stamboomforum

Forum logoOnderzoek in Nederland » Hieronimy Baltesemevits Dopkewits - Beetsterzwaag 17e eeuw



Profiel afbeelding

Zo met het weekend voor de deur gooi ik maar eens een nieuwe knuppel in het hoenderhok en haal ik een ouwe koe uit de sloot: Hieronimy (Hieronimus) Baltesemewits Dopkewits. 

Ik zit zelf in de Pool-tak en probeer van een aantal losse flarden een helder verhaal te maken. Ik heb maar twee genealogische harde feiten boven water weten te takelen:

1. een registratie uit 1685 voor burgerrechten in Vianen voor Meester Jeronimus Bartholomeovits Dobkevits, chirurgijn, eerdergewoond te Emmenes

2. zijn trouwakte uit 1688 tussen Mr. Hieronimy Baltsemewits Dopkewits, chirurgijn en Liefke Pieters voltrokken in Beetsterzwaag

In diverse doorgekopieerde stambomen wordt vermeld dat Hieronimus schoolmeester te Eemnes is geweest, maar daarvoor kan ik geen andere bron vinden dan een voor alsnog vroegste ongedocumenteerde melding in www.wobbes.com/kwartierstaat11.htm, een melding die ook over is genomen door de vaak als bron aangehaalde Kroniek van Eemnes. Als geboorteplaats wordt bijna altijd één van de Dobkovice steden in Polen genoemd, maar ook daarvoor ontbreekt volgens mij hard bewijs. Last but not least, de koppeling naar Bartholomeus Dopkewits die als rechtenstudent bij de universiteit van Franeker ingeschreven zou zijn geweest. Ook voor die stelling kan ik nergens een hard bewijs vinden, in de studentenregisters kan ik hem in ieder geval niet terugvinden en ook iets van een doopregister voor Hieronimus ontbreekt. Vanuit genealogisch oogpunt komt hij voor mij in 1685 uit de lucht vallen.

Ergo: ofwel er bestaat wel degelijk veel hard bewijs maar zoek ik verkeerd of met mijn neus, ofwel het Dopkewits-verhaal is grotendeels genealogische gebakken lucht. Let wel, ik zoek niet naar allerlei verklaringen waarom iets wel of niet juist zou kunnen zijn, ik zoek naar documenten, registers, doopboeken etc. Wie laat licht in de duisternis schijnen?

Joost1 - 3 jul 2020 - 21:39 (laatst bijgewerkt 4 jul 2020 — 10:20 door moderator)

Prettig, dat je van feiten uit wil gaan.
Ik heb vandaag geleerd, dat er veel onbetrouwbaars over de man is gepubliceerd.

Hierbij zijn ondertrouwinschrijving in Kortezwaag

Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Wesley Fokkens - 3 jul 2020 - 22:29

Wesley, ik mis een link in je welkome reactie?

Joost1 - 3 jul 2020 - 23:22

Wesley Fokkens - 3 jul 2020 - 23:25

Anneke 12 - 3 jul 2020 - 23:47

https://mattiebruining.nl/website/wp-content/uploads/2018/12/Bartholomeus-Baltemits-Dobzewics.pdf 

In dit artikel wordt een bron genoemd voor Bartholomeus Dopkewits als rechtenstudent bij de universiteit van Franeker in 1649, nl: Album Studiosorum Academiae Franekerensis (1585-1811, 1816-1844).  I. Naamlijst der studenten, S.J. Fockema Andreae en Th. J. Meijer ed. (Franeker, 1968) 146.

Anneke 12 - 4 jul 2020 - 00:11 (laatst bijgewerkt 4 jul 2020 — 00:21 door auteur)

Wesley, die ken ik. Dacht dat het een trouwinschrijving was. Hoe zie je dat het om ondertrouw gaat?

