Onderzoek in Duitsland » 1462 vermelding van ene Philipus Monsjou uit Reutgen
Beste mevrouw of mijnheer EM,
- Allereerst : zodra u aan uw Duitse onderzoek begint, moeten alle ontstane namen die kennelijk in latere (Nederlandse?) bronnen "verbasterd" zijn radicaal overboord, want daar kunt u niet mee werken. Gaat u dus liefst gewoon uw onderzoek in met de Duitse term: Roetgen. En ook die spelling 'Monsjou' is voor Duits grondgebied wel héél twijfelachtig: ongetwijfeld was dit oorspronkelijk gewoon als Monschau gespeld, of in Franstalige varianten als Montjoi, Montjoie, Montjoye. Gezien de middeleeuwse gewoonte om familienamen vaak af te leiden van plaatsnamen, zal zijn familienaam in werkelijkheid bijvoorbeeld zoiets als Von Monschau of Monschauer hebben geluid. Leest u dus liefst zulke bronnen en vermeldingen, zoals die in de Limburgse notariele archieven vanaf 1544, gewoon door Duitse ogen, anders zou u met uw onderzoek in Duitse bronnen sowieso 'de mist ingaan'.
- Uw vraag lijkt mij een beetje te kort door de bocht: Hoe kan dat nagegaan worden? - Daar moet nog een vraag aan vooràf gaan: Kàn dat (ueberhaupt nog) nagegaan worden? U zou zich kunnen afvragen, in welke soort bronnen je dan zo'n vermelding van X met beroep Y in periode Z zou kunnen tegenkomen.
Verspreide bronnen, van diverse soorten, waarvan sommige misschien in al die eeuwen bewaard zijn gebleven, en waarbij u toevallig het geluk heeft net die ene te vinden met die vermelding? Tsja, of er een kans bestaat: wie zal het zeggen; archieven, Delpher en Google-Books willen nog weleens mooie, toevallige middeleeuwse vondsten opleveren.
Of in echte primaire bronnen? Zoiets als een systematische, compleet opgezette bevolkingsadministratie was er immers in 1462 nog láng niet. Kerkboeken DTB (Kirchenbuch, Taufen-Heiraten-Sterben) zijn het eerste wat een béétje in de buurt kwam (zij het alleen maar over 3 levensmomenten die maar net toevallig in die plaats moeten hebben plaatsgevonden, wil dat een spoor voor u opleveren) - en ook die ontstonden pas veel later ; voor Roetgen lijken zij pas vanaf 1638 te zijn verwerkt in gezinsreconstructies (Ortsfamilienbuch, e.d.), en vanaf de jaargang 1664 aanwezig te zijn in archiefinstellingen en bronbewerkingen; en zoiets als bevolkingsregisters (Melderegister) die een mens door zijn hele leven volgen nòg weer veel later; bovendien is Duitsland eeuwenlang, tot 1945, het slagveld van Europa geweest, en is er domweg vrij veel bronnenmateriaal verwoest.
- Om toch niet helemaal zonder richting verder te hoeven dwalen: u kunt zich bijvoorbeeld prima in de plaats, geschiedenis en bronnen verdiepen met Wikipedia (Duitse versie altijd beter voor Duitse onderwerpen; zie ook Rott), de rubriek 'Regional' bij GenealogieNetz, het Duitse archievenportaal (waarin u zou kunnen zoeken naar bijv. archiefcollecties over Roetgen uit ca. 1400-1550), dat van de deelstaat Nordrhein-Westfalen, de website van het gemeentearchief in Roetgen en de inventarissen daarvan. En u zou kunnen zoeken naar Monschau, Montjoi, Montjoie en Montjoye als kennelijke familienaam: ook bij GenealogieNetz, onder MetaSuche; van de variant Von Montjoye und Falkenburg, een oud grafelijk geslacht (Van Valkenburg en Montjoie) bestaan bijvoorbeeld al sporen rond 1301. En blijft u het dus ook proberen met Delpher, Google-Books en Google in het algemeen; u zoekt kennelijk naar een Philippus met familienaam Monschau / van Monschau / von Monschau / Monschauer, die in Roetgen timmerman, dus Schreiner, was; een voorbeeld van creatief zoeken: combineer allerlei gegevens. Plus: uitstekende hulp en informatie kunt u ook altijd verwachten van regionale genealogische of historische verenigingen, heemkundekringen, e.d., zoals bijvoorbeeld de Geschichtsverein des Monschauer Landes (www.gv-mon.de).
Succes met uw onderzoek,
met vriendelijke groet, Dimitri Vlas