Nieuws en updates » E u r o p a, 1914-1918 : geschiedenis & genealogie : Bronnen over de Eerste Wereldoorlog
Beste forumgenoten,
Zoals u weet is het vandaag, 28 juni 2014, precies 100 jaar geleden dat de moordaanslag
van Gavrilo Princip op de Oostenrijkse kroonprins, aartshertog Franz Ferdinand plaatsvond,
28 juni 1914: de aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog.
[illustratie: aartshertog Franz Ferdinand van Oostenrijk en zijn vrouw
gravin Sophie Chotek, vlak voor de aanslag, Sarajevo, 28 juni 1914;
De oorlog heeft grote gevolgen gehad voor honderden miljoenen burgers in heel Europa,
door het verschrikkelijke verlies van mensenlevens bij militairen en burgers, afschuwelijke nieuwe methoden van oorlogsvoering, enorme schade aan erfgoed en andere gebouwen, en een moeilijke economische situatie vanwege de grote oorlogsinspanningen. En niet te vergeten op staatkundig gebied: nationalisme zat duidelijk "in de lift", en het verschijnsel monarchie kreeg een flinke knauw.
[illustratie: Europa in 1914; bron: http://nl.wikipedia.org/
wiki/Geschiedenis_van_Europa#mediaviewer/Bestand:Europe_1914.jpg]
Tijdens de Eerste Wereldoorlog stortten het Russische, het Duitse en het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk in, evenals het Ottomaanse rijk van Turkije. Opeens telde Europa een verbazend aantal splinternieuwe landen, en in Rusland kwam het communisme aan de macht, dat later half Europa gevangen zou houden.
In nieuwe republieken was het vaak voorgoed gedaan met de tot dan toe vrij belangrijke positie van de adel in de samenleving. Nieuwe staten en woonplaatsen, vluchtelingen- e.a. migratiestromen, adel & patriciaat, nieuwe paspoorten... 100% genealogisch van belang!
[illustratie: Europa in de grenzen van 1919-1929; bron: www.emersonkent.com]
Naar aanleiding van dit gedenkwaardige jubileum heeft het 'Historisch Nieuwsblad'
een speciale thema-pagina samengesteld, en een aantal bronnen verzameld over de Eerste Wereldoorlog die ook voor genealogen interessant kunnen zijn.
Speciaal voor Nederland, dat neutraal was in die periode, kunt u op genealogisch gebied bijvoorbeeld denken aan de vele familierelaties met de omliggende landen, en in het bijzonder de grote stromen vluchtelingen uit Belgie die hier een veilig heenkomen vonden; sommigen van hen gingen niet terug naar Belgie, maar bleven in Nederland "hangen", trouwden hier en kregen kinderen.
Zie voor achtergrondinformatie de pagina
http://www.historischnieuwsblad.nl/eerstewereldoorlog/index.html ,
en voor de mooie opsomming van interessante bronnen deze pagina,
samengesteld door Eric Hennekam :
http://www.historischnieuwsblad.nl/bronnenwo1/index.html ; beeldcitaat :
Naast deze selectie zou u bijvoorbeeld nog waardevolle informatie kunnen vinden bij :
- de website Archiefzoeker.nl , een soort bronnen-databank van diezelfde Hennekam ; zie
een fragment uit de lijst "zoektreffers" voor de zoekterm "Eerste Wereldoorlog", beeldcitaat :
- de archiefcollecties en databanken van het Nationaal Archief in Den Haag,
via dezelfde zoekterm: http://www.gahetna.nl/zoeken/q/zoekterm/%22Eerste%20Wereldoorlog%22 ;
beeldcitaat :
- de honderden archiefcollecties betreffende de Eerste Wereldoorlog bij regionale historische centra (RHC's) / streekarchieven en stadsarchieven , toegankelijk via de database van Archieven.nl met dezelfde zoekterm, http://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=0&miadt=0&miq=1&milang=nl&misort=score|desc&miview=lst&mizk_exact=%22eerste%20wereldoorlog%22 ; beeldcitaat :
- de Amsterdamse databank betreffende "Bevolkingsregisters tijdelijk verblijf 1914-1918" op
de internetpagina http://stadsarchief.amsterdam.nl/archieven/archiefbank/
indexen/bevolkingsreg_tijdelijk_verblijf/zoek/index.nl.html , met verdere verwijzingen ; beeldcitaat :
- de databank Delpher.nl van de Koninklijke Bibliotheek, met miljoenen teksten uit historische kranten, tijdschriften, boeken en ANP-radiobulletins, door gebruik te maken van slimme "eigentijdse" zoektermen als bijvoorbeeld "De Groote Oorlog" of "De Europeesche Oorlog" ; zie bijvoorbeeld, beeldcitaat :
- het oude vertrouwde Google : hier kunt u met slimme, creatieve zoektermen allerlei archieven en andere bronnen voor onderzoek uit o.a. de verschillende "herkomstlanden", partijen bij de Eerste Wereldoorlog, op het spoor komen - waarbij een beetje talenkennis of vertaalhandigheid handig
van pas komt ; bijvoorbeeld via de termen "bronnen" en "archieven" in combinatie met de term
"Eerste Wereldoorlog" in diverse talen ; beeldcitaat :
---Engels: sources, archives, First World War
https://www.google.nl/#q=%28sources+OR+archives%29+%2B+%22first+world+war%22
---Duits: Quellen, Archive, Erster Weltkrieg
https://www.google.nl/#q=%28quellen+OR+archive%29+%2B+%22erster+weltkrieg%22
---Frans: sources, archives, Première Guerre mondiale
https://www.google.nl/#q=%28sources+OR+archives%29+%2B+%22premiere+guerre+mondiale%22
- het project "Verlustlisten" (Verlieslijsten), een bronbewerking van oude Duitse regeringsbulletins
over gesneuvelde, zwaargewonde en vermiste Duitse militairen in de Eerste Wereldoorlog ; opgezet als een databank, waarvan de "treffers" leiden naar scans (afbeeldingen) uit die originele bulletins waarin die familienaam voorkomt ; toegankelijk via het grote stamboomportaal voor Duitsland en (ex-) Duitstalig Midden-Europa, GenealogieNetz, op de pagina http://des.genealogy.net/eingabe-verlustlisten/search ; u krijgt in principe de rang, voornaam, familienaam, woonplaats, de aanduiding "gevallen / verwond / vermist" en het leger-onderdeel te zien ; beeldcitaat :
U ziet : er zijn bronnen in overvloed... het enige wat u nodig heeft is uw interesse,
genealogisch goed verstand, wat tijd, creativiteit en een beetje "feeling" voor geschiedenis!
Veel succes met uw onderzoek,
met vriendelijke groet,
Dimitri Vlas