Joost1 - 4 jul 2020 - 00:35

de koppeling naar Bartholomeus Dopkewits die als rechtenstudent bij de universiteit van Franeker ingeschreven zou zijn geweest. Ook voor die stelling kan ik nergens een hard bewijs vinden, in de studentenregisters kan ik hem in ieder geval niet terugvinden

de studentenregister bij AlleFriezen zijn maar t/m 1645 geïndexeerd, en het album studiosorum academiae franekerensis van 1968 is bij google books nog niet vrijgegeven, dus waar heb je dat online geverifieerd?

Peter B - 4 jul 2020 - 00:40

Anneke, bij de belijdenis was ze al weduwe. Hieronimus stierf dus voor die tijd? Ik heb de indruk dat Liefke, geboren in het Opsterlandse de enige van de twee was die kerkelijk was. Van Hieronimus ontbreekt ieder spoor in de kerkregisters ss het om DTB gaat. De ondertrouw tel ik niet mee als Christelijke registratie, meer iets administratiefs. Ook de kinderen van Hieronimus zijn volgens mij niet gedoopt.

Joost1 - 4 jul 2020 - 00:41 (laatst bijgewerkt 4 jul 2020 — 01:12 door auteur)

Peter B, ik heb ooit de online registers gescand, zonder op een specifiek jaartal te letten. Als je de online stambomen doorloopt, kom je diverse jaartallen tegen. Overigens zie ik bij Studenten Franeker Inschrijving ook jaartallen als 1593, maar wellicht zoek of filter ik compleet verkeerd: https://allefriezen.nl/zoeken/persons?sa=%7B%22search_s_register_type_title%22:%5B%22Studenten%20Franeker%22%5D%7D&sort=%7B%22order_i_datum%22:%22asc%22%7D

Joost1 - 4 jul 2020 - 00:56 (laatst bijgewerkt 4 jul 2020 — 01:10 door auteur)

Anneke, dat artikel had ik ooit in een grijs verleden voorbij zien komen. De schrijver geeft zelf al aan dat er de nodige onzekerheden en aannames in zitten en dat er nog genoeg uit te zoeken valt. Zelf vind ik de vertaalslag van Bohem naar Dobkevice wat aan de dunne kant. Het is een mogelijkheid, maar het is, gelet op het aantal Poolse studenten dat in die tijd in Franeker gestudeerd lijken te hebben, voor mij geen uitgemaakte zaak.

Joost1 - 4 jul 2020 - 01:24

je hebt de juiste index, maar deze bevat slechts inschrijvingen 1592-1645, dus een inschrijving uit 1649 die sommige genealogen in hun stamboom hebben opgenomen, zul je daar niet vinden, daar heb je het album studiosorum voor nodig

Peter B - 4 jul 2020 - 01:31

Peter, helder! Staat in dat album, denk je, iets anders dan de elders al aangehaalde Bartholomeus Bohem? Vanuit genealogisch oogpunt zou gewoon een eigen naam handig zijn. 😁

Joost1 - 4 jul 2020 - 01:55

De volgende vermelding staat in het “album studiosorum academiae franekerensis 1585-1844”:
[RECTORE] JOHANNE CLOPPENBURGIO
sacrae theologiae professore, in matriculam adscripti sunt 1649:
14 junii Bartholomaeus Bohem, Regiomontanus, iur

NB. Regiomontanus staat vaak voor: “uit Koningsbergen”.

ChrisvD - 4 jul 2020 - 11:13

Hoe zie je dat het om ondertrouw gaat?

Geheel links in de marge (niet zichtbaar op mijn plaatje)
zijn de drie proclamaties genoteerd.

Wesley Fokkens - 4 jul 2020 - 11:37

Beste Joost,

"De ondertrouw tel ik niet mee als Christelijke registratie, meer iets administratiefs" Citaat uit uit bericht van 00.41. Hoe zo administratiefs.

Hoe god ken jij de kerkgeschiedenis. In de katholiek kerk moesten.moeten de huwelijken gedurende 3 hoogmissen voor de kerk worden afgekondigd.

