Na onderzoek ben ik te weten gekomen dat Herman, die via de conscriptie in het Franse leger terecht gekomen is, bij het 14e Bataljon Artillerie-trein behoorde. In 1813 is hij door de Oostenrijkse troepen in Saksen krijgsgevangen gemaakt. Op 9 augustus 1814 is hij bij Maastricht ons land weer binnen gekomen.

Vragen: 1. Wie kan mij helpen aan nadere informatie over de soldaten die in de 14e bataljon artillerietrein gediend hebben?

2. Wie kan mij vertellen over de soldaten die als krijgsgevangenen in het Oostenrijkse leger terecht gekomen zijn?

3. Wie kan er iets vertellen over soldaten dier net als Herman pas in 1814 in Nederland zijn teruggekeerd?

Geachte heer/mevrouw Van Helvoort,

Het 14e Bataillon Principal du Train d'Artillerie was een van oorsprong Nederlands onderdeel, dat na de inlijving van Noord-Nederland bij het Franse Keizerrijk (1810, effectief 1811) een Frans onderdeel werd. De stamboeken van dat onderdeel berusten dan ook in Frankrijk en wel bij het archief van de Franse landmacht in Chateau Vincennes in Parijs: http://www.servicehistorique.sga.defense.gouv.fr/.

Er zijn vele Nederlandse militairen pas in 1814 teruggekeerd, ook de overlevende krijgsgevangenen uit Rusland (veldtocht van Napoleon in 1812). Maar wat wilt u daar over weten?

Ik ken geen literatuur of archiefstukken over krijgsgevangenschap in Oostenrijk na de Slag bij Leipzig in 1813.

Weet u of hij in het Koninkrijk der Nederlanden, dus na zijn terugkeer, in het leger heeft gediend? Dat zou mooi zijn, dan is er een stamboekinschrijving te vinden in het Nationaal Archief in Den Haag, waarin zijn staat van dienst (dus ook met gegevens uit de Franse Tijd).

Heel hartelijk bedankt, heer Bas Lems, voor uw reactie op mijn vraag aangaande inlichtingen over Herman van den Brand.
Ik zou nu graag willen weten of bij u, heer Lems, of bij iemand anders, iets over het 14e Bataillon Principal du Train d'Artillerie bekend is uit de literatuur of uit bepaalde archiefstukken.

Ik wil ook graag meer te weten komen over de omstandigheden waaronder hij in het Franse leger terecht gekomen is. Herman was geboren in 1790. Hij behoorde dus tot de lichting van 1810. Hij woonde in Nieuwkuijk, een dorpje in het huidige Noord-Brabant. Dit gebied was al in het voorjaar van 1810 bij Frankrijk ingelijfd en had aldus de Franse wetten, dus ook die der conscriptie, moeten ondergaan.

Verder kan ik nog mededelen dat Herman van den Brand na terugkeer in Nieuwkuijk (Nrd-Br) niet meer in het leger van het Koninkrijk der Nederlanden gediend heeft. Hij kreeg daar later wel mee te maken. Hij werd namelijk in 1832 Nieuwkuijks burgemeester. Toen heeft hij jaarlijks de jongelui begeleid naar de loting en naar de keuring.

Over het 14e Bataillon Principal du Train d'Artillerie is in Nederland niet veel te vinden. Bij mijn weten is er geen literatuur over verschenen en bevinden zich de archiefstukken, zoals ik hierboven al aangaf, in Chateau Vincennes bij Parijs.

Archiefstukken over de conscriptie in Nieuwkuijk kunt u, voorzover die bewaard zijn, vinden in het Streekarchief Land van Heusden en Altena te Heusden: http://www.salha.nl/?pid=2&Page=Welkom