Beste onderzoeker (naar voorouders uit het huidige Duitsland),

om het stellen van vragen in dit subforum 'Onderzoek in Duitsland' iets gemakkelijker te laten verlopen en effectiever te maken zet ik voor jullie in dit bericht wat tips uiteen om rekening mee te houden bij het stellen van een nieuwe vraag.

WerWarWer of Offen Archive is helaas een utopie

Ik zal gelijk met de deur in huis vallen: genealogisch onderzoek in Duitsland is een stuk harder werken dan je in België of Nederland gewend bent. In Duitsland bestaat er niet zoiets als een Open Archieven of WieWasWie, jammer genoeg. Alle bronnen zijn heel erg versnipperd per regio, deelstaat, platform, archief en website. Van de ene regio is er veel digitaal, van de andere weinig. Soms is er een index, in sommige gevallen zelfs een bevolkingsreconstructie en in andere gevallen alleen scans of helemaal niets.

Er zijn meerdere dorpen en steden met dezelfde naam

Houd er rekening mee dat Duitsland een groot land is met heel veel dorpen en steden die eenzelfde of sterk overeenkomende naam hebben. Zo komt bijvoorbeeld de plaats Mülheim al zeven keer voor en de plaats Mühlheim vier keer. Zorg ervoor dat je bij het stellen van je vraag duidelijk maakt om welke plaats het gaat, geef dan aan in welke huidige deelstaat deze plaats tegenwoordig ligt en in de buurt van welke grote stad, mocht de plaats vaker voorkomen in die deelstaat.

In het grootste deel van Duitsland is de burgerlijke stand laat ingevoerd

Ook zeker belangrijk om je te realiseren is dat de burgerlijke stand in Duitsland pas in 1875 nationaal is ingevoerd. Bijna overal begint de burgerlijke stand dan ook in 1875, op de regio's na die vroeger een departement in het Eerste Franse Keizerrijk waren, daar begint de burgerlijke stand vaak al in de periode 1790-1800.

Vergeet ook niet de scheiding tussen overheidsarchieven en kerkarchieven

Anders dan in België en Nederland bestaat er in Duitsland een zeer sterke scheiding tussen overheidsarchieven en kerkarchieven. In Duitsland is de term "Landesarchiv", een groot centraal archief voor een bepaalde deelstaat, een bekende term. Hier vind je dan ook alleen de archieven van overheidsinstellingen binnen die deelstaat. Voor de gemiddelde onderzoeker is dan ook vooral de burgerlijke stand interessant die je bij deze archieven kan vinden (als ze niet op internet digitaal beschikbaar zijn). Verder zijn er nog verschillende kerkarchieven, zowel voor de evangelische (lees: luthers, evangelisch, gereformeerd, etc.) kerk als voor de rooms-katholieke kerk. Hier vind je onder andere de parochieregisters/doop-, trouw- en begraafboeken (als ze niet op internet digitaal beschikbaar zijn). De archieven van de rooms-katholieke kerk worden vaak aangeduid als 'Bistumsarchiv' en die van de evangelische kerk als 'Landeskirchliches archiv'.

Maak duidelijk om welk kerkgenootschap het gaat

Wil je het een andere onderzoeker makkelijker maken jouw vraag te beantwoorden, maak dan ook duidelijk welk kerkelijk gezindte je voorouders hadden. Zo worden de rooms-katholieke kerkboeken heel ergens anders bewaard of digitaal beschikbaar gesteld dan de evangelische kerkboeken. Veel rooms-katholieke kerkboeken kan je op Matricula Online vinden, maar evangelische kerkboeken zal je er weinig tegenkomen, die staan juist wel op Archion of Ancestry.

Ik hoop jullie hiermee alvast een klein voorzetje te geven om het stellen van vragen over genealogisch onderzoek iets makkelijker en effectiever te maken. Extra tips of aanvullingen op dit bericht zijn uiteraard ook welkom, neem daarvoor contact met mij op via mijn profiel.

Met vriendelijke groet,

Indie van Lieshout