stamboomforum

Forum logoNaamkunde, namen, verhaspeling, veredeling » Waar komt de achternaam Lingeman vandaan? opgelost



Profiel afbeelding

Over de achternaam 'Lingeman' is heel weinig bekend. De algemene veronderstelling is dat de naam herleidt naar de Duitse stad Lingen in de deelstaat Nedersaksen, landkreis Emsland. In de middeleeuwen was Lingen een handelscentrum, het kruispunt van 2 belangrijke wegen (Vlaamse en Friese 'Strasse'); er was een vaarroute naar Hanzesteden als Kampen (de omgeving waar rond 1700 de eerste Lingeman bij stamboomonderzoek getraceerd is).

Ook wordt wel eens gesuggereerd dat de naam Lingeman een oorsprong zou vinden in het riviertje de Linge (in de Betuwe). Maar niets is zeker.

Wie kan mij verder helpen?

Henk Lingeman - 27 aug 2019 - 14:27 (laatst bijgewerkt 27 aug 2019 — 15:46 door auteur)

Wie is uw oudste voorvader met de naam Lingeman - of iets dergelijks?

G. Karssenberg - 27 aug 2019 - 14:44

Willem Lingeman
Woonde Asshet (Afshet) aan Luijterszijl (Lutterszijl)
Geboren te Zeedijk rond 1700
Volgens volkstelling voor 1748 overleden

Gehuwd met Janna Jacobs
Volgens volkstelling na 1748 overleden

Uit dit huwelijk 2 kinderen:
1 Jacob Willems
2 Willem Willems

Van Jacob Willems Lingeman is bekend:
Geboren buurtschap Asschet aan Luijterszijl (Zeedijk ) 1725
Overleden te IJsselmuiden 1776 (51 jaar)
Trouwde te IJsselmuiden 16-4-1748 met (eerste huwelijk) Wille(m)pien Harms, geboren te (Zeedijk) IJsselmuiden 1725
Trouwde te IJsselmuiden 25-4-1756 met (tweede huwelijk) Engeltjen Di(e)rks, geboren te Mastenbroek, overleden te IJsselmuiden 3-2-1787
(Engeltjen trouwde te IJsselmuiden 19-5-1782 met Egbert Jans Doorn)

Henk Lingeman - 27 aug 2019 - 14:58

Hallo Henk,

Als je zoekt naar de oorsprong van een familienaam, is het altijd zinvol om even op de Nederlandse Familienamenbank te kijken. Daar staat, dat Lingeman een adresnaam is, dus afgeleid van een adres. Bij de documentatie wordt verwezen naar Jacob Willems Lingeman, die deze naam (als eerste?) zou hebben aangenomen.

• Jacob Willems Lingeman, landbouwer aan de Hasselterdijk, nam deze familienaam in 1811 te Hasselt Ov. aan [Oosterhof-2008, p 16].

https://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/detail_naam.php?gba_naam=Lingeman&nfd_naam=Lingeman&info=documentatie&operator=eq&taal=

Klaas Pera

Klaas Pera - 27 aug 2019 - 20:43

Dank je, Klaas. Het bijzondere is dat we inmiddels al zover zijn, dat in 1700 de naam Lingeman al werd gebruikt :-)

Henk Lingeman - 27 aug 2019 - 20:47

Wat mij opviel, is dat Jacob Willemsz bij zijn twee huwelijken (in 1748 en 1756) geen achternaam gebruikte.
Voor zover ik kon nagaan heette hij voor het eerst Lingeman bij de doop van zijn eerste kind in 1749.

De volkstelling van 1748 staat niet tot mijn beschikking: of wijlen zijn vader daarin is vermeld als Willem Lingeman
(zonder patroniem), moet ik dan maar van je aannemen.

Hoe dan ook krijg ik de indruk, dat het Jacob was, die deze naam voor het eerst (soms) ging gebruiken vanaf 1748 1749

De optie dat bijvoorbeeld zijn vader uit Lingen kwam lijkt me de meest plausibele, maar dat valt pas te
bewijzen, als je zijn vader hebt opgespoord. Tot die tijd blijft het speculeren.

Jan Clavaux - 27 aug 2019 - 21:19 (laatst bijgewerkt 27 aug 2019 — 21:24 door auteur)

Dank je wel, Jan. Zover had ik nog niet doorgedacht.
Daar ga ik nog eens goed op puzzelen.

Henk Lingeman - 27 aug 2019 - 21:25

Volkstelling Genemuiden 1748 transcriptie: http://www.fmavanschaik.nl/genemuiden1.html

"Opschrievinge van de ingesetenen out en jong in Asschet in Waterstein bevonden den 23 Augustus 1748 door mij ondergeschreven scholtes en volmagten Berent Groothuijs en Hendrick van den Barg. Asschet aan Luijterszijl.....

  2 Willem   Lingeman Ovl. Weduwe Janna 1   2 doghter boven 10 jaar, Jacob Will Bruijdegom en Bruijt Willempien Harmens

'Lingeman' staat in de kolom 'achternaam' die lang niet overal is ingevuld. En bij Willem is geen patroniem vermeld. Vermoedelijk is de naam Lingeman dus ook al in 1748 gebruikt, en wel bij Willem - niet bij Jacob Willems.

Maar om zeker te zijn zul je het origineel moeten raadplegen. Historisch Centrum Overijssel, toegang 0003.1 (staten Overijssel) inv.nr. 2193 - 2196 Register van ingezetenen in de verschillende steden en schoutambten, 1748.

Verder vond ik nog deze, voor wat het waard is, de oudste vermelding met zoveel woorden van de naam 'Lingeman' die ik heb kunnen vinden. En toeval of niet, het gaat over de doop van een 'Willem':

Kind Willem

Vader Steven Lingeman

Moeder Stijntjen Hendricx

Gebeurtenis Doop

Datum 13-10-1661

Gebeurtenisplaats Veendam

http://allegroningers.nl/zoeken-op-naam/deeds/37267db1-8cb7-ec79-a4e3-4a44a91ae299

Stel dat de vader van Jacob Willems ca 1735 is overleden (in 1748 is de jongste dochter ouder dan 10), dan zóu dit dezelfde kunnen zijn. Hij zou rond z'n 60e met Janna gehuwd kunnen zijn, en rond z'n 75e zijn overleden. Niet erg waarschijnlijk, maar dus niet onmogelijk.

De naam 'Lingemans' (dus met 's') duikt al 80 jaar eerder op in Breda:

Geregistreerde Dingne Aert Lingemans

diversen Gehuwd met Gielis van Neten.

Gebeurtenis vestbrief

Datum 23-03-1581

Als ik het antieke schrift nalees staat er letterlijk en voluit: Dingne Aert Lingemans dochter. Ik krijg de nijging dat met een apostrofje tussen de n en de s te schrijven: Dingne Aert Lingeman's dochter - want dat is wat er staat: Dingne, de dochter van Aert Lingeman. Geen bewijs, maar minstens een plausibele lezing.

-Bart- - 28 aug 2019 - 10:48

In de aan Nederland grenzende delen van Duitsland was de naam redelijk populair: LINK

Jan Clavaux - 28 aug 2019 - 11:07


In Hessen zijn veel personen te vinden met de naam Lingemann.
Met name in de plaats Niederfleckenberg, Grafschaft Schmallenberg, HochSauerland.
Op onderstaande link zag ik een Lingemann staan uit 1500, met een zoon uit 1525.

