Mijn verre voorvader Jaspers Martensz van den/der Helm verkoopt samen met een mede-eigenaar(Lammert Smit) in 1672 een pand aan de Hogendijk. Mijn vraag is: hoe is hij in het bezit van dat pand gekomen? Een aankoopakte kan ik niet vinden. Ten tijde van de verkoop woonde hij al minstens 20 jaar in Amsterdam, hoewel hij daar niet geboren is. Hij was inmiddels voor de derde keer getrouwd, laatstelijk met Maria Swanick uit Groenekan/Blauwkapel.Zijn eerste schoonvader Stevens Jans van Savoije bezat wel een pand in Amsterdam, maar niet bij Houtewaal. Wie mede-eigenaar Lammert Smit verder is, weet ik niet.

datum overdracht:

28-01-1672

verkoper:

Smit, Lammert Jansz

verkoper:

[van der] Helm, Jasper Martensz

koper:

Manuwels, Neltie

straatnaam:

Hogendijk

straatnaam in bron:

Hogendijk

omschrijving:

Huis en erf, bij Oetewaal

Archief van de Schepenen: kwijtscheldingsregisters
Transportakten voor 1811: NL-SAA-21631371

De originele transportacte vermeldt niet hoe de beide heren in het bezit zijn gekomen van het huis en erf.

Wat me wel opviel, is dat Jasper Martensz van der Helm daarin schout van de Diemermeer wordt genoemd.

Volgens jouw mededelingen in eerdere topics was hij huistimmerman.
Zie https://www.stamboomforum.nl/zoek/?q=helm+huistimmerman

Weet je zeker, dat het om één en dezelfde persoon gaat?

Jan, volgens mij is het allemaal dezelfde persoon. Ten tijde van zijn eerste huwelijk (met Jannetje Stevens) woonde hij al ergens in Houtewaal en toen was hij idd huistimmerman (volgens het poorterboek). Bij zijn tweede huwelijk (met Lavijntje Clemens) woonde hij daar dacht ik ook nog. Of toen zijn beroep vermeld stond, zou ik niet uit mijn hoofd weten. Bij zijn derde huwelijk (met Maria Swanick) is hij inmiddels schout van Diemermeer. Volgens een akte die ik ooit vond is hij ook ooit veroordeeld voor het laten weiden van zijn ossen op een perceel van anderen in de provincie Utrecht. Een man met kennelijk wat wisselende activiteiten. Ik heb me er eigenlijk nooit in verdiept wat een schout nou precies deed, maar was dat een full time-job???*//

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schout

Indien er verder niets gevonden wordt dan is het misschien een idee om de buren verder uit te zoeken, bijvoorbeeld door naar eerdere akten van transport in de buurt te zoeken waar die in voorkomen, of hun familieleden.

Bijvoorbeeld: de op 28.1.1672 genoemde buurvrouw ten W is Lijsbeth Manuels. Die kocht middels de in deze akte voor de koper handelende Joris Manuels, haar broer, een paar weken eerder twee woningen met erven eveneens aan de Hogendijk, bij de "Outewael" (link). Vervelend is echter dat daarin genoemd wordt als buurman ten O ene Klaes Outewael, dus niet vd Helm of Smit - het kan natuurlijk op 12.1.1672 om een ander perceel gaan dan dat welke ten W lag van dat op 28.1.1672.
Edit 25/5/18: Mogelijk is dat Claes Jacobss van Outtewael, wednr. Sijmetie Jans, otr. 6.3.1632 met Neel Jacobs (link). Zijn eerste huwelijk is hier; Simontje Jans was een dochter van Jan Simons, eveneens wonende Houtewaal. [edit 16:14 link gecorrigeerd]

Verder kun je zoeken op straat/buurtnaam in de transportakten, zie bijv. hier. Misschien allemaal maar langslopen en zien welke buren worden genoemd?

