Bij mijn onderzoek kom ik uit op ene Christiaan Kunrad Helbig. Hij wordt genoemd in de overlijdensakte als de vader van Martinus (Martijn) Christiaan Helbig. 

Overlijdensakte Smallingerland, 1817
Aangiftedatum: 29 juli 1817, blad nr. 19
Overleden op: 29 juli 1817
   Overleden: Martijn Helbig, 66 jaar, man, weduwnaar
       Vader: Christiaan Kunrad Helbig
      Moeder: Maria Rosina Molenaar

In diverse bronnen op internet wordt 1751 als waarschijnlijk geboortejaar van Martinus (Martijn) Christiaans Helbig genoemd. Als geboorteplaats wordt Heerenveen (gemeenten Schoterland of AEngwirden) genoemd. Hij is later - omstreeks 1777 - getrouwd met Geertje (Gertje) Jans (geb. 1757 te Wijnjeterp, gem. Opsterland). De familie Helbig was in latere jaren vooral woonachtig in de gemeenten Smallingerland en Opsterland (Drachten e.o.).  In 1811 heeft Martinus (Martijn) zichzelf, kinderen en kleinkinderen gemeld. 

Drachten, deel 1 folio 96 verso
Helbig, Martijn, Noorderdrachten 391
Kinderen:
Marijke 32, Kristiaan 31, Grietje 28
Kindskinderen:
(v. Kristiaan), Martinus 8, Sjoukjen 3 maanden, (v. Marijke), Grietje 2, (v. Grietje), Eelke 1  

De naam Helbig wekt de indruk dat de familie afkomstig is uit Duitsland. Er zijn van de familienaam Helbig meerdere schrijfvarianten in omloop, zoals Helbich en Helbiech. Kunrad wordt ook aangetroffen als Konrad en Koenraad. Maria Rosina is ook geen typisch Nederlandse c.q. Friese naam. 

Mijn vraag is wie meer weet over Martinus (Martijn) Christiaans Heldbig en zijn vader Christiaan Kunrad Helbig. Bovenstaande aktes zijn de vroegste betrouwbare bronnen die ik heb kunnen vinden. Het gaat mij dus niet om het latere nageslacht van Martinus (Martijn) Christiaans Helbig.

De naam zou ook nog kunnen opduiken als Hellwich. Die variant heb ik zelf in mijn  stamboom zitten (in Arnhem).

Rosina lijkt idd  Duits. Heb ik ook in mijn stamboom; in mijn geval gaat het om Sudetenduitsers.

Hallo Joeke,

Helbig ist ein sehr verbreiteter Name. Bei www.genealogy.net findest du unter Helbig eine Menge:

http://meta.genealogy.net/search/index

Aber ich glaube ohne einen Ort wird es sehr schwierig.

Gruß

Gerty

@niepoort

Ik ben bij mijn zoektocht ook de variant Helwig tegengekomen. Vermoedelijk is dit dus de huwelijksbevestiging van Martinuis (Marten) Christiaans.

Haskerland, huwelijken 1777
Vermelding: Bevestiging huwelijk op 20 april 1777
Bruidegom: Marten Helwig
    Bruid: Geertje Jans
Opmerking : attestatie van Heerenveen

Gestandaardiseerde namen:  Bruidegom: MARTEN .... Bruid: GEERTJE JANS
..... = naam, patroniem of familienaam komt niet voor in de Thesaurus

Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmatenboeken(DTBL)
Trouwregister Hervormde gemeente Nijehaske Haskerdijken 1750-1811, Voor 1746
bij Haskerhorne c.a.
Inventarisnr.: DTB 353 Op microfiche beschikbaar op de studiezaal van Tresoar

Volgens de trouwinschrijving zijn Marten en Geertje "beide van 't Herenveen". Dat wil niet zeggen dat zij daar ook geboren (c.q. gedoopt) zijn.
Scan : https://familysearch.org/pal:/MM9.3.1/TH-1961-32980-13005-82
             - Nederlands Hervormd > Heerenveen > Trouwen 1642-1811 Lidmaten 1772-1850 >
               image 450 of 635 -

Volgens Martijn's overlijdensakte waren zijn ouders "in leven echtelieden te" Saxen (?).
Scan : https://familysearch.org/pal:/MM9.3.1/TH-1-19025-46460-11
             - Smallingerland > Overlijden 1817-1823 > image 47 of 297 -

Kinderen :
Maria Rosina, geb. 26-03-1778 in Zuider Drachten    [= Marijke]
Christiaan     , geb. 01-07-1780 in Zuider Drachten    [= Kristiaan]
Grietje           , geb. 31-01-1783 in Noorder Drachten
Antje              , geb. 13-11-1785 in Noorder Drachten [wellicht jong overleden ?]

@ Karen

1. Marijke overleden 11-12-1830 te Drachten

2. Christiaan overleden 27-03-1815 te Bergen op Zoom in een militair hospitaal.

3. Grietje overleden 16-09-1835 te Drachten

4. Antje...mij ook niet bekend

-

Dank Karen,

Ik heb inmiddels ontdekt dat de tekst uit de overlijdensakte niet 1 op 1 is overgezet. Wat staat er nu precies "......weduwnaar en zoon van Christiaan Kunrad Helbig en Maria Rosina. Molenaar en echtelieden te Saxen." De overzetter heeft de punt tussen Maria Rosina en Molenaar over het hoofd gezien waardoor de typisch Hollandse naam Molenaar als een familienaam is toegevoegd. Het is m.i. niet denkbeeldig dat de ouders van Martinus Christiaans Helbig in Duitsland zijn achtergebleven. Het zou mij niet verbazen dat Martinus Christiaans als seizoenarbeider naar NL is gekomen en daar is blijven hangen aan Geertrje Jans.     Ik heb iig geen spoor van overlijden kunnen vinden. Was er een plaats waar men zich moest inschrijven rond die tijd? Martinus (martij) Christiaans heeft zich in 1811 gemeld bij de Naamsaanneming. 

Re.: "......weduwnaar en zoon van Christiaan Kunrad Helbig en Maria Rosina. Molenaar en echtelieden te Saxen."

....weduwnaar, en zoon van wijlen Christiaan Kunrad Helbig en Maria Rosina. Molenaar in leven echtelieden te Saxen.
Daaruit blijkt m.i. dat zijn ouders (inderdaad) in Duitsland zijn achtergebleven.


Nog ter aanvulling :
Geertje Jans Brinksma overleed 17-03-1813 te Noorder Drachten, 65 jaar oud, geboren te Heerenveen, huisvrouw van Martin Helbig, dochter van Jan Brinksma, varensgezel, en Grietje Jans (in leven e.l. te Heerenveen).
Scan : https://familysearch.org/pal:/MM9.3.1/TH-1-13728-54960-55
             - Smallingerland > Overlijden 1811-1832 > image 96 of 766     [Overlijdensregister 1813
               Drachten] -

Mogelijk volgende haar doop ? :
Haskerland, dopen, geboortejaar 1747, doopjaar 1747
Geboren op 12 mei 1747 in Nijehaske
Gedoopt op 14 mei 1747
Dopeling: Gertje
Vader: Jan Brinxma
Moeder: Grietje Michiels
Bron: Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL)
Herv. gem. Nijehaske en Haskerdijken, doop 1746-1811
Inventarisnr. : DTB 353

@Karen

Dan is de kans ook groot dat Marten Christiaans Helbig ook in Duitsland is geboren.

Dank voor de gegevens van Geertje Jans. Ik had die nog niet uitgewerkt. Ik vermoed dat de patroniem van vader Roelofs is en dat ze zijn getrouwd in 1746 te Nijehaske.

L.S.

Helaas kan ik geen verdere gegevens verstrekken, maar ik ben ook op zoek naar verdere gegevens van Christaan Kunrad Helbig/Helbich. Het is een van mijn voorvaderen.

Mijn oma van vaders kant is Sytske Annes Helbich, gehuwd met Remmelt de Jong. Een paar jaar geleden ben ik ook aan de stamboom begonnen. En zonder dat we het van elkaar wisten, was ook een nicht van me begonnen. Zij kwam ook niet verder dan Christiaan Kunrad Helbig. Het spoor lijkt dood te lopen. Volgens de gegevens die wij hebben kunnen vinden, zou zoon Martinus Christiaans Helbig afkomstig zijn uit Sapen (Dld). Maar deze plaats bestaat zover ik weet, niet. Ook niet in Polen. Waar voormalige Duitse delen nu Pools zijn en andere namen hebben gekregen. Nu lees ik in dit forum dat het waarschijnlijk Saxen moet zijn. Maar 1 letter verschil. En inderdaad, zoals iemand al schreef, de naam Helbig met al zijn varianten komt in heel veel landen voor. In andere archieven heb ik inderdaad ook gezien dat Martyn Helbich (oftwel Johan Marten Helbig, oftewel Martinus Christiaans Helbiech) hij uit Heerenveen afkomstig zou zijn. Zijn beroep was zadelmaker. Hij is gestorven op 29-07-1817 in Noorder Drachten. Dus die gegevens kloppen allemaal.

