Bij de transcriptie gevolgde regels

Bij de transcriptie van de afgebeelde stukken is hoofdzakelijk de zogenaamde kritische of kritisch-normaliserende methode gevolgd. Naast elke afgebeelde tekst is een transcriptie, of afschrift van de tekst in hedendaags drukletterschrift opgenomen. De transcriptie is per tekstregel genummerd en heeft dezelfde volgorde en regellengte als die in de originele tekst.
In de transcriptie zijn afgekorte woorden volledig uitgeschreven, met dien verstande dat in de originele tekst niet afgebeelde letters, bijvoorbeeld in afkortingen of abbreviaturen, in de transcriptie in cursief zijn afgedrukt. Vreemde woorden of uitdrukkingen zijn in de transcriptie van een genummerde noot voorzien; onder de transcriptie worden deze woorden of uitdrukkingen verklaard. Daarnaast zijn er in de transcriptie letternoten opgenomen. In dergelijke gevallen is er sprake van een toevoeging, doorhaling of andere aanpassing buiten de gewone tekst.

Als gevolg van de gekozen uitgangspunten gelden de volgende regels:

1. De letter “ij” wordt in de transcriptie als “ij” geschreven, indien in de thans gangbare spelling ook nog “ij” geschreven wordt. Wordt de “ij” van de oorspronkelijke tekst tegenwoordig niet als een “ij” geschreven, dan staat in de transcriptie een “y”.
Bijvoorbeeld: “huijs” wordt “huys”, “drij” wordt “dry”, “nijet” wordt “nyet”, maar “tijd” blijft “tijd”.
Wordt in de tekst een “y” (dat wil zeggen een ij zonder punten) gebruikt, waar wij tegenwoordig een “ij” schrijven, dan schrijven wij eveneens een “ij”.
Deze regels worden niet gehanteerd in persoonsnamen of geografische namen; daar wordt letterlijk overgenomen wat in de originele tekst staat. “Jan Gysen” wordt dus niet Jan Gijsen en “Dryschor” blijft “Dryschor”. Dit kan in sommige gevallen leiden tot een wat merkwaardig woordbeeld (b.v. Hodenpyl, Van Dyk,.. etc.). Desondanks is deze regel consequent gevolgd.

2. De namen van de maanden waarvan in het Latijn de genitiefvorm de i is (februarius > februarii) zijn in Nederlandse teksten, indien deze uitgang als ij of y voorkomt, analoog aan de Latijnse genitiefvorm weergegeven. Dus niet february of februarij, maar februarii.

3. De letter “j” wordt als “i” getranscribeerd indien in de huidige spelling eveneens de “i” wordt gebruikt. Wordt de “i” daarentegen tegenwoordig als “j” geschreven (bijv. “iaer”), dan wordt deze als “j” getranscribeerd.

4. Bij het volledig uitschrijven van afkortingen is de transcriptie aangepast aan de rest van de tekst. Staat er bijvoorbeeld een paar maal “heeren” in de tekst en is dat woord op een andere plaats afgekort als

, dan staat in de transcriptie “heeren” en niet “heren”. In de tekstverklarende noten onder de transcriptie is over het algemeen wel de moderne schrijfwijze van woorden aangehouden.

5. De afkorting aan het eind van een patroniem is alleen in die gevallen opgelost, indien geen twijfel bestond over de vorm (b.v. Petersen, Peterszoon dan wel Peterssoon).

6. De interpunctie (het plaatsen van punten, komma’s etc.) is zoveel mogelijk aangepast aan het hedendaags gebruik, waarbij de zgn. grammaticale boven de zgn. logische interpunctie prevaleert, niet het minst om het begrip voor en de leesbaarheid van de tekst te bevorderen.

7. Het plaatsen van hoofdletters en het al dan niet aaneenschrijven van woorden is eveneens met het hedendaags gebruik in overeenstemming gebracht.

8. Niet getranscribeerd zijn de later toegevoegde paginanummers, dateringen of stempels; evenmin zijn de (vaak niet leesbare naast de zegels voorkomende) handtekeningen of parafen van ambtenaren, belast met de ontvangst van registratie- of zegelrechten, getranscribeerd. In de inleiding op de teksten wordt dit steeds vermeld.

9. Bij de weergave van geldbedragen, oppervlaktematen e.d. zijn de verschillende onderdelen (b.v. guldens, stuivers en penningen) door een punt van elkaar gescheiden.



overgenomen uit:
Oud Schrift 1700-1825, samengesteld door W.R.C. Alkemade. Den Haag, Centraal Bureau voor Genealogie 1995.  Blz. 7.
 

En 'VVater', 'vren', 'geuen', 'vyterst' e.d.? 

Dat pas ik ook altijd aan naar huidig gebruik. (omdat u/v, uu/w/vv net als i/j varianten zijn van 1 teken, voor verschillende klanken.)

U, v, uu, vv en w zijn als u, respectievelijk uu afgedrukt, wanneer ze klinkers weergeven en als v, respectievelijk w, wanneer ze medeklinkers weergeven.

Getallen zijn weergegeven, zoals ze in de basistekst voorkomen, met dien verstande dat Romeinse cijfers altijd in kapitalen zijn afgedrukt.

Overgenomen uit:
Lezen in Brabantse Bronnen. Begrippenapparaat bij Brabants oud-schrift. Eindredaktie A. van der Veen en R. Wols. 's-Hertogenbosch 1989, 3e druk. Blz. 11.