Voor wat het waard is (waarschijnlijk niks)

datum overdracht: 09-01-1640
verkoper: Erven Jacob Bartelsz
koper: Lambert Jansz
straatnaam: Oetgenspad
straatnaam in bron: Frans Hendricksz Middelpad
omschrijving: Erf met getimmerte, buiten de Sint Antoniespoort

Het zou daarbij heel goed om Lammert Jans Smit kunnen gaan. Maar het betreft hier kennelijk een ander pand op een nabijgelegen locatie. Die Lammert Jans zou een broer of zo kunnen zijn van de eerste man van de eerste echtgenote van Jasper van den Helm. Diens eerste vrouw Jannetje Stevens was eerder gehuwd met Jan Janse, geboren rond 1629. Zo te zien woonde die Jannetje toen al in Houtewaal, maar ik kan de akte niet fatsoenlijk ontcijferen.

Het schiet me nu te binnen dat Jasper en Lammert het huis in kwestie ook samen gebouwd zouden kunnen hebben. En dan is er natuurlijk geen akte van aankoop te vinden. Blijft de vraag wat de relatie tussen deze twee mannen was.

dan is er natuurlijk geen akte van aankoop te vinden.

Je kan niet zomaar ergens gaan bouwen.
Dan moet je officieel toch eerst ooit op de een of andere manier
eigenaar geworden zijn van een leedich erff

Daar heb je een punt. De grond kan natuurlijk  door erfenis verkregen zijn. En dan zal er geen transportakte zijn. Misschien heeft Jasper een deel van de grond geerfd via zijn eerste vrouw of via zijn "cousijn" Steven Jans (doopgetuige bij het tweede kind van Jasper en zijn eerste vrouw, deze Steven was gehuwd met Mariecken van Sinderen). Ik zal eens proberen uit te zoeken of er een familierelatie bestaat tussen Steven Jans, Jan Jans, Lammert Jans (Smit) en Jannetje Jans (doopgetuige bij het eerste kind van Jasper en zijn eerste vrouw).

Heel misschien is dit bruikbaar: ene Cornelis Claes Outewael verkoopt een huis met erf buiten de Antoniepoort aan ene Steven Jans van Savoije, sleper. Ging het voorheen niet over slepers in deze familie (zie ook hier)?  Wat die Cornelis betreft zie mijn zojuist verder uitgebreide eerdere reactie.

Dit is interessant. Steven Janse van Savoije was de vader van Jannetje Stevens, de eerste vrouw van Jasper Martens van den Helm. Zij woonde blijkens de ondertrouwregisters idd in Houtewaal.

Het beroep sleper is idd ook al een keer opgedoken, en wel bij Steven Jans die in 1662 trouwt met Mariecken Isacks van Zinderden. Getuige bij dat huwelijk van de kant van de bruidegom is diens "cousijn" Jasper Martens. Ik heb het vermoeden dat Jasper een aangetrouwde neef van Steven Jans is. Al zag ik, in verband met mijn speurtocht naar de herkomst van Jasper, liever dat het om een bloedverwant van hem zou gaan.

Behalve Jasper en zijn eerste vrouw woont ook Steven Jans ten tijde van zijn huwelijk in Houtewaal.Waar Jasper ten tijde van zijn tweede huwelijk in 1664 (met Lavijntje Clemens) woont, kan ik niet ontcijferen. Er lijkt iets van Diemer..... te staan.

Heb je al eens uitgezocht waar die Hogendijk precies lag (voordat ik dubbel werk ga doen)

De Sint Anthonispoort is tegenwoordig beter bekend als de Waag op de Nieuwmarkt.
Ten oosten daarvan (voormalige Nieuwmarktbuurt) stuit ik op de Oude Waal.
Is dat hetzelfde als Houtewael en Outewael?

Ik heb op een moderne kaart van Amsterdam het Oetewalerpad en de Oetewalerstraat gevonden. Vlkabij station Muiderpoort. Amsterdam-Oost dus. 

Dit zegt Wikipedia:

Oetewaal (ook wel Houtewael) was een dorp nabij Amsterdam. Het plaatsje lag aan de Sint Anthonisdijk, de zeedijk aan het IJ die van de Amstelmonding naar Muiden voerde.^[1] Het dorpje lag ongeveer ter hoogte van de Muiderpoort, Artis, de voormalige Oranje-Nassau Kazerne, en aan het begin van de Linnaeusstraat, die tot 1878 bekendstond als de Oetewalerweg.^[2] Deze weg leidde in vroeger tijden van Oetewaal naar de Diemermeer.

Aan de dijk lag verderop Outersdorp, waar nu het Flevopark is.^[3] Hier werd omstreeks 1631 de Oetewaler watermolen gebouwd, die in 1880 is afgebroken en vervangen door een stoomgemaal.

Geschiedenis[bewerken]

Het dorp werd in 1308 ^[1] voor het eerst in een document genoemd,^[4] en was bekend door de heiers die er woonden.^[5] Het was geen grote nederzetting; er waren wat huisjes, een kerk en een herberg. Het plaatsje leefde niet onder een erg gelukkig gesternte; het werd in 1575 tijdens de blokkades van Amsterdam door de Spanjaarden platgebrand, en werd bij de grote stormvloeden van januari 1624 al zwaar getroffen, en in maart 1651 bij een nog grotere stormvloed bijkans weggevaagd.^[6] Wat er nog van het dorp over was werd voor de Vierde Uitleg door Amsterdam geannexeerd.

De plaatsnaam leeft nog voort in enkele straatnamen in Amsterdam-Oost: het Oetewalerpad en de Oetewalerstraat. Ook de Oetewalerbrug is naar het plaatsje vernoemd. Tot 1878 heette de Linnaeusstraat de "Oetewalerweg".

Een Hogendijk is in Amsterdam op huidige kaarten wel te vinden, helemaal aan de rand van de gemeente in de buurt van het knooppunt Holendrecht. Dat is dus niet bepaald in de buurt van Houtewael. Waar in de 17e eeuw een Hogendijk in Amsterdam te vinden was, zou ik verder niet weten. 

Van de Anthonispoort naar Houtewael was trouwens nog een roteind. Maar de opmerking "buiten de Anthonispoort" kan denk ik simpelweg betekenen dat je om van Amsterdam in Houtewael te komen door de Anthonispoort de stad moest verlaten.

1200-1300 Ergens in de dertiende eeuw wordt de St. Anthonisdijk aangelegd. De dijk wordt in de loop der tijd ook Diemerdijk, Hoogendijk of Muiderdijk genoemd. Tegenwoordig kennen wij de St. Anthonisdijk als Zeeburgerdijk.
1328

Dit vond ik op internet in een stukje over twee wandelingen door de Indische Buurt. De Zeeburgerdijk loopt vlakbij station Muiderpoort.

Een kaart in de Blaeu atlas waar dit op staat is bijv. hier. Bij de Houtewael is de Kadijk daar ook op te zien, na ophoging in de 17de eeuw werd dit klaarblijkelijk de Hoogte Kadijk werd genoemd. Of dat de Hogendijk is in de akten zou ik niet durven zeggen. 

Geen transportaktes (Hoogte) Kadijk midden 17e eeuw gevonden. Zal destijds dus wel anders geheten hebben of was er nog niet.

De Blaeu "Atlas" te Leiden waarnaar is verwezen is gedateerd 1649 (vergelijk het titelblad met deze uitleg).

Terzijde - er is verder nog sprake van een Hendrik Stevens van Savoij, wonende in de Houtewael in 1654, deze lijkt in 1651 te zijn getrouwd met Agniesje Teunis, JD van Haarlem.

In deze transportakte van 1650 staat m.i.: ".... Cadijk ofte Hogendijck..." (linker blz, onderste helft)