stamboomforum

Forum logoOnderzoek in Nederland » Wat is de betekenis van je achternaam of waar komt hij vandaan?



Profiel afbeelding
Enige links bij dit verhaal?

Hannelore den Tonkelaar - 30 dec 2009 - 20:55

Harmen ten Donkelaar is gedoopt in Goor op 19.5.1737 als zoon van Teunis ten Donkelaar en Jenneke Reijnders.

G.Karssenberg - 30 dec 2009 - 21:06

En Teunis ten Donkelaar is op 6.10.1695 in Goor gedoopt als zoon van Jan ten Donkelaar en Anna.

G.Karssenberg - 30 dec 2009 - 21:08

Bij de volkstelling in Goor in 1748 worden genoemd: Tonnis ten Donkeler en Jenneken Reinders met hun kinderen: Jan (boven tien jaar) en Hermen, Geesken en Annes (onder tien jaar).

G.Karssenberg - 30 dec 2009 - 21:15

Geen links, want deze gegevens zijn gebaseerd op de in het Nationaal Archief te Den Haag geraadpleegde:

* Huwelijkse bijlagen bij huwelijkse akte nr. 16 Rijnsburg 10/12/1834 ipv 1835.

* Districtklappers nr. 10

* Trouwinschrijving te Noordwijk volgens DTB-boek en Gaardersboek

Uit huwelijkse bijlagen ook signalementsgegevens van de Nationale Militie genoteerd. Dirk kon geen handtekening zetten. N.B.: Opmerkelijk voor iemand wiens grootvader schoolmeester zou zijn.

Op internet kun je gegevens over "Harmen ten Donkelaar" vinden via google, zoals:

1. hiervoor vermelde doopdatum (G. Karssenberg) met naam vader en naam moeder;

2. doopdatum van zijn vader te Goor Overijssel 6 oktober 1695 (zie ook G. Karssenberg).  

3. beroep Harmen, dat zou schoolmeester zijn en hij zou ca. 1785 - afgeleid uit hertrouwdatum echtgenote - zijn overleden (bronnen onvermeld!). Zie o.m. http://www.hans-montanus.nl/noordwijk/genea/genea-00031.htm

1/2: Zie eerdere link familie ten Donkelaar en familysearch.org (mormonen).

Gegevens te Goor zijn (door mij) te raadplegen in het Historisch Centrum Overijssel (HCO) in woonplaats Zwolle. HCO = combinatie Nationaal Archief Overijssel/Gemeentearchief Zwolle.

Martin Jongkoen - 30 dec 2009 - 21:29

In het stuk van de Nationale Militie van 22/11/1834 staat Dirk ten T(/D)onkelaar als landbouwer waarvan de ouders wonende te Rijnsburg. Bij loting kreeg hij nr. 29, tot op heden niet opgeroepen zijnde, hem tot geene dienst heeft verplicht.

Lengte: 1 el, 5 palm, 4 duim en 2 streep.

Aangesigt: Vol

Voorhoofd: Hoog

Oogen: Bruin

Neus: Dik

Mond: Klein

Kin: Rond

Wenkbrauwen: Bruin

Merkbare teekenen: Geen

Handtekening: Kan niet schrijven

Geregistreerd: 4680

Martin Jongkoen - 31 dec 2009 - 13:36

V.w.b. de doop in 1695 te Goor van Teunis ten Donkelaar: DTB150 blz. 23 linkerkolom (HCO te Zwolle) vermeldt:

* Den 6 october (1695) Jan ten Donckel, sijn vrouw Anna en kind gedoopt Tonnis uit karspel Goor.

DTB 150 blz.110 rechterkolom bovenaan de doop van Harmen ten Donkelaar:

* Den 19 maij (1737) Gedoopt Harmen, de vader Teunis ten Donckelaer, de moeder Jenneken.

DTB's te Goor beginnen 1656/1658, waarbij in de eerste DTB146 onder een kennelijke inventarisatie (1658) van lidmaten "binnen die Stad Goor" op blz. 27 onder nr. 35 staat:

* Tonnijs ten Donckeler, S(ch?)ipper.


In volkstelling van Goor 1748 zijn er 7 vermeldingen onder ten Donkeler:

* http://www.sijses.nl/transcript/accijns/Goor%201748%20volkstelling.pdf

Zie voor Donkelaar gemeente Leusden nabij Woudenberg (Utrecht):

http://www.alledaagsarchief.nl/utrecht/diaconaal-hout-van-donkelaar-bij-woudenberg/

http://www.hisgis.nl/atlas_utrecht/gemeenten/woudenberg/woudenberg-in-1832/ (Zie 1e twee regels)

http://www.historieleusden.nl/bibliotheek.htm

Martin Jongkoen - 1 jan 2010 - 13:23

Weet iemand waar de naam Mertens van daan komt?

Milan Mertens - 28 jan 2018 - 19:49

Mertens = Maartens zoon

zie ook http://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/detail_naam.php?gba_naam=Mertens&nfd_naam=Mertens&info=analyse+en+verklaring&operator=eq&taal=

De naam komt vooral in de Zuidelijke Nederlanden voor.

sprangers - 28 jan 2018 - 21:23

Dat mensen naar hun voorouders of hun beroep vernoemd werden snap ik. Maar waarom zijn ook zoveel mensen naar dieren vernoemd? Bv De Vos, Van Leeuwen, etc.

NC Nelisse - 29 jan 2018 - 11:47

Zelfs met plaatsnamen en dan vooral buitenlandse namen ligt het antwoord niet zo voor de hand als je zou denken. Ik ken iemand met de achternaam van bohemen. Diegene dacht altijd dat zijn verre roots in of rond Tsjechië lagen. Nou hij heeft er heeeeeel lang over gedaan maar is uiteindelijk tot het jaar 1400(!) teruggegaan. Nou niet eens in de buurt van bohemen, wat.. Niet eens in de buurt van de Duitse grens. En dit gebeurt heel vaak met achternamen als 'van een buitenland". Heel raar.

Mia - 29 jan 2018 - 12:25

@NC Nelisse,

  • V.w.b. vernoeming naar dieren moet je niet te stellig zijn;  van Leeuwen kan net zo goed duiden op een (herkomst)plaats.
  • Er kan sprake zijn van de naam van een pand met/zonder uithangbord (vóór invoering wijknummers - 18e eeuw - en later - 20e eeuw - huisnummers), waarbij er mogelijk een relatie met het uitgeoefend beroep is.
  • Een diernaam kan al dan niet een correcte vertaling van een buitenlandse familienaam zijn.
  • P.J. Meertens vermeldt, dat eerst in de loop van de 17e eeuw erfelijke familienamen in Holland en Zeeland algemeen gebruikelijk zijn. In de klucht “De belachelyke jonker”(1684) hekelt Pieter Bernagie dit modeverschijnsel met ondermeer de slotwoorden: “Zij hebben al meê andre namen gekreegen”
  • P.J. Meertens schetst in “De betekenis van de Nederlandse familienamen” (1944) op blz. 73 t/m 75 de vernederlandsing van vele Franse namen. Hij vermeldt verder over namen als “…Misset, Pollé, Serné enz. Vele van deze zijn tot onherkenbaar wordens verbasterd, en het blijft onmogelijk hun betekenis te vinden zo lang men hun oorspronkelijke vorm niet kent.”
  • Kortom: Terug naar eeuwenoude familiewortels voordat voorbarige conclusies worden getrokken!

Martin Jongkoen - 29 jan 2018 - 12:43

Martin Jongkoen - 29 jan 2018 - 13:17

  CBG -Familienamenbank voorheen onder Meerstens Instituut (bekend van boekenreeks 

Het Bureau

). Beheerder Site: Leendert Brouwer:
Leeuwen, van < Leeuwe, van
Leeuwen
Leuwen, van
Docters van Leeuwen

verklaring:

  • Duidt op herkomst uit een plaats genaamd Leeuwen: o.a. Leeuwen in de gemeente West Maas en Waal in Gelderland, in de 12de eeuw Lewen, nu onderscheiden in Beneden- en Boven-Leeuwen, en Leeuwen bij Maasniel in Limburg.
  • Leeuwen kan ook de naamsvorm zijn voor de plaatsen Leuven bij Vuren en Groessen.
  • Gezien de hoge frequentie van deze familienaam kan men geneigd zijn om daar ook de stad Leuven in Vlaanderen bij te rekenen: zouden personen met de naam Van Leuven eertijds in Holland en Utrecht gaandeweg als Van Leeuwen door het leven zijn gegaan?
  • Rond de Gelderse plaats Leeuwen zien we in ieder geval al in de vroege Middeleeuwen personen met de achternaam Van Leeuwen (en spellingsvarianten) vermeld worden.
  • De plaatsnaam Leeuwen wordt verklaard uit hlaiw = '(graf)heuvel'.
  • Als familienaam van joodse burgers verwijst Van Leeuwen naar de naam Levie.


kenmerken:

toponiem

specifieke componenten:

van

Nederlandse Familienamenbank

Naam   

Martin Jongkoen - 29 jan 2018 - 13:32

Misschien was diegene zo sluw als een Vos of zo sterk als een Leeuw?

Ik weet het zelf niet eigenlijk Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Milan Mertens - 29 jan 2018 - 19:50

P.J. Meertens (editie 1941) – pagina 37 vermeldt:

  • “…Vele uithangtekens vertoonden de afbeelding van een dier en deden daardoor familienamen ontstaan als Lam, Mol, Otter, de Leeuw, de Wolf, Wolff, de Kadt, Kater, de Hondt (ook Dhont), de Haas, Kalf(f), Schaep, Ram; Vogel, van den Arend, Adelaar, Valk, den Uyl, de Raaf, Koekoek, Papegaay, Vink, 't Hoen, de Haan, Calkoen, Pauw, van der Paauw, Reiger, Quack (een reigersoort), Swaan, Swaen, Teelinck (taling), Rotgans, Malefijt (stormzwaluw); de Vis, Steur, van der Steur, Bot, Smelt, Spierinck, Bliek, Pos, Baars, Snoek, Snouck, Pekelharing; de Bie, de Bye, enz.
  • Een aantal van deze ogenschijnlijk aan diernamen ontleende familienamen kunnen echter ook aan mansvoornamen zijn ontleend; vooral wanneer ze het lidwoord missen (b.v. Arend, Kat, Beer, Wolf, Pauw, Vink) moet men met deze mogelijkheid ernstig rekening houden…”

Het zal al lastig genoeg zijn het door de familie bewoonde pand met diernaam op uithangbord of gevel te achterhalen. Vrijwel onmogelijk zal zijn te achterhalen waarom voor het bewuste diernaam is gekozen.

Van Middelburg en 's-Hertogenbosch zijn mij boeken van de huisnamen per straat met vermelding van de bewoners op het moment van publiceren waren. Hoewel panden generatieslang door families werden bewoond, zullen die vaak op moment van publiceren er niet meer wonen.

Martin Jongkoen - 29 jan 2018 - 22:24

Een heel nieuw licht op dierenamen werpt men te Gouda:

  •  Uithangborden met dieren en plaatsen met dierennamen zouden voor een late middeleeuwer een teken zijn dat er op die plek ‘lichte wiven’ hun diensten aanboden. sekswerkerfgoed (aanklikken)

Martin Jongkoen - 1 feb 2018 - 09:33

Zie overigens voor dieren op uithangborden ook ”De Uithangteekens. In verband met geschiedenis en volksleven beschouwd (2 delen)(1867-1869) door Jan ter Gouw, Jacob van Lennep

Martin Jongkoen - 1 feb 2018 - 09:51

Voordat op basis van mijn voorlaatste reactie wordt geconcludeerd, dat aan de basis van menig Nederlandse Familienaam een licht wijf (middeleeuwse uitdrukking) "stond":

Bij de top 100 zie ik 5 dierennamen. Veel of met mate?

Martin Jongkoen - 1 feb 2018 - 10:04


De Bijbel op Nederlands Familienamen is wel

  • De Nederlandsche Geslachtsnamen in Oorsprong, Geschiedenis en Beteekenis by Winkler (1885), Zie: Gutenberg (aanklikken)

 

Martin Jongkoen - 1 feb 2018 - 10:24







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu