In mijn stamboom zit een groot vraagteken. Algemeen gesteld komt het op het volgende neer: mijn verste voorvader krijg ik niet gedoopt gevonden (ca. 1770) en ik heb een vermoeden in welke familie hij thuishoort. Dat vermoeden is gebaseerd op andere vondsten uit lidmatenregisters, weesakten en testamenten. Ik zou graag uitsluitsel hebben.

Zou DNA-onderzoek op deze vraag een antwoord kunnen geven? Ja, met welke test en met hoeveel zekerheid?

Dan de volgende vraag: ik heb dan mannelijkDNA nodig uit mijn lijn en mannelijk DNA van de vermoedelijke vaderslijn. Hoe kan ik het beste zoeken naar deze nakomelingen in mannelijke lijn. Inmiddels heb ik heel wiewaswie doorgewerkt (meest recente huwelijken rond 1930) en verder geen geboorten) en heb via google en gepubliceerde stambomen een aantal stellen gevonden met recentere huwelijksdata (van rond 1955) . Ook heb ik initialen en geslachtsaanduidingen van hun kinderen. Hoe kan ik nu het beste verder zoeken?  

De allereerste stap is om de stamreeks van beide kanten in kaart te brengen vanuit het heden tot aan die verste voorvader én de familie waar u een link mee vermoedt.  De zekerheid die verkregen kan woorden hangt onder meer af van het aantal generaties dat tussen die twee huidige personen zit.  Tot 1770 zouden er makkelijk 8 of 9 generaties aan elke kant tussen kunnen zitten.  Per "marker" zijn gegevens bekend hoeveel mutaties er gemiddeld in elke generatie optreden (niet elke marker muteert met dezelfde kans/snelheid).  Hoe groter het aantal markers in de test, en hoe minder het aantal generaties er tussen zit, des te groter de zekerheid.

Uiteraard is het theoretisch mogelijk dat de directe mannelijke lijn verbroken is, bijv. door overspel, of een officieuze adoptie.  De kans daarop is niet enorm groot, maar eventueel kunt u dus vertegenwoordigers van meer dan één stamreeks, het liefst die al een tijd terug afgesplitst zijn, vergelijken. 

Zelf heb ik een aantal jaren terug een aantal 3e en 4e graads neven vergeleken; onze oudste gezamelijke voorvader komt uit 1850 (dus nog niet zo heel erg lang terug) en daar was geen twijfel over mogelijk.  Op een test met 37 markers waren er 2 of 3 verschillen.  Tezame met het feit dat we dezelfde achternaam + sluitende stamreeksen hadden, maakte het dat er bij mij geen enkele twijfel was, ondanks die paar verschillende markers.

Voor zover ik weet is het gewoon maar testen nog steeds als het schieten in het donker.  Je zou in theorie iets kunnen raken, maar de kans blijft klein.  Zoek dus eerst nog levende mannelijke nakomelingen. 

De beschrijving hierboven heeft overigens uitsluitend betrekking op y-DNA testen.  Ik heb zelf geen ervaring met het vergelijken van autosomale DNA testen.  Die laatsen zouden wel uitkomst kunnen bieden als er geen mannelijke nakomelingen gevonden kunnen worden, maar autosomaal DNA verwatert wel met een factor 2 in elke generatie.  Dus als er 2x 9 generaties tussen zitten, dan blijft er slechts een extreem kleine fractie genetisch materiaal over dat je in theorie gemeenschappelijk hebt.

Dank je. Het gaat in mijn geval om 6 generaties terug (de andere lijn zou het ook om 6 kunnen gaan, maar het kan zijn dat ik daar in lijn 7 of 8 kom.

Ik heb alles al in kaart gebracht tot zover ik kon. De laatste levende stappen zijn natuurlijk moeilijk. Daarvoor heb ik nu ook een paar ideen.

Het licht natuurlijk aan de financiele middelen die u heeft, maar als u de DNA testen gratis kunt aanbieden aan de beoogde kandidaten, dan is de kans op deelname wel een stuk groter.  Zelf stuitte ik echter ook op enkele naamgenoten die het allemaal maar eng en risicovol vonden.  Hou er dus ook rekening mee dat niet iedereen onze interesse en enthousiasme even goed weet te waarderen. 

De testen zijn uiteraard ook anoniem of onder een pseudoniem uit te voeren.  Het opgeven van een andere achternaam vervuilt de databases van de testbedrijven enigszins, maar kan een mogelijkheid zijn om eventuele bezwaren bij derden weg te nemen.  Ook kan het erg helpen om al één kant van de familie te testen, zodat u vooraf al een testrapport kunt laten zien aan de personen die verder van u af staan. 

Ja, als ik betaal, zou dat helpen. Ook moet ik met een goed verhaal komen. Het liefst zou ik wel willen dat men onder eigen naam meedoet. Welke instantie zou jij dan aanraden?

Wij hebben toentertijd AncestryDNA gebruikt, maar die zijn een paar jaar terug standaard op autosomaal DNA overgestapt geloof ik.  Ik zou zoeken naar een aanbieder die y-DNA testen aanbiedt.  FTDNA is er eentje die y-DNA testen met onder meer 37 en 67 markers aanbiedt.  Uiteraard zijn 111 markers (die ze ook aanbieden) nog interessanter, maar meer markers maakt de test ook duurder.  Overigens zijn de prijzen van de testen wel fors omhoog gegaan.  Wij waren een paar jaar terug $89 per test kwijt (aanbieding, standaard toen $99).  Nu zie ik ze beginnen bij $169. 

Je zou kunnen overwegen eerst met 37 marker testen te beginnen.  Als die erg van elkaar afwijken, dan heb je je resultaat al (nl. geen genetische band).  Als er daar twijfel is, dan kun je altijd nog een gedetailleerdere test proberen. 

Overigens zat AncestryDNA er 3 of zelfs 4 generaties naast bij mijn achter-achterneven.  Dat wil zeggen, de connectie werd verder weg gezien dan hij uit de papieren gegevens bleek te zijn.  Maar dat was op basis van ik meen 33 markers.