Ik zou graag op de hoogte gesteld willen worden als iemand toch nog meer gegevens heeft gevonden. Mijn vader zei ook altijd dat de fam. Helbich waarschijnlijk uit Duitsland kwam. Mogelijk als seizoenarbeider(s) naar Nld. gekomen en hier gebleven. Zelf heb ik het gevoel dat nog langer geleden, de familie uit Polen afkomstig is.

Mvg.

Sietske de Jong

@ Sietske de Jong.

Het spoor loopt inderdaad dood bij Christiaan Kunrad Helbig. Als je het originele overlijdendocument leest, waarin naar de ouders van Martijn (Marten, Martin) Helbig wordt verwezen, lijkt het of zij uit Sapen komen. Maar het is Saxen, ook als Sachsen of Saksen geschreven. Dat is een deelstaat in het oude Oost-Duitsland. Daar was Christiaan Kunrad Helbig molenaar. Dat Martijn mogelijk in Heerenveen is geboren komt door de aanwijzing in de trouwakte dat hij "afkomstig van Heerenveen" is. Dat betekent echter niet dat hij daar ook geboren is. Vermoedelijk zal hij daar bij een boer hebben gewerkt. In die tijd kwamen er veel Duitse seizoenarbeiders naar Nederland om bij de boeren met de hand te maaien (hannekenmaaiers). Ik ga er nog steeds vanuit dat Martijn geboren is in Duitsland en dat zijn ouders nimmer in NL zijn geweest. Wat ik wel opmerkelijk vind is dat in de overlijdensakte - dus na zijn dood - gegevens over zijn ouders worden genoemd. 

Wat de verschillende namen betreft moeten wij ons realiseren dat deze mogelijk zijn aangepast aan de lokale spraak en dat namen vaak fonetisch werden opgeschreven. In Friesland zie je dat een "ij" als "ie" wordt uitgesproken. Jouw naam is een mooi voorbeeld: Sietske, Sytske en Sijtske. In dit verband moet ook de naam van de Duitse vader 'verduitst' worden: Ik denk aan Christan Konrad Helbig of Helbich. De meest voorkomende variant is Helbig. Zijn echtgenote is Maria Rosina zonder de toevoeging Molenaar. Dat is een foutje van de vertaler van de akte. Er staat een punt tussen haar naam en de volgende zin: Molenaar en in leven echtelieden te Saxen. Ik hoop nog altijd dat zich iemand meldt die dit al heeft uitgezocht of die de weg weet in de genealogische bronnen in Duitsland.

Misschien kun je met Metasuche verderkomen:

http://meta.genealogy.net/ Even de onwaarschijnlijke keuzemogelijkheden wegvinken, anders kan de zaak vastlopen.

Als je met Helbig zoekt krijg je veel treffers in Sachsen. Als je die aanklikt kun je contact opnemen met de betreffende genealoog.

Hoi, ik heb een oud document van begin jaren '80 waarin the volgende gegevens staan. Wie dit uitgezocht heeft weet ik niet. De nummering is van mijn stamboom/kwatierstaat. Dit zijn de ouders/voorouders van Martinus:

460 - Johann Christian Helbig, stadsmolenaar, gedoopt te K''lleda (met ö?) (Saksen) op 23 december 1703, wonende aldaar, overleden aldaar op 19 november 1764, 60 jaar oud. Hij is getrouwd te K”lleda (Saksen) op 13 juli 1734 met:
461 - Maria Rosina T”mler (? ö of ü) , gedoopt te K”lleda ? (Saksen) op 4 mei 1718, overleden aldaar op 19 augustus 1761, 43 jaar oud.

920 - Hans Andreas Helbig, Pfortenmller, gedoopt te K”lleda (Saksen) op 27 juni 1662, wonende aldaar, overleden aldaar op 10 september 1720, 58 jaar oud.

