stamboomforum

Forum logoOnderzoek in Nederland » Johan Georg Dietz von Woerth, ca 1750 in Amsterdam, een golddigger?



Profiel afbeelding

Ik ben op zoek naar gegevens over Johan Georg Dietz von Woerth, die in 20 maart 1750 in Amsterdam in ondertrouw ging met mijn voormoeder Johanna Maria Swam. Hij was 35 jaar en zij 20. Zij was dochter van de welgestelde lakenhandelaar in de Kalverstraat Gerard Swam (oorspronkelijk uit Almelo). Johan Georg kwam uit Basel en woonde in Den Haag en was volgens de otr akte: prive secretaris van de prins van Oranje-Nassau en stadhouder. Ik vond hem ook in 1748 in het ambtboek van de Nassause Domeinraad. 

Na het huwelijk kreeg het echtpaar geld en kwam er een kind maar was Johan Georg ook snel verdwenen. In 1754 staat in een notarisakte dat hij  "sedert geruime tijd van haar (=Johanna Maria) is afgeweeken en zonder vaste woonplaats is". In 1757 en 1758 wordt hij opgeroepen om zich te melden bij de rechtbank in Den Haag maar hij komt niet en op 18 december 1759 wordt de scheiding voltrokken en kan Johanna Maria in 1760 trouwen met mijn voorvader Hubertus Johannes van Sijpesteijn.

Ik ben benieuwd of iemand een tip heeft om meer te weten te komen over Johan Georg Dietz von Woerth/Wörth vooral na 1750. Hij lijkt toch vanuit een prominente achtergrond gekomen te zijn. Of was hij misschien een golddigger die het voorzien had op het geld van de familie Swan?

Ruurd van Moock - 7 apr 2024 - 14:13

Dat "von Woerth" was hij al snel kwijt:
https://www.openarchieven.nl/search.php?archive=&name=Johan%2A+Georg%2A+Dietz&number_show=10&sourcetype=&eventplace=Amsterdam&online=&relationtype=&sort=4&from=&until=&country=&eventtype=

N.B. Ik zie, dat het "von Woerth" echt alles bij elkaar maar één keer voorkomt, 
en wel als een deel van zijn ondertekening van de ondertrouwinschrijving.
In de inschrijving zelf heet hij, net als bij alle andere vermeldingen, gewoon Dietz.
Zelfs in het ambtboek. En in het Haagse ondertrouwregister.

Jan CIavaux - 7 apr 2024 - 16:36 (laatst bijgewerkt 7 apr 2024 — 19:41 door auteur)

Ik heb op google books het volgende gevonden: https://books.google.nl/books?id=NtlXAAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=nl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false

 

Ik zie dat hij in 1960 inmiddels Jan George Dietz wordt genoemd. In 1761 wordt hij nog genoemd in een transportakte. Meneer Willem Vos is dan speciaal gemachtigde.

https://archief.amsterdam/indexen/persons?sa=%7B%22person_1%22:%7B%22search_t_geslachtsnaam%22:%22dietz%22,%22search_t_voornaam%22:%22jan%20george%22%7D%7D

IN 1764 wordt er een kind gedoopt in Bergen op Zoom. Dit kind heeft een vader die Johann Georg Dietz heet. Ik zie hier geen leeftijden bij staan. Het is onzeker of dit om dezelfde persoon gaat (wiewaswie) maar hier staan wel getuigen bij. Wellicht komt de naam van deze getuigen of ouders voor in de stukken die al bekend zijn bij je?

Gomersbach - 7 apr 2024 - 16:53

Dank voor reakties. Ik ben ook vele Dietzen tegengekomen, maar kan die niet koppelen. Eigenlijk hoopte ik om een link te vinden na 1753 (zijn huwelijk en zijn verdwijning) met zijn eerder carriere bij de Oranje-Nassaus of dat duidelijk zou zijn dat hij het allemaal verzonnen had. Ik blijf nog zoeken. Nogmaals dank.

Ruurd van Moock - 7 apr 2024 - 20:38

Zijn baas, stadhouder Willem IV, overleed op 22-10-1751 in Den Haag.
Zijn zoontje was toen drie jaar oud, en zijn echtgenote, Anna van Hannover, werd regentes.

Grote kans, dat Dietz hiermee zijn baantje en zijn inkomsten kwijt was.
Hij zal de bui misschien al hebben zien hangen, Willem was al hard aan het achteruit gaan  tijdens een 
kuur in Aken, waar Dietz als persoonlijk secretaris bij aanwezig zal zijn geweest.
Theoretisch was het mogelijk, dat Dietz de handdoek in 1751 in Aken al in de ring had gegooid.

Ik heb de notariële akten uit Amsterdam vluchtig proberen te lezen en begrijpen, en mijn indruk is,
dat de voogden van Johanna Maria Swam er flink bovenop zaten, en dat Dietz geen cent van de
erfenis van vader Swam kreeg.

Mijn suggestie is, om het laatste levensjaar van Willem IV nader te bestuderen. 
Daar zullen brieven en verslagen van tijdgenoten van bewaard zijn gebleven.
Wikipedia verwijst naar Fred Jagtenberg, Willem IV. Stadhouder in roerige tijden 1711-1751
Dat schijnt in nogal wat bibliotheken op de plank te staan

Aanvulling: ik zie, dat Johanna Maria Swam begin 1753 een dochter had. 
Dan had Dietz het iets langer uitgehouden dan ik veronderstelde

Jan CIavaux - 7 apr 2024 - 22:42 (laatst bijgewerkt 7 apr 2024 — 22:52 door auteur)

Vind het toch prachtig om te zien dat daar een heel verhaal 'aan vastzit'... 

'Amsterdamsche Courant', 26-6-1779, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010712827:mpeg21:p002 

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

___________________________________

Citatio Edictalis [openbare oproeping] ..

Johann Georg Dietz... van een koetsier, bij een heerschap alhier in dienst gestaan... [de vader of de zoon?] ...van Georg Dietz: een imker (bijenteler) te Schwaig, onderdaan van het Wald-Amt Laurentii, [is hij] de zaliger nagelaten zoon... al 30 jaar geleden van hier weg, en in den vreemde; onbekend echter, waarheen hij gegaan is; en heeft de hele tijd, over zijn leven en verblijf, niet het geringste van zich laten horen... 

Aangezien nu zijn broers/zusters en de ab-intestaat-erfgenamen om afwikkeling van het ouderlijke vermogen verzoeken... wordt Johann Georg Dietz, of diens erfgenamen, officieel opgeroepen / gesommeerd / gedaagd / gedagvaard, binnen 3 maanden persoonlijk of door een gevolmachtigde, voor het Amt [bestuursorgaan] hier te verschijnen, en het genoemde vermogen in ontvangst te nemen; bij gebreke waarvan hij te verwachten heeft, dat hetzelfde aan deze broers/zusters en ab-intestaat-erfgenamen, op verder verzoek, tegen borgtocht wordt overgedragen. 

Nürnberg, 17 juni 1779: het Wald-Amt Laurentii aldaar. 

_________________________________________________________

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Nürnberg (Neurenberg), in Bayern (Beieren), Zuid-Duitsland: https://nl.wikipedia.org/wiki/Neurenberg 

Schwaig, plaats bij Nürnberg: https://de.wikipedia.org/wiki/Schwaig_bei_N%C3%BCrnberg 

Het bestuursorgaan / de plaatselijke overheid Waldamt Laurentii: https://de.wikipedia.org/wiki/Waldamt_Laurenzi (maakt de indruk van een soort boswachterij, of Staatsbosbeheer-achtige organisatie; maar ook gebiedsoverheid) 

_________________________________________________________

Dit lijkt op iets vergelijkbaars in onze moderne tijd: een oproep van Openbaar Ministerie of Rechtbank om "van zijn leven te laten blijken", m.a.w. dringend noodzakelijk van zich te laten horen, omdat ánders een zgn. rechtsvermoeden van overlijden zal worden uitgesproken; of een oproep van een notariskantoor aan erfgenamen van een recent overledene om zich daar te melden, in verband met de afwikkeling van zijn/haar nalatenschap...

Nederland was voor Dietz eigenlijk toch vrij "ver van huis." U zou natuurlijk ook eens kunnen kijken in het "Duitse Delpher", het Deutsches ZeitungsPortal, https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/newspaper/ , of er een vermelding van J.G. Dietz voorkomt. Meer bijzonder is er ook voor gedigitaliseerde historische kranten specifiek uit Beieren zo'n internetsite: DigiPress, https://digipress.digitale-sammlungen.de/search/simple . Hopelijk vindt u nog meer informatie...

Frank Posterholt - 7 apr 2024 - 23:14 (laatst bijgewerkt 8 apr 2024 — 00:10 door auteur)


Veel dank. Ik zat ook ongeveer op de lijn die jij aangeeft, Jan en ik zal dat boek over Willem IV erop na gaan slaan. 

En Frank, dank voor de tips voor Duitse kranten. 'Mijn' Johan Georg werd dus niet alleen in Nederland opgeroepen om zich te melden maar misschien ook in Duitsland. Als hij het inderdaad was dan denk ik dat hij dat niet gedaan heeft.

Ach, het was slechts de ex van mijn voormoeder, maar het lijkt inderdaad bijna een roman waard.

 

Ruurd

Ruurd van Moock - 8 apr 2024 - 00:08







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu