat omdat de trekschuit de goedkoopste manier van transport/vervoer was. Het koste bijna niets.