Bij de overgang naar de protestantse kerk werden dat drie zondagen achtereen.

Je kon als bruidegom met meer meisjes omgang hebben gehad en het met trouwbeloften niet zo nauw nemen. Ook ouders konden bezwaar maken, bijvoorbeeld bij een huwelijk van iemand  van katholiek huize en protestantse huize. De jong geliefden zagen het wel zitten, maar de ouders wensten het niet, enz.

Als er geen bezwaren werden ingediend, mocht het huwelijk gesloten worden. Hield je niet aan deze voorschriften, dan was gesloten huwelijk niet rechtsgeldig.

Dat betekende  voor katholieken, doopsgezinden en verder andersdenkende, dat er minimaal in afkondiging gedaan werd in toenmalige heersende hervormde Kerk.

Bij de inlijving in 1811 krijgen wij hier te maken met Franse huwelijkse wetgeving (Vastgelegd in de Code Civiel de Napoleon), beter bekend als "Burgerlijke stand". 

De zondagen werden vervangen door een termijn van 14 veertien dagen. Ook hier geldt dat de ambtenaar der Burgerlijke stand het huwelijk niet sluiten binnen die termijn.

Een huwelijk gesloten door een dominee of priester voordat het Burgerlijk Stads huwelijk is gesloten, is niet rechtsgeldig.

Mijn inziens kun je deze zaken ten aanzien van het huwelijk niet splitsen in kerkelijke of administratieve voorschriften. Het zijn voorwaarden waaraan je moet voldoen om als echtpaar door het leven te mogen gaan. Begrippen van samenlevingscontrakt bestonden toen nog niet en zijn van na 2000.

Soms is de eerste afkondiging de enige verplichte administratieve vastlegging, die bewaard is gebleven.

Groeten van Terkos

Terkos - 4 jul 2020 - 12:24

Wesley, moeten die drie proclamaties normaliter van een datum worden voorzien waarna het eigenlijke huwelijk voltrokken kan worden? Ik zie in de kantlijn inderdaad de 1,2 en 3 staan, maar daar staat verder niets achter.

Joost1 - 4 jul 2020 - 12:36

Terkos,

Ik ken de kerkgeschiedenis absoluut onvoldoende en gebruik vanuit mijn onwetendheid dus ongetwijfeld de verkeerde terminologieen.

Wat ik bedoelde te zeggen is dat in dit geval de registratie voorzien is van drie proclamaties (maar die zijn verder niet voorzien van een datum of zo, dus ik weet niet of er uberhaupt iets is gebeurd ná de registratie). De registratie van het feitelijke huwelijk ontbreekt. Ik weet niet of eind 17e eeuw ook al een verplichte registratie voor een burgerlijk huwelijk bestond, maar ook die registratie ontbreekt.

Er zijn vanuit dit huwelijk kinderen geboren, ook die zijn niet gedoopt, of in ieder geval niet als gedoopt in de kerkregisters teruggevonden. Volgens mij is het niet laten dopen van kinderen vanuit de 17e eeuwse moraal bijzonder, maar wellicht kun je me daar invullen qua ontbrekende kennis.

Joost1 - 4 jul 2020 - 12:47

Wesley, moeten die drie proclamaties normaliter van een datum worden voorzien

Nee.

Dat waren drie opeenvolgende zondagen, zoals Terkos hierboven al schreef.

Wat ontbreekt is de toevoeging "Getrouwd"
Blijkbaar zijn ze dus in Beetsterzwaag getrouwd (volgens jouw mededelng in de oorspronkelijke vraag)
 

Wesley Fokkens - 4 jul 2020 - 12:49 (laatst bijgewerkt 4 jul 2020 — 12:52 door auteur)


ChrisvD, dank voor de informatie die inderdaad een aanwijzing zou kunnen zijn voor de herkomst van Bartholomeus. Maar het blijft wat mij betreft nog even een aanwijzing en geen hard gegeven. 

Joost1 - 4 jul 2020 - 12:51







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu