Een voorouder van mij, Jan Broer, heeft op zijn 18e (in 1902) in een opvoedingsgesticht gezeten, 'Rijks Opvoedings Gesticht voor jongens "Veldzicht"'. Ik zou eigenlijk willen ontdekken in kranten of ik kan ontdekken welk vergrijp hij heeft begaan maar ik vind het erg lastig om te ontdekken hoe ik dat zou kunnen aanpakken. Het leek me een goed idee in Delpher te zoeken maar tot nu toe is het niet gelukt. Heeft iemand ideeën of andere suggesties? 

--------

Titel met datum en plaats aangevuld (met dank aan de leden) wanneer * en van wie een zoon" door moderator F.

Dag Lisette,

Da's een best lastig te beantwoorden vraag. Er is geen garantie dat het antwoord daarop überhaupt te vinden is, maar ik wil wel een poging wagen. Daarvoor is wel wat meer informatie nodig.

Waar en/of wanneer is Jan geboren, en/of wie waren z'n ouders? Ik kan een Jan Broer vinden geboren in 1883 in Ter Aar, en ook eentje Giethoorn 1884. Maar het kan ook best een andere zijn. En weet je ook waar hij woonde vlak voor dat hij in dat gesticht terecht kwam?

Het 'Rijks Opvoedings Gesticht voor jongens "Veldzicht"' was gevestigd aan de Ommerweg in Avereest-Balkbrug. Zie b.v. hier. Meer over de geschiedenis van Veldzicht hier .

Met meer, vooral geografische/topografische informatie over wáár Jan vandaan komt en gewoond heeft kan er veel gerichter worden gezocht.

Beste Lisette,

Delpher aanklikken en in het zoekvenster intikken: broer en veldzicht. Zo mogelijk plaats, waar dit gesticht stond. Delpher zoekt wel, verfijnen op 20ste eeuw en daarna op jaar zoeken. Ik krij een o.a. een artikel dat in de Nieuwe veendammer is gepubliceerd. 

Ik weet niet of jij deze familie bedoeld. Daarvoor zijn er te weinig gegevens vermeld in jouw vraagstelling.

Is het archief van het gesticht ook bewaard gebleven. Probeer eens te zoeken op de site Archieven.nl : intikken Veldzicht  + plaats

Groeten van Terkos

PS: De patientendossiers van Veldzicht zijn over de jaren 1933 - 1945 bewaard gebleven, hier, en hier. Die stukken worden bewaard bij het Historisch Centrum Overijssel. De kans dat hij daar tussen zit lijkt me niet groot.

@ Terkos: misschien in Delpher intikken broer prox veldzicht?

Mijn grootvader werkte korte tijd als leraar in Veldzicht (begin jaren 1920, dus na de gezochte periode). Je kwam daar niet zomaar terecht: het waren geen lieve jongens die daarheen verwezen werden.

Dank je wel! 

Extra gegevens:

Jan Broer

GEB 25-10-1884 Utrecht 

Ouders: Willem Broer (1857-1911) en Everdina van Luijn (1859-1903)

Vermoedelijke adres Otterdijk 13, Utrecht

25-02-1902 Opvoedingsgesticht Avereest

1903 goedgekeurd dienstplicht

Nee daar ben ik ook bang voor :-) Maar wel goed om dat te horen want het is erg lastig om erachter te komen hoe en wat. 

misschien ook bij het HCO vragen naar archief:

 2834 - Rekesten tot het in verzekerde bewaring stellen van minderjarigen en curandi, later tot plaatsing in een tuchtschool en een Rijksopvoedingsgesticht; met beschikkingen en bijlagen, 1851-1922. [hier]

Soort akte: Geboorte
Kind: Jan van Luijn
Geboorteprovincie: Utrecht
Geboortedatum: 25-02-1884
Geboorteplaats: Utrecht
Aktedatum: 26-02-1884
Akteplaats: Utrecht
Vader: Willem Broer
Moeder: Everdina van Luijn
Opmerkingen: Bij huwelijk 09-11-1892 is dit kind erkend en gewettigd.

Jan zat vermoedelijk ook al eerder in hetzelfde gesticht, in 1897. Zie deze inschrijving in het bevolkingsregister.

In Balkbrug, in de nabijheid van Ommerschans, wordt op 15 augustus 1894 een nieuwe rijksinrichting in gebruik genomen: het Rijksopvoedingsgesticht "Veldzicht", later omgezet in een Rijksasyl voor Psychopaten, vanaf 1933 de Rijkswerkinrichting voor TBR "Veldzicht". De archieven van vóór 1933 berusten nog ter plaatse.

bron: https://historischcentrumoverijssel.nl/archieven/?mivast=20&mizig=210&miadt=141&micode=0127&miview=inv2

Dus..... ik denk contact opnemen met Veldzicht zelf. Wie weet wat voor schat aan informatie er vrij zou kunnen komen.

Ach ja, ik vond al dat het leeftijdsverschil tussen Jan en zijn zussen vrij groot was... dank je wel! 

Geweldig, dank je wel! 

Ik heb vooralsnog op Delpher en bij het Utrechts archief (o.a. het krantenarchief daar; Utrechts Nieuwsblad) niet terug kunnen vinden wat Jan op zijn kerfstok had. De archieven ter plaatse die Bedet heeft aangedragen zijn veruit de meest kansrijke optie lijkt mij.

Ja, dat is inderdaad een heel goede suggestie, dank! 

Jan is niet vernoemd naar zijn vader of grootouders, de ander kinderen wel.

Ik heb het inmiddels opgezocht. Zijn moeder kreeg vier kinderen voordat ze trouwde; drie ervan overleden. Ze woonde toen nog thuis bij haar ouders. Pas bij het trouwen kreeg Jan de naam Broer. Hij kreeg toen nog meer halfzussen en een -broer.  

"Je kwam daar niet zomaar terecht: het waren geen lieve jongens die daarheen verwezen werden."

Ik denk dat het heel erg afhankelijk is van de tijd. Rond 1890 werden zwervers (of mensen zonder vast woon- en verblijfplaats veroordeeld tot 2 jaar verblijf in Veenhuizen. Geen sprake van roof, mishandeling oid.

Rond 1910 werd in Amsterdam een diefje van ca 2 gulden wisselgeld (= minderjarige boefje 15 jr)  na enige dagen in de gevangenis te hebben verbleven door de rechter veroordeeld - vanwege goede inborst etc- tot 5 jaar Rijksopvoedingsgesticht. Voor zover ik weet leerden zij daar wel een vak en indien geen geschikt vak kon worden onderwezen werd de jongen naar een ROG gestuurd die wel zo'n geschikte opleiding kon leveren. Dat hield ook in dat men als stagiaire kon worden uitbesteed en niet in het gesticht al die tijd verbleef.

Voor Amsterdam ging e.e.a. via het kantongerecht en die files liggen in Haarlem bij het Noord-Hollands archief. Als je zijn woonplaats weet van 1897 bv dan kun je in die provincie eens kijken bij uitspraken kantongerecht. Overigens als je een treffer hebt zul je zien dat het zeer interessant leeswerk is (als buitenstaander, niet als slachtoffer/veroordeelde)

mvg-Ben

algemene achtergrond literatuur:

Wezen en boefjes is een boek van S. Groenveld uitgegeven bij Verloren B.V., Uitgeverij. ISBN 9789065505538

Ze speelden zelden een hoofdrol in de geschiedenis, de mensen waar dit boek over gaat: de wezen en halfwezen, de vondelingen, de onechte en zwerfkinderen, de jeugdigen die door verkeerde handelingen van hun ouders of door eigen misstappen met justitie in aanraking kwamen. Het lot van deze kinderen lag tot in de 19e eeuw vooral in handen van armenzorg. Die kon zulke kinderen individueel laten grootbrengen of voor hen een collectieve opvoeding regelen. 'Wezen en boefjes' richt zich op deze collectieve opvoeding, die tot 1800 nagenoeg uitsluitend plaatsvond in weeshuizen. In de periode daarna werden de wezen van de boefjes gescheiden en ontstonden naast weeshuizen ook opvoedingsgestichten en reddingshuizen. Deze zeer leesbare en rijk geïllustreerde geschiedenis is ingedeeld in 4 perioden.

D'r is onlangs nog een boek over 'Veldzicht" verschenen: 'Schoffies in Salland' van Jasmijn Vervloet, uitgegeven bij van Gorkum. Periode 1894-1933.

Top, Bart. Goede vondst.

mvg-Ben