Omdat dit de zoveelste vraag is waarin het vaag is waar de vragensteller mee bezig is en daarom ook onduidelijk wat met zijn vragen bedoeld wordt, het volgende:

Vaak is onduidelijk waar de vragensteller genealogisch mee bezig is of mee bezig wilt gaan. Voor veel antwoordgevers is dat kennelijk ook geen punt, gezien toch vaak de vele antwoorden. Terwijl ik vaak denk dat een goed antwoord pas mogelijk is als je weet wat men aan het doen is. B.v. in een kwartierstaat komt de eigen familienaam weinig voor, in een stamboom of genealogie des te vaker, in een parenteel weer minder en een stamreeks kent b.v. geen takken. Ook merk ik vaak dat de genealogische begrippen vaak door elkaar gehaald worden. Na een wat ongestructueerde start van de beginnende genealoog heeft hij/zij vroeger of later behoefte aan wat structuur. Vandaar in het kort de essentie van de 4 meest gebruikte vormen van de generatiegewijze opsomming van voorouders of nakomelingen:

1.genealogie of stamboom: alle nakomelingen van iemand in mannelijke lijn.

2.parenteel: alle nakomelingen van iemand zowel in mannelijke als in vrouwelijke lijn.

3.stamreeks: alle voorouders van iemand in rechte mannelijke lijn.

4.kwartierstaat: alle voorouders van iemand.

In alle 4 gevallen kun je de kale opsomming van de primaire gegevens van de hoofdpersonen (het skelet) uitbreiden/invullen met allerlei andere gegevens. B.v. met veel extra informatie over de hoofdpersonen of door vermelding van veel (verwante) ‘bijpersonen’. Hierdoor wordt het werkstuk een stuk interessanter en leesbaarder (ook voor buitenstaanders). Ook kun je je natuurlijk beperken tot slechts enkele generaties en die heel uitgebreid behandelen, waardoor een soort familiegeschiedenis ontstaat.

Wat bedoelt de vragensteller met ‘zoveel mogelijk namen en takken verzamelen’? Zoveel mogelijk namen in het wilde weg? Of zoveel mogelijk namen van hen die tot de stam behoren? En zoveel mogelijk takken van dezelfde stam of behorende bij verschillende stammen?

Het opstellen van een stamboom of parenteel is het verzamelen van zoveel mogelijke personen (in alle  takken) behorend tot één stam. Vaak lees je ‘hij is van een andere tak’, terwijl men ‘van een andere stam’ bedoelt. Takken binnen/aan de stamboom hebben dezelfde voorouders, takken buiten de stam hebben andere voorouders.  

Wat bedoelt de vragensteller met eigennaam? 1. De personen met zijn familienaam behorende bij zijn stam?  2. Of alle mensen met zijn naam? (je zal maar Jansen heten!). 3. En als de familienaam pas in 1811 is aangenomen, zijn dan de voorouders daarvoor niet interessant? 5. En als men z’n naam heeft laten wijzigen? 6. Alle schrijf-varianten van de naam ook meenemen? 7. En als door de tegenwoordige mogelijkheid van naamskeuze een kind een andere naam krijgt?

Genealogie heeft met genen te maken en niet/weinig met een naam. Genen zijn belangrijk voor onze erfelijke eigenschappen en dat is interessant.

In de antwoorden aan Rigo kwam ook het ‘Meertens Instituut‘ (was ‘het Bureau’ van Voskuil) ter sprake. Hieronder mijn eigen ervaringen.

In het Meertens Instituut in Amsterdam kan men van alle in 1947 levende personen (dus van alle mannen, kinderen en vrouwen) de ingevulde volkstellingsbriefjes bekijken. Ze liggen daar per provincie, per gemeente alfabetisch opgeslagen. En in de (grotere) openbare bibliotheken staan de 14 delen van het “Nederlands Repertorium van familienamen” waarin alle familienamen per aantal per gemeente te vinden zijn . Het is dus handig om eerst in de repertoria te kijken om vast te stellen waar een bepaalde naam voorkomt en om daarna een bezoek aan het Instituut te brengen. Vorenstaande is het middel om de volledigheid van een stamboom in Nederland te checken (vooral als het om een niet veel voorkomende naam gaat).

Als het om een heel weinig voorkomende naam gaat dan is het bestellen van de kopies van alle persoonskaarten op die naam bij het CBG een goede andere optie voor de volledigheid (kan prijzig zijn).

met vriendelijk groet, piet w

In de meeste gevallen heeft genealogie weinig of niets met genetica te maken. Als jij blauwe ogen hebt kun je van de levenden in je familie met zekerheid vaststellen wie dat ook heeft, misschien via foto's en herinneringen nog van een paar overledenen en heel misschien via een opsporingsbericht van een criminele voorouder ook nog. Maar ondanks dat blauwe ogen in de regel van een zogenaamd recessief gen komen, komt het voor dat twee bruinogige ouders van vier bruinogige grootouders toch een blauwogig kind krijgen.

Dit geldt voor elke genetische eigenschap.

Op Internet zijn sites over Johann Sebastiaan Bach, waar een kwartierstaat bij staat "ten bewijze van het feit dat zijn muzicaliteit erfelijk was". Ja ja, er zaten heel wat mensen in die familie die zich met muziek bezighielden. Dat betekent dus dat de kinderen opgroeiden met muziek, met instrumenten om zich heen en met iemand in de buurt die ze kon leren noten lezen. Het zegt totaal niets over het al dan  niet bestaan van muzicale genen.

Net zoals iemand die opgroeit in een crimineel gezin een grotere kans heeft om zelf ook op het verkeerde pad te komen. Die kans is bij biologische ouders net zo groot als bij adoptie, waarbij uiteraard 0% van de genen van de ouders komt.

Bij ernstige erfelijke aandoeningen wordt wel eens de hulp van een genetisch genealoog gebruikt om binnen de levende familie de kans te kunnen berekenen dat iemand een bepaalde aandoening heeft. Maar dan nog heeft onderzoek van wat wangslijm de doorslag. Als je 75% kans hebt om genetisch bepaalde borstkanker te ontwikkelen, maar je wangslijm zegt dat je precies in die resterende 25% zit, dan ga je niet op grond van de statistiek toch maar preventief je borsten laten amputeren.

Genealogie gaat over familiegeschiedenis. Professionele genealogen houden zich voor zover ik weet alleen bezig met het met lijntjes en leestekens aan elkaar hangen van namen, geboorte, doop trouw, overlijden, begraven en eventuele titels en familiewapens. Evenals de Hoge Raad van Adel. Voor sommige amateurs is dat ook hun lust en hun leven. Mijn lol zou dat niet zijn. Ik duik dieper in wie ze waren.

onduidelijk is misschien ook dat er nog een bijzondere tak van genealogie is, die soms vergeten wordt:

5. een marenteel geeft alle nakomelingen in de vrouwelijke lijn weer

6. een baarreeks geeft alle voormoeders in rechte vrouwelijke lijn weer

Hallo Carla

kan je mij uitleggen wat waar ik dat kan vinden een marenteel en een baarreeks.

met vr groetjes johanna de beeld

hallo Johanna, zo te zien maak je een kwartierstaat en verzamel je alle voorouders van je vaders en moederskant. Je hebt dan ook al een baarreeks: namelijk de lijn van je moeder, grootmoeder, overgrootmoeder etc.

Maar als je nu alle vrouwelijke nakomelingen van je overgrootmoeder verzamelt kan je een marenteel maken, eigenlijk net zoiets als een parenteel. mijn voorbeeld staat op www.carlavanbeers.nl/dochtersvannoordwijk.html en www.carlavanbeers.nl/voormoeders.html.  Met zo een matrilineaire afstamming (marenteel) verzamel je alle vrouwelijke nakomelingen: dochters, moeders, oudtantes, tantes, nichten en achternichten etc. Er is eigenlijk niet zoveel over terug te vinden op internet of in de literatuur.

met groet,

Carla

Hallo

ik hoop dat ik de heren onder ons niet beledig maar persoonlijk vind ik de baarreeks en het materieel het meest betrouwbare.

Wie de moeder is, is vaak (helaas niet altijd) echt zeker!

En ik wil hierbij absoluut geen afbreuk doen aan de grote rol die mannen die voor een anders kind zorgden, voor dit kind betekenden.

groetjes

Judith

Een kwartierstaat begint altijd op het oneven nummer (Kekule)

Je zou dus kunnen zeggen dat 1 kwartierstaat meerdere kwartierstaten bevat, als je kijkt vanaf het nummer hoger dan 1, vanaf de oneven nummers.

Interressant de bovenstaande info

Groet Herman