      Hij is in ondertrouw gegaan te K”lleda (Saksen) op 26 januari 1692 met:

  921 - Anna Catharina H”tzel, gedoopt op 22 april 1671, overleden te K”lleda

      (Saksen) op 9 april 1712, 40 jaar oud.

  922 - Johann Christoffel T”mler, geboren rond 1690.

1840 - Nicolaus Helbig, mercenarius-h„ndler, gedoopt te K”lleda (Saksen) op 10

      april 1629, overleden aldaar in het jaar 1687, 58 jaar oud.

      Hij is getrouwd te K”lleda (Saksen) op 3 februari 1661 met

 1841 - Anna Maria Aubling, geboren te K”lleda (Saksen) rond 1637, overleden

      aldaar op 27 april 1693, ongeveer 56 jaar oud.

 1842 - Hans Georg H”tzel, schoenmaker en Ratsschenk, gedoopt te K”lleda (Saksen)

      op 30 april 1646, overleden aldaar op 7 oktober 1726, 80 jaar oud.

      Hij is getrouwd te K”lleda (Saksen) op 29 mei 1670 met

 1843 - Anna Elisabeth Kisten, geboren te K”lleda (Saksen) rond 1648, overleden

      aldaar op 3 november 1726, ongeveer 78 jaar oud.

3680 - Johannes Helbig, pastoris, geboren te Roldisleben (Dld.) rond 1571,

      overleden te K”lleda (Saksen) op 7 juli 1641, ongeveer 70 jaar oud.

      Hij is getrouwd te K”lleda (Saksen) op 22 april 1627 met

 3681 - Catharina Wickeland, geboren te K”lleda (Saksen) rond 1600, overleden

      aldaar op 18 september 1643, ongeveer 43 jaar oud.

 3684 - Michael H”tzel, schoenmaker, geboren te Weiszenfeld (Beieren) rond 1609,

      overleden te K”lleda (Saksen) op 21 oktober 1694, ongeveer 85 jaar oud.

      Hij is getrouwd te K”lleda (Saksen) op 21 januari 1644 met

 3685 - Gertrud Kelner, geboren te K”lleda (Saksen) rond 1613, overleden aldaar op

      9 oktober 1699, ongeveer 86 jaar oud.

7360 - Johannes Helbig, pastoris, geboren te Roldisleben (Dld.) rond 1543.

 7370 - Hans Kelner, geboren rond 1585.

Hallo Dieuwko, dat is toch wel verrassende informatie die jij mij stuurt. De eerste indruk is dat het aansluit bij de gegevens die er tot nu toe bekend zijn over de ouders van Martinus of Martin Christiaans Helbig. Nieuw is in ieder geval de familienaam. De gedachte bestond dat de naam Helbig afkomstig zou zijn van de oorspronkelijke geboorteplaats. Ik zal e.e.a. nauwkeurig bestuderen en vastleggen. Ik denk dat velen hier blij mee zijn, want het is zoeken naar een speld in een hooiberg. Mijn dank en mocht ik je ergens mee kunnen helpen dan hoor ik dat wel. Groet, Joeke de Jong

Na de val van de muur ben ik in Oost Duitsland geweest om nadere gegevens van mijn Nederlands / Duitse voorvader Johan Friedrich Schlitter te zoeken. Ik ging voor de Schlitterkant naar Backleben en vond via de huidige Pastor van Backleben nogee zeer verre achterneef. In de jaren van de 2e wereldoorlog moest elk gezin in Duitsland een Sibbestaat maken. mijn verre neef had er een van de Schlitters, die hebi gekopieerd. Voor de Helbigs moest ik naar Kolleda en daar heb ik enkele pastors bezocht, tot de laatste mij naar hun kerkelijk archief verwees. Daar was naast veel normale gegevens ook een Sibbestaat van de familie Helbig.                                                                                                                                       De hierboven vermelde gegevens komen volgens mij van een dergelijke staat af.  (wordt vervolgd)

Dag Martin,

Ik ben heel benieuwd wat de uitkomst is van het onderzoek naar de Helbigs in Duitsland. Ik ben ook al een aantal jaren met de stamboom bezig. Via een vorige oproep van Joeke de Jong ben ik al wat te weten gekomen. Maar het was toen nog niet helemaal zeker of die gegevens klopten. De plaatsnamen Kölleda en Roldisleben werden toen genoemd. Onlangs ben ik zelf weer via internet aan het zoeken gegaan. De naam T.mmler die in het vorige bericht genoemd werd ben ik wel tegen gekomen, bij Maria Rosina Tümmler. Het moet dus wel bijna zeker een ü zijn. Ik zie uit naar het vervolg.

Met vriendelijke groet,

Sietske de Jong

Hallo Sietske,

Ik begin voor de derde keer aan mijn verhaal De tekens hieronder verkeerd gebruikt. Ik wil nu aanvullingen op de staat van René Remkes aanbrengen gebruikmakend van haar nummering.

[460] en [461] De plaatsnaam is Kölleda, Hij is getrouwd met Maria Rosina Tömler.    Joh. Christian kreeg bij zijn 1e vrouw 1 kind genaamd Eva             Maria gedoopt 27-08-1733 overleden 21-07-1734   Bij Maria, zijn 2e vrouw kreeg hij nog 7 kinderen.                                                                    [230e]   Het 4e kind van de 7 is Eva Maria, genoemd naar haar overleden halfzusje Onze Eva is gedoopt 02-03-1743 te Kölleda, overleden 28-04-       1802 te Kölleda  en aldaar begraven op 02-05 Zij trouwde 02-07-1765 met Johan Friedrich Schlitter Mr. Oliemolenaar te Backleben (Dit echtpaar      zijn mijn rechtstreekse voorouders)                                                                                                                                                                             [230h]    Het 7e kind van Joh Christiaan en Maria is Johan Martin Helbig, geb. 10-04-1751 te Kölleda. overl. 29-07-1817 te Drachten. Zowel de               zoon van Eva Maria (Christoffel Frederiks Schlitter /Sluijter) als Martin Helbig zijn al  of niet tegelijk naar Haskerdijken in de gemeente                       Haskerland  geëmigreerd. De Sluijters zijn later naar Joure gegaan, De Helbigs naar Drachten.                                                                                           ( Mijn voornaam Martinus /Martin komt via vernoeming bij Martin Helbig vandaan)                                                                                                           (  Ik heb ook nog kwartierstaten van nakomelingen van Martijn Helbig, ik zag daarbij ook nog een Sietske Helbig )                   

Hallo Martin, Dank voor de aanvulling op de gegevens die ons begin dit jaar via Dieuwko Knoop hebben bereikt. De gegevens zijn namelijk niet van Rene Remmers afkomstig. In ieder geval is nu een geboorte of doopdatum van Johan Martin Helbig bekend (10-04-1751). Weet je dat?

In een eerdere reactie geef je aan dat je ter plaatse bent geweest en dat je in archieven hebt ingezien en dat je gegevens hebt gekopieerd.

Mijn vraag is nu of je ook van de familie Helbig aktes of andere documenten hebt gekopieerd en of je deze wil delen met anderen die geinteresseerd zijn in de herkomst van de familie Helbig. Dit vergroot de betrouwbaarheid van de gegevens zoals in het document van Dieuwko Knoop. Ik kan me voorstellen dat je zoiets niet via dit forum wilt doen. Mijn mailadres is jeedejee48-ad-kpnmail.nl. Mvg. Joeke de Jong

Hallo Martin,

Hartelijk dank voor de info. De gegevens van begin dit jaar kloppen dus. Die Sietske (eigenlijk Sytske) Helbig is mijn oma, de moeder van mijn vader (Anne de Jong). Zij was getrouwd met Remmelt de Jong. Het is wel grappig, de naam Martinus komt in mijn familie vaak voor. Bij voorouders en nu ook bij neven van mij. Ook ik ben vernoemd. Mijn derde naam is Martina. In mijn geval vernoemd naar een jongere broer (Martinus) van mijn vader die in WOII in Duitsland is omgekomen. In onze familie was verder niets bekend waar de Helbigs oorspronkelijk vandaan kwamen. Mijn vader zei altijd dat we vermoedelijk uit Duitsland kwamen. Mijn gedachten was dat Martin Helbig misschien een van de seizoenarbeiders was die hier een vrouw ontmoet had en zodoende hier is gebleven. Mogelijk kunnen we nog het een en ander met elkaar uitwisselen. Mijn e-mail adres is shjong@kpnmail.nl. Alvast bedankt.

Mvg.

Sietske de Jong