In Nederland aangekomen, vond meestal reductie van de tweede letter "n" plaats.
Lingemann wijst op een riviertje genaamd Linge, of Lenne ten Westen van Schmallenberg.
Er is een stuwmeer in de Linge. Dat riviertje mondt uit in de Wipper of Wupper.
Er zijn in Hessen nog enkele riviertjes met naamsvarianten van de naam Linge.

http://gedbas.genealogy.net/search/simple?lastname=lingemann&firstname=&timelimit=none&placename=&offset=0&max=50

henk elsinga - 28 aug 2019 - 12:08 (laatst bijgewerkt 28 aug 2019 — 12:13 door auteur)

Steven Lingeman is trouwens bij een volgende doop (1663) Steffen Linghman (hier zou ik de transcriptie 'lingeman' ook goed vinden). Ze wonen nu in Groningen bij het Zuiderdiep:

http://allegroningers.nl/zoeken-op-naam/deeds/bb8bd547-bd9f-1ce6-2d42-d793960de370

Steven en Stijntje zijn getrouwd (1658) als Stoffer Lengman 'van Brakel' en Stientjen Hindrikz. Stoffer is militair onder Capitain E. (vermoedelijk Eppo) Aldringa, Stientjen (vergezeld met ???) Hindrik Albers als vader. Verder genoemd ene Jan Hermans.

http://allegroningers.nl/zoeken-op-naam/deeds/0a3c4cf8-0d52-a080-fcd1-38371c37705c

Ook hier (1645) kom je (vermoedelijk dezelfde) Steffen Lengman de soldaat tegen:

https://allefriezen.nl/zoeken/deeds/13f6caae-de19-4a30-87ce-3eafac196898

Ik heb de scan op familysearch opgezocht (Sneek Dopen 1578-1612, 1638-1684 Lidmaten 1578-1626, plaatje 276, rechts onderaan) Ik kan wat namen lezen maar wat er nou precies staat kan ik niet ontcijferen.

Bottom line voorlopig is dat dit gezin Lingeman/Lengman nogal mobiel was wegens het beroep van Steven. Dat ene Willem Stevens dan als Willem Lingeman uiteindelijk op de zeedijk tussen IJsselmuiden en Genemuiden terecht komt in ~1720 is goed voor te stellen.

-Bart- - 28 aug 2019 - 12:24

Betekenis van het woord Linge:

Linge, Familiennamenforschung:
1) Wohnstättenname zu niederdeutsch mundartlich Linge "schmaler Landstrich, Landzunge, Kanal".

[bron: Meyers Lexikon online]

henk elsinga - 28 aug 2019 - 12:38


Ik denk dat de 'afkomstig uit Duitsland' optie/verklaring nog steeds wel één van de betere is. Willem Lingeman zou namelijk (ook) een z.g.n. hannekemaaier geweest kunnen zijn. Dat maakt uitzoeken waar hij nou precies vandaan kwam ook gelijk bijzonder lastig, maar dat terzijde.

https://web.archive.org/web/20150220005359/http://www.verreverwanten.nl/themas/vreemdelingen/immigreren_naar_de_natie/805.html

"Hannekemaaiers uit Westfalen

De trekarbeiders die elk jaar uit Westfalen naar Nederland kwamen, waren keuterboeren die in eigen land amper hun brood konden verdienen. Tussen de 17de en het begin van de 19de eeuw groeide hun aantal tot zo'n 30.000 per jaar..................Ze zijn in talloze kluchten afgeschilderd als dom, vies en gierig en als opscheppers die zich beter voordeden dan ze waren, in de hoop een Nederlandse vrouw aan de haak te slaan. Dat moet velen zijn gelukt, want alleen al tussen 1815 en 1850 hebben zich ongeveer 140.000 van deze trekarbeiders blijvend in Nederland gevestigd."

https://nl.wikipedia.org/wiki/Hannekemaaier

"Hannekemaaier

De hannekemaaiers waren seizoenarbeiders uit Duitsland (voornamelijk uit Westfalen en het Graafschap Lingen in de zeventiende tot en met de negentiende eeuw) die in de zomer te voet naar Nederland kwamen om op het land te werken"

-Bart- - 28 aug 2019 - 13:24







De auteur van het eerste bijdrage in dit bericht heeft aangegeven dat de vraag is beantwoord of het probleem is opgelost.

Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu