Voorouderdag Veenhuizen
zondag 25 mei 2008 van 11.00 tot 17.00 uur
Wist u dat meer dan 1 miljoen Nederlanders voorouders heeft in de Drentse paupergestichten van de 19de eeuw? Dat is door het CBS berekend n.a.v. het boek Het pauperparadijs van Suzanna Jansen. De auteur volgt daarin vijf generaties van haar voorouders, ondermeer langs de armengestichten van Veenhuizen.

Benieuwd of ook uw voorouders in Veenhuizen verbleven?
Meer weten over de armengestichten? Kom dan zondag 25 mei naar de Voorouderdag in Veenhuizen van het Drents Archief en het Gevangenismuseum.

Programma
Databases met personen in Veenhuizen en de Maatschappij van Weldadigheid
Workshops stamboomonderzoek
Loop mee met de landlopers door de unieke omgeving van Veenhuizen
Onderzoek uw roots
Lezing door Suzanna Jansen (Het pauperparadijs)
Verhalen uit de kolonies van de Maatschappij van Weldadigheid door Wil Schackmann (De proefkolonie)
Historische lezingen over de Maatschappij van Weldadigheid door Michiel Gerding
Informatie over de Maatschappij van Weldadigheid door De Koloniehof
Wandelavontuur door de tijd
Originele archiefstukken: signalementkaarten, inschrijvingsregisters
Rondrit Boevenbus
Activiteiten voor kinderen

Locatie en entree Voorouderdag Veenhuizen
De Voorouderdag Veenhuizen vindt plaats in:
Gevangenismuseum, Oude Gracht 1, 9341 AA Veenhuizen - tel: 0592 388 264
Bezoekers van de Voorouderdag betalen de normale toegangsprijs tot het museum. Alle activiteiten tijdens de Voorouderdag zijn verder gratis te bezoeken.

Armengestichten
In haar boek volgt journaliste Suzanna Jansen vijf generaties van haar voorouders langs alle welgemeende pogingen de onderklasse te verheffen, waaronder de armengestichten van Veenhuizen. Sinds begin 19e eeuw werden arme stedelingen uit heel Nederland in Drenthe ondergebracht om door landarbeid tot deugdzaamheid te worden gedrild.

Zelf onderzoek doen
Iedereen kan tijdens de Voorouderdag onder begeleiding zoeken in de bevolkingsregisters en in andere databases van het Drents Archief. Ook zijn alleen op deze dag originele documenten uit het archief van Veenhuizen te zien, waaronder signalementkaarten van bedelaars en landlopers.

Bijzondere omgeving
Het museum is gevestigd in het 2e gesticht, het enige armengesticht dat zijn oorspronkelijke karakter heeft behouden. Ook de omgeving is bijzonder. Rondom de gestichten ontstond een gevangenisdorp met een unieke architectuur. De huizen van de ambtenaren dragen namen als ‘Helpt elkander' en ‘Orde en tucht'. Het is zelfs mogelijk om bij het Gevangenismuseum te overnachten. Een aantal oude bewaarderswoningen is omgebouwd tot sfeervolle, luxe vakantiehuisjes.

ik twijfel of ik zal gaan.
ik heb zelf dus voorouders uit het begin van Frederiksoord.
in norg heb ik zover ik weet niemand gehad.
wie gaat er naar deze dag?
het is voor mij nogal uit de buurt.

In het Dagblad van het Noorden lees is dat vanaf 25 mei het Drents Archief ook een database met gestichtsbewoners on-line heeft.

o dat zou wel heel erg super zijn

Ik heb zojuist het boek van Suzanna Jansen, " Her Pauper Paradijs" , gelezen.
Het boek heeft een enorme indruk bij mij achtergelaten.
Het gaat over de mensen die in de 19de en 20ste eeuw in Veenhuizen hebben "geleefd" Al dan niet verplicht.
Iedereen die voorouders daar heeft gehad, en dat zijn er heel veel, kan ik dit boek warm aanbevelen.
Haarfijn beschrijft Suzanna het leven van haar voorouders en tracht te doorgronden welke sociale- psychische- en economische problemen zij hadden en waarom ze maar niet uit die "paupermolen" konden geraken.
Ook beschrijft ze de schaamte die de vele kinderen en kleinkinderen hierover hebben gehad, dit verdriet hebben verdrongen en dat deze Rijks-tuchtkolonie daardoor min of meer in de vergetelheid is geraakt.

Uit de Telegraaf van donderdag 22 mei

VEENHUIZEN - Een groot aantal bekende Nederlanders, zoals oud-premier Ruud Lubbers, D66-leider Alexander Pechtold en volkshistoricus Geert Mak, stamt af van landlopers.

Dit blijkt uit de persoonsregisters van de 19e-eeuwse armenkolonies in Drenthe die binnenkort digitaal te bekijken zijn op de webpagina van het Drents Archief in Assen. In de Drentse armenkolonies werden paupers en zwervers uit het hele land verzameld om te worden heropgevoed.
Ook de wortels van oud-Kamervoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven liggen in deze heropvoedingskolonies evenals die van de overleden tekenaar Anton Pieck, wijlen cineast Bert Haanstra en de eveneens gestorven schrijfster Thea Beckman.
Het digitale archief wordt aanstaande zondag op een speciale Voorouderdag door Alexander Pechtold gelanceerd in het Gevangenismuseum in Veenhuizen.
De D66-voorman wist al dat hij van paupers afstamt, net als Jeltje van Nieuwenhoven. Dat geldt echter niet voor Geert Mak. "Dankzij de personen die in zijn familiekroniek 'De eeuw van mijn vader' voorkomen, konden we dat achterhalen", vertelt Joke Wolf van het Drents Archief. " We hebben hem hierover uiteraard ingelicht."
Datzelfde geldt voor Ruud Lubbers, van wie het landlopersverleden bij toeval werd ontdekt door onderzoekers die genealogisch onderzoek verrichtten naar zijn familie en die van andere bekende Nederlanders.
Naar aanleiding van het boek 'Het pauperparadijs' van journaliste Suzanna Jansen, die voorouders had in een Drentse armenkolonie, heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek berekend dat in totaal 1 miljoen Nederlanders afstammen van zwervers uit de heropvoedingskolonies.

Het spreekwoord: "een dubbeltje wordt nooit een kwartje" kan letterlijk en figuurlijk verdwijnen.

mvg, Masje II

ik kan het boek ook zeker aan iedereen aanraden
Ook het boek de proefkolonie is een prachtig boek

weet iemand of er nog meer boeken op dit gebied zijn?

Kan ik het boek van Susanna Jansen gewoon in de boekwinkel bestellen en weet men ook de prijs hiervan. Bedankt alvast.

Rita Schorsij

het boek is inderdaad nu overal te koop, dacht dat ik er iets van 18,95 voor heb betaalt.

ik heb het direct de dag gehaald dat het uitkwam, ik had er eerst een voorpublicatie van gelezen  en wilde het perse hebben.

 Ik heb het boek 'Het Pauperparadijs' van Suzanna Jansen gekocht (Euro 17,95) en uiteraard gelezen. Het is een boeiend boek en soms rezen mijn haren ten berge, maar ja het was toen een andere tijd. Wat ik verbazend vond is, dat zij ook een groot gedeelte over Amsterdam schreef en dan met name over de Jordaan., het gedeelte waar mijn vader geboren is en tot zijn 22ste gewoond heeft. Daarna is hij naar Rotterdam vertrokken. Maar ik ben tenminste weer wat wijzer geworden over de plek waar hij woonde, nameliljk de 3e Oosterparkstraat. Hij heeft daar niet altijd gewoond, maar wel een tijd geloof ik.

Ik denk dat dit boek voor veel mensen een eye-opener zal zijn, want bijzonderheden over Veenhuizen en  aanverwante instellingen en plaatsen leer je niet in geschiedenislessen, terwijl het dat toch wel is. Ik zou willen zeggen : dank aan Suzanna Jansen dat ze zij dit boek geschreven heeft. Het is beslist de moeite waard geweest om te lezen.

Rita Schorsij