Onderzoek in Duitsland » Gezocht Geboorte en Overlijdensactes in Oberhausen en Neuengamme
Geachte mevrouw Sandra,
U schrijft: "Na veel zoekwerk op het internet is het mij nog steeds niet gelukt online enige acten in te zien, waarvan datum en plaats mij wel bekend zijn."
Nu weet ik niet in hoeverre u al ervaring heeft met genealogie, maar...
U schijnt er vanuit te gaan, dat àlle akten "waarvan u datum en plaats kent" zomaar op internet te zien zullen zijn, maar ten eerste is dat simpelweg niet zo (en zal het ook nooit zo zijn), en ten tweede is er sprake van openbaarheidsregels, in Nederland en Duitsland, die bepalen dat een bepaalde akte van de burgerlijke stand in elk geval niet voor het verlopen van een bepaalde termijn volledig openbaar mag worden. (Het omgekeerde is overigens niet het geval: u kunt er niet van uitgaan dat zo'n akte na die termijn meteen "beschikbaar komt", want akten worden meestal in blokken van 10 jaar door gemeenten aan archieven overgedragen; dus soms moet u nog enkele jaren extra wachten).
Die termijnen zijn:
- in Nederland: 100 jaar na verloop van geboortejaar, 75 na huwelijks- of partnerschapsjaar, 50 na overlijdensjaar (bijvoorbeeld: een geboorteakte van 24 mei 1915 mag niet eerder dan 1 januari 2016 volledig openbaar worden gemaakt);
- in Duitsland: 110 jaar, 80 en 30 jaar (zie http://www.gesetze-im-internet.de/pstg/BJNR012210007.html,
artikel 5, lid 5.Zeker als die termijnen nog niet voorbij zijn, bevinden de akten zich nog gewoon bij de gemeenten.
Voor Nederland geldt:
een uittreksel mag u altijd krijgen, maar voor het krijgen van een afschrift (kopie), dat dus veel meer informatie bevat, kunnen eisen worden gesteld. Zie artikel 1:23b Burgerlijk Wetboek
http://wetten.overheid.nl/BWBR0002656/volledig/geldigheidsdatum_25-11-2012#Boek1_Titel4_Afdeling8 :
"Artikel 23b
1.
Een ieder is bevoegd zich door de ambtenaar die met de afgifte van afschriften en uittreksels van akten van de burgerlijke stand is belast, een uittreksel van een onder deze ambtenaar berustende akte van geboorte, van huwelijk, van registratie van een partnerschap, van omzetting van een huwelijk in een registratie van een partnerschap, van omzetting van een registratie van een partnerschap in een huwelijk of van overlijden te doen afgeven. Het uittreksel bevat de bij algemene maatregel van bestuur te vermelden gegevens, waaruit de afstamming van de persoon of personen waarop de akte betrekking heeft, niet blijkt.
2.
Van de in het eerste lid bedoelde akten alsmede van de akten van erkenning of ontkenning van het vaderschap door de moeder wordt een afschrift slechts afgegeven indien de verzoeker aantoont dat hij bij de verkrijging een gerechtvaardigd belang heeft. Van andere akten die de in het eerste lid bedoelde ambtenaar onder zijn berusting heeft, wordt steeds een afschrift afgegeven. Dit afschrift bevat de bij algemene maatregel van bestuur te vermelden gegevens."
De 100/75/50-regel wordt echter "verlicht" doordat een ambtenaar van de BS wel volledige afschriften "kan" afgeven (dus géén recht, maar je mag erom verzoeken!!) van akten die voor een bepaalde datum zijn opgemaakt; zie Besluit burgerlijke stand 1994 http://wetten.overheid.nl/BWBR0006493/volledig/geldigheidsdatum_25-11-2012 :
"Artikel 25
Van akten van huwelijk of van overlijden welke vóór de inwerkingtreding van dit Besluit zijn opgemaakt, kan een afschrift worden uitgegeven.
Artikel 26
1.
Een afschrift van een akte van de burgerlijke stand bevat mede de latere vermeldingen die krachtens wettelijk voorschrift aan de akte zijn toegevoegd.
2.
Een uittreksel als bedoeld in artikel 23 b, eerste lid, van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek bevat de gegevens ter zake van de toestand op het tijdstip van afgifte.
3.
De in het eerste en tweede lid bedoelde afschriften of uittreksels worden door de bewaarder van het register voorzien van de verklaring dat de daarin vermelde gegevens overeenstemmen met, dan wel zijn ontleend aan het origineel. Zij worden door hem gedagtekend en ondertekend en voorzien van zijn dienststempel. ""
Datum inwerkingtreding van het BBS was 1-1-1995. Dat opent dus perspectieven voor de genealoog!
- De geboorteaktes uit Oberhausen die u zoekt, uit 1908-1916, zullen dus pas na 110 jaar, d.w.z. in de periode 1 januari 2019-1 janauri 2027 volledig openbaar worden.
Natuurlijk kunt u wel de gemeente Oberhausen aanschrijven met een verzoek om een afschrift van de akte, als u daarbij moeite doet om een afstamming/familierelatie aan te tonen, een kopie van uw ID/paspoort bijsluit, en het verschuldigde bedrag overmaakt: Contact opnemen kan via de gegevens op deze pagina: http://www.oberhausen.de/standesamt.php
- Voor de overlijdensaktes van in Duitse concentratiekampen overledenen
geldt een andere benadering. Bij het CBG kunt u, tegen een kleine betaling, zogenaamde Duitse Akten http://194.171.109.12/page/459 inzien: in Duitsland kort voor, tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog opgemaakte akten van de burgerlijke stand betreffende Nederlanders. Echter uitgesloten hiervan zijn akten opgemaakt in concentratiekampen. Leest u daarom vooral deze passage uit http://194.171.109.12/page/146/veel+gestelde+vragen :
"In een aantal gevallen blijken de opgegeven personen voor 1939 te zijn overleden. Van deze personen is nooit een persoonskaart aangelegd. Van hen zijn de gegevens terug te vinden op de zogenaamde gezinskaarten (1920-1939) en/of de vastbladige bevolkingsregisters (1850-1920). Die bevinden zich in de archiefbewaarplaats of berusten nog bij de afdeling Burgerzaken van de betreffende gemeente. Soms zijn er geen persoonskaarten omdat die tijdens de Tweede Wereldoorlog ten gevolge van oorlogshandelingen verloren zijn gegaan. Persoonskaarten van Nederlanders die na 1938 zijn geëmigreerd of tijdens de Tweede Wereldoorlog in concentratiekampen zijn omgekomen berusten bij de Gemeente Den Haag, Directie Burgerzaken (DBZ), Bureau Vestigingsregister, Spui 70, 2511 BT Den Haag, Postbus 12620, 2500 DL Den Haag."
Dan zult u zeggen: daarmee heb ik dan wel een bevolkingsregister-vermelding (PK, persoonskaart), maar nog geen akte van de burgerlijke stand in handen. Dat is waar, maar:
- het afschrift van de PK dat in Den Haag bewaard wordt, bevat in principe een verwijzing naar een overlijdensakte. Hiermee weet u, op welke datum en door welke gemeente (Nederlands of Duits) een akte is opgemaakt, zodat u die kunt opsporen.
- wat net zo belangrijk is: u moet eigenlijk de laatste woonplaats van zo'n overledene weten, voordat hij of zij in Duitsland is omgekomen. Het "bureau burgerlijke stand" van de woongemeente kreeg namelijk een afschrift van zo'n buitenlandse overlijdensakte toegezonden, en die afschriften zijn bewaard gebleven bij alle collecties akten uit die tijd, vaak opgemaakt jaren na de Tweede Wereldoorlog; zij waren brondocument, aangezien er vaak ook nog een Nederlandse akte moest worden opgemaakt van dit overlijden in het buitenland, door de Nederlandse woongemeente.
Vaak vindt u bij Genlias of WieWasWie dan een vermelding van de gemeente, het jaar en het aktenummer. Daarmee kunt u meestal bij www.GenVer.nl wel daadwerkelijk een afbeelding van de akte(n) opsporen.
Verder is de internetpagina met verwijzing naar documenten over oorlogsslachtoffers belangrijk:
http://cbg-bronnen.blogspot.nl/2011/04/slachtoffers-in-het-cabr.html
Veel succes met uw onderzoek.
Met vriendelijke groet,
Dimitri Vlas