Pieter Joost van de Ven en de Slag bij Hasselt

Als amateur-genealoog bots je soms onverwacht op een stukje vaderlandse geschiedenis.

Pieter Joost van de Ven is geboren te Dinther op 16 november 1814, als derde kind en tweede zoon van Joost Pieter van de Ven en Sijke Lammert van Reijbroek, in het splinternieuwe Koninkrijk Nederland, nog net vóórr de Slag bij Waterloo en de vereniging met België. Dat is terug te vinden in de een paar jaar eerder ingevoerde Burgerlijke Stand.

Hij had een oudere zus, geboren op 1 maart 1811 en een broer Lambertus, die juist vóór invoering van de Burgerlijke Stand is geboren en van wie als doopdatum 6 juni 1810 bekend is. Beiden zijn nog geboren in het Franse keizerrijk van Napoleon, nadat hun ouders in 1809 getrouwd waren.

Van Lambertus had ik verder niets teruggevonden, tot ik op een bijlage bij Pieters huwelijksakte bij zijn tweede huwelijk in 1847 stuitte.

Daarin wordt verklaard dat Pieter, nadat hij een lotingsnummer had ontvangen, "door den Militieraad, uit hoofde van een broeder in dienst overleden te hebben finaal (.is.) vrijgesteld" voor de Nationale Militie.”.

Dat betekent uiteraard, dat Lambertus in dienst is overleden, maar de vraag is waar ik dat bevestigd kan krijgen en hoe en wanneer hij dan is overleden. In de Burgerlijke Stand van Dinther en ook in de tienjaarslijsten van de jaren rond 1831 komt hij niet voor. Hij lijkt niet alleen bij zijn geboorte in 1810, maar ook na 1811 aan de Burgerlijke Stand ontsnapt te zijn.

Mijn vermoeden is, dat hij in 1830 is opgeroepen, juist in het jaar dat de Belgen zich begonnen te roeren. Hij zou dan meegetrokken kunnen zijn met de Prins van Oranje - zoals de troonopvolger toen nog heette (nu ook nog, maar wij gebruiken liever het aan het Duits ontleende 'kroonprins') - en gedurende de Tiendaagse Veldtocht zijn overleden. De beste kans is dan, dat hij gesneuveld is in de Slag bij Hasselt, op 8 augustus 1831. De vraag is alleen waar ik dat terug zou kunnen vinden. Werden dienstplichtigen in werkelijke dienst in een andere plaats in de Burgerlijke Stand ondergebracht? Bestaan er lijsten van gesneuvelden uit die tijd? Of is hij gewoon op oefening per ongeluk in zijn eigen bajonet gevallen of aan een ziekte ten prooi gevallen?

Bij het BHIC in Den Bosch kon niemand mij op dat punt verder helpen. Als iemand die dit leest, dat wel kan, houd ik me van harte aanbevolen.

U zou de militaire stamboeken in het Nationaal Archief te 's Gravenhage kunnen proberen.

Tresoar heeft een bestand Friezen in de Tiendaagse Veldtocht dat als bronnen opgeeft:

Jaarboek Vereeniging Het Metalen Kruis, jaargang 1859, Utrecht, 1859;
Staatscourant= Staatscourant nr.204 d.d. 27 augustus 1831;
Staatscourant2= Staatscourant 1831 nr.229

De site zegt voorts, "Van militairen in de Nationale Militie is dat waarschijnlijk na te gaan in het stamboek van het desbetreffende legeronderdeel aanwezig in het Nationaal Archief te Den Haag. Zoals reeds aangehaald werd als in de Franse periode van de gesneuvelden niet of nauwelijks een  overlijdensakte opgemaakt. Dit in tegenstelling tot het overlijden in een hospitaal." en "In lang niet alle gevallen van overlijden van een militair in een hospitaal werd trouwens een afschrift van de overlijdensakte gezonden naar de gemeente waar de overledene zijn domicilie had. Een voorbeeld daarvan is de gemeente Eindhoven waar een aantal akten van in het hospitaal aldaar overleden Friezen werd aangetroffen zonder dat daarvan een afschrift aan de gemeente van inwoning werd gezonden."

Bedankt voor de tips, monseigneur.

Het zal wel even duren voor ik er echt aan toe kom, maar dan laat ik het resultaat hier weten.

Intussen is al wel duidelijk, dat in die tijd van de gewone soldaat lang niet altijd een overlijdensakte naar de gemeente werd opgestuurd, dus dat hij daar ontbreekt op de tienjaarslijsten, is dan niet zo vreemd.

En misschien dat hier nog iets bruikbaars te vinden is.

http://soldaten-genealogie.nl/

mvg-Ben

De voorlichtingsfolder van het Nationaal Archief betreffende militairen na 1813:

http://www.en.nationaalarchief.nl/images/4_2069.pdf

mvg-Ben

Hallo Martin,

Ik snap het niet helemaal.

Is Pieter Joost van de Ven geb. 16-11-1814 Dinther soms de Peter van de Ven die in 1862 te Dinther is getrouwd met Johanna Maria Biemans?

Zijn derde huwelijk?

Ben Wegman heeft onlangs de volgende informatie verstrekt.

" Hierbij vast een toegangnummer bij het Nationaal Archief betreffende de medaille die in jouw sigarenkistje ligt. (Heb je soms ook nog de bijbehorende oorkonde?)

Staten betreffende de toekenning van het Metalen Kruis en de Bronzen (Citadel-) Medaille 1831 - 1834. Toegang 2.13.13.03, Getypte naamklapper : 2.13.42.".

Misschien staat Lambertus van de Ven hier in en heeft hij (posthuum) een onderscheiding gekregen.

Er was een Nationaal fonds, waarvan het archief in het Stadsarchief van Amsterdam zit.

ARCHIEF VAN HET HOOFDBESTUUR VAN HET FONDS TER AANMOEDIGING

EN ONDERSTEUNING VAN DE GEWAPENDE DIENST

IN DE NEDERLANDEN

Journaal. 112 delen 1815 - 1939

FINANCIEN

3.1

453-566

De nrs. 562 (1924) en 563 (1925) ontbreken.

453

Fonds ter aanmoediging en ondersteuning van de gewapende dienst in de. .

.

802

803-804

2 delen

803

804

805

806

1815/

" Hallo Frank,

Ik ben erg benieuwd. Ik heb hier thuis het boekje: Alphabetische naamlijst van nagenoeg vierduizend geregtigden tot het dragen van het Metalen Kruis (etc.) uit 1859. Daarin wordt genoemd: J.G. Wuestenink, sergeant bij de Zuid-Hollandse Schutterij, vrijwilliger, woonde in 1859 in Amsterdam. Er wordt ook een Van der Elst genoemd, nl. G.L. van der Elst, soldaat 9e Afdeling Infanterie, ook wonende Amsterdam in 1859.

Meer wordt er niet over ze vermeld, maar misschien heb je er iets aan. Ze waren dus drager van de onderscheiding het Metalen Kruis. Zag er laatst nog op Marktplaats eentje te koop staan.

Groeten,
Bas ".

Dank je, Jacobus, dat had ik inderdaad een tijdje terug gepost bij een andere vraag. Ik heb net hier ook iets geupload, maar ik kreeg een melding dat de server uit de lucht was en mijn bericht is nu kwijt, denk ik. In het kort komt het hier op neer:

In bovenstaand boekje komt twee maal de naam v.d. Ven voor:

J.B. van der Ven, woonde in 1859 te Breda, en W.J. van de Ven, woonde in 1859 te Dordrecht. Maar het boekje bevat slechts de namen van degenen die in 1859 nog in leven waren.

Volgens mij werd de medaille niet postuum toegekend.

In het archief van het Fonds 1815 (zie hierboven), moet je inv.nrs. 762-763 hebben (Register houdende opgave van de nabestaanden van de gesneuvelden in de oorlog tegen België).

Daar is ooit door de heer Wuisman een index op gemaakt, die hij (in delen) heeft gepubliceerd in Gens Nostra. Die index (kaartsysteem?) moet bij het archief zitten, daar moet je apart naar vragen in Amsterdam.

Succes

Hallo Bas,

Ik herinner mij ook, dat er in Gens Nostra over is geschreven. Maar het fijne weet ik er niet van.

Met vriendelijke groet,

Jacobus.

Vervallen.

Beste Jacobus:

Je vraag: Is Pieter van de Ven soms Peter Joost....

Aangezien ik plotseling wel 9 reacties tegelijk binnen kreeg, kies ik deze als eerste uit, omdat deze een rechtstreekse vraag betreft.

Eerst snapte ik die vraag niet, maar nu blijkt dat ik in mijn eerste bericht zelf een fout heb gemaakt: niet bij zijn tweede huwelijk in 1847, maar in 1862. Zijn EERSTE huwelijk was in 1847.

Pieter van de Ven heeft in zijn geboorteakte de naam Pieter gekregen, maar wordt later geregeld als Peter genoemd. In de aanduiding, waarmee mijn vader (geboren 6 - 9 - 1912 te Dinther) blijkens zijn zeggen vroeger in Dinther werd aangeduid, heet hij Piet: "Marinus van de Ven van Tinus van Toon Piet Jooste", een mooie reeks gestapelde patronimia.

Hij is dus inderdaad de aangeduide persoon. 

(In mijn stamboom op genealogieonline is hij in de kwartierstaat van Marinus van de Ven in de rechte mannelijke lijn eenvoudig terug te vinden).

Martin van de Ven.

P. J. M. Wuisman, De registers van het z.g. 'Fonds 1815', in: Gens Nostra 28 (1973), pag 54-56.

Het (derde?) huwelijk:

Bron Burgerlijke stand - Huwelijk Archieflocatie Brabants Historisch Informatie Centrum Algemeen Toegangnr: 50.038
Inventarisnr: 1841
Gemeente: Dinther
Soort akte: huwelijk
Aktenummer: 14
Datum: 27-08-1862

Bruidegom Peter van de Ven
Geboorteplaats: Dinther

Bruid JohannaMaria Biemans
Geboorteplaats: Erp

Vader bruidegom Joost Pieter van de Ven

Moeder bruidegom Cijke Lammert van Reijbroek

Vader bruid Johannes Biemans

Moeder bruid Johanna Welte

Nadere informatie Akte bevat meer informatie

Aan Sacha Vries, n.a.v. tip om naar NIMH te gaan.

Beste Sacha,

Na ingelogd te hebben opo de NIMH-site, vond ik daar in elk geval een publicatie genoemd over verlieslijsten, maar verder kom ik nu even niet, deels doordat ik met andere zaken druk ben.

Toch alvast heel hartelijk dank voor de tip.

Martin van de Ven.

DE REGISTERS VAN HET Z.G. "FONDS 1815"

Bij Koninklijk Besluit van 9 november 1815 werd opgericht het "Fonds

ter aanmoediging en ondersteuning van den gewapenden dienst in de Nederlanden".

Dit fonds beschikte spoedig, na een beroep op de kort na de

Franse overheersing onder de bevolking levende nationale gevoelens, over

een aanzienlijk bedrag. Uit deze som werden in de eerste plaats uitkeringen

gedaan aan de slachtoffers van de oorlogen ?sedert de laatste dagen der

maand november 1813 tot op het eindigen van den tegenwoordigen oorlog",

zoals dit wordt geformuleerd in bovengenoemd Koninklijk Besluit, waarin

ook de uitkeringen aan die slachtoffers worden geregeld.

In 1965, bij het 150-jarig bestaan van het ?Fonds 1815" verscheen van de

hand van Ph. Bosscher een lezenswaardige uitgave

de geschiedenis van deze instelling werd beschreven. De ondersteunende taak

van het Fonds werd in later jaren uitgebreid tot de nabestaanden van gesneuvelden

en tot de gewonden van andere oorlogen, dan die waarbij de vestiging

van ons koninkrijk de inzet vormde. Slachtoffers van de strijd in

België in 1830 en latere jaren, van de expedities in het voormalig Nederlands

Oost Indië en van de tweede wereldoorlog werden en worden nog steeds door

het fonds geholpen.

Uit de gelden van het fonds werd ook ? het zij hier met verwijzing naar

bovengenoemd boekje slechts sumier vermeld ? ten behoeve van oudstrijders

in 1817 een invalidenhuis te Leiden gesticht.

(Gedeelte uit Gens Nostra -1973. Artikel van Wuisman)

Na lezing van diverse reacties voorlopig dit:

Aan de soldatengenealogie lijk ik niet veel te hebben. Andere bronnen vragen eerst om verder onderzoek, maar ik vrees dat het er even nog niet van komt. Toch bedankt, Ben Wegman, Bas Lems en Jacobus, voor de tips en zeker ook Sacha Vries.

Die laatste tip lijkt me voorlopig nog het meeste perspectief te bieden. Ik heb nu in elk geval een bruikbaar toegangsnummer.

Overigens: vanwaar opeens die topdrukte na maanden rust "aan het front"?

Groet,

Martin.