Maria Anna Baartwijck (van Tartwijck, Taartwijk, Haartwijk) trouwt RK op 6 febr.1751 met Joannes Baudier (Jan Boudier) waarbij wordt vermeld 'obtenta dispensatione in tertio grada affinitatis'. Dat zou m.i. betekenen dat zij oom/nicht of neef/tante zijn. Maar dat is niet het geval. Wie begrijpt deze dispensatie? zie scan 447.  Officiële huwelijk en ondertrouw: zie  Scan 434 rechtsonder

Jean Boudier is geboren in Trelly(Normandië) als zoon van Jean Boudier la Fontaine en Jeanne Duret (Dorret). Zie de overeenkomstige ouders in bovenstaande scan 434 en in de gezinsreconstructie door de genealogische vereniging in Normandië op geneanet .

Maria Anna Baartwijk is weduwe van Jan Mercier uit Coutang, Normandië (=ws. Coutance) zie huwelijk te Dordrecht 19.10.1748 scan255, waar staat dat zij van Oirschot is. Mede gelet op de doopgetuigen 'Van Laerschot' bij haar latere kinderen, moet Maria Anna de dochter zijn van Petrus Gerardus van Tartwijck en Johanna Henricus van Laerschot zie haar doop .

Bij het eerste huwelijk en de ondertrouw in Dordrecht in 1748 is er aanvankelijk een probleem omdat er ook aangetekend had moeten worden in Baarle-Nasseau, maar dat kan niets te maken hebben gehad met de latere dispensatie.

Volgens het rk huwelijksrecht zijn de graden van bloedverwantscghap anders dan in het (huidige) civiele recht. Bij een 3e graads bloedverwantschap moet je de broer/zus relatie zoeken bij de overgrootouders. Dus nog even wat dieper graven.

Ik heb geen enkele ervaring met de R.K. graden van bloedverwantschap, maar: kan dit te maken hebben met aanverwantschap van de overleden partner? Die kwam immers ook uit Normandië.

Bedankt voor deze eerste reacties.

Petra: ik had daar ook even aan gedacht, maar concludeerde dat dat onredelijk zou zijn. Het is immers niet verboden om met de broer van een eerdere echtgenoot te trouwen.

Karel: begrijp ik goed dat de uitgang obtenta op Maria Anna moet slaan? En zou dit er dan iets mee te maken kunnen hebben? nl. "Gerardus van Tartwijck eerdere partner van Helena van Tartwijck". Ik kan helaas niet ontcijferen of de transcriptie correct is. Wie wel? En het huwelijk van Gerardus en Helena (of een doop met hen) vind ik ook niet. Misschien heeft de weduwe Helena gewoon de naam van haar eerdere partner aangehouden?

PS hier alvast de overgrootouders Van Tartwijck. Daar lijkt me niets mis mee. En hier de grootouders de Van de Laerschots? "NN" !

Ik zou het ook bij de schoonfamilie zoeken. Meerdere keren meegemaakt dat er toestemming moet zijn. Zoals toen een weduwnaar met de zus van zijn eerste echtgenote wilde huwen, dat was dispensatie voor de eerste graad. Zij kregen toestemming van koning Willem I voor dit huwelijk, daar er een wet was waarin stond dat schoonbroer en schoonzuster niet met elkaar mochten huwen.

En voordat die wet van kracht werd, was het een zeer strikt gehandhaafd kerkelijk verbod.

Ik lees inderdaad hier meer daarover, maar dat lijkt juist om het civiele recht te gaan en bij het officiële huwelijk van Jan Boudier wordt totaal geen bezwaar gemaakt. Ik verkeerde in de veronderstelling dat het vroeger eerder als een plicht werd gezien om te trouwen met de weduwe van een overleden broer.

Maar let wel: het gaat bij Jan Boudier ook nog eens om om de derde graad

Probleem is dat ik de afkomst van Jan Mercier (nog) niet gevonden heb in Coutance. Ook niet van de getuige Elois? Mercier bij de dopen van een kind 'Petronella' in 1753 van Jan Boudier.

Nee, voor 1811 was het (in het gereformeerd kerkelijk recht) ten strengste verboden. De meeste burgers zagen het probleem niet zo, maar de predikanten steigerden en haalden hun gelijk bij de burgerlijke besturen.

Hoogstens was het toegestaan voor Joden, want daar was het trouwen met een verweduwde schoonzuster wél een morele plicht. Maar zelfs daar greep het stadsbestuur nog wel eens in.

Maar was het officiële huwelijk van Jan Boudier dan niet bij de Gereformeerde kerk? Daar wordt geen bezwaar gemaakt. Zie scan 434 in mijn eerste post.

en let wel het gaat hier om de derde graad

En nogmaals "obtenta dispensatione..." , slaat dat niet op Maria Anna?

de uitgang -a in obtenta dispensatione hoeft niet op de vrouw te slaan. Het Latijnse woord dipensatio is vrouwelijk, vandaar de uitgang -a.

En inderdaad de verleende dispensatie kan ook op een vorige echtgenoot slaan. En dispensatie was vaak ook nodig als iemand peter of meter (doopgetuige) bij de familie geweest was. Google maar op het begrip 'geestelijke bloedverwantschap'.

Enkele nuttige links:

https://nl.geneanet.org/forum/viewtopic.php?t=534264

http://genwiki.nl/limburg/index.php?title=Bloedverwantschap

https://huygens-vandemoortel-ancestry.be/verwantschappen-dispensaties/

Bij het aanvragen van de dispensatie (meestal bij de bisschop) moest de verwantschap aangetoond worden, vaak met een schema. Die aanvragen zijn soms bewaard gebleven in de bisdomarchieven. Maar veelal zijn die ook verloen gegaan.

Ik wil u allen hartelijk danken voor uw uitleg en hoop dat u mij het doorvragen niet kwalijk heeft genomen. Ik ben er in elk geval een stuk wijzer door geworden. Het verbaast me dat ik dit in mijn hele kwartierstaat niet eerder ben tegengekomen. Je zou toch zeggen dat dit, met name in kleine dorpen, vaak voorkomt.

Nu is het dus zaak erachter te komen waar de verwantschap in de derde graad zich bevindt. Karel Honings zei het om 16h03 al: 'nog even wat dieper graven'. Ook daar kan ik wel enige hulp bij gebruiken

Om te beginnen bij mijn eerdere vraag om 17h13   over Helena van Tartwijck en Gerardus van Tartwijck.

PS Ik heb inmiddels de akte met Gerardus van Tartwijck in zoverre ontcijferd, dat ik zie dat de transcriptie van het RHCE niet deugt en dat dit niets te maken heeft met de dispensatie en mijn oorspronkelijke vraag.