stamboomforum

Forum logoOnderzoek in Nederland » Vrouwe Elisabeth Barra van Ceulen van Schooten trouwt in 1733 op 13-jarige leeftijd, was er een minimumleeftijd om in 1733 te mogen trouwen?



Profiel afbeelding

Mijn verre rechtstreekse voormoeder Margrieta Barra had een halfbroer, Samuel Barra, geboren uit het tweede huwelijk van haar vader Dr. Jacobus Barra met Margrietje Tulkschaep. Samuel had van zijn zoon, mr. David Barra (van Ceulen, de achternaam van zijn moeder, niet zijn geboorteplaats, dat was Amsterdam  !)  een kleindochter, genaamd Elisabeth Barra van Ceulen. Zij heeft een kort en vreemd leven gehad. Ze werd bijna 8 maanden na het overlijden van haar vader geboren. Hij moet Elisabeths moeder, zijn tweede echtgenote Catharina Geertruijd Bellier, dus vlak voor zijn overlijden zwanger hebben gemaakt. Hoewel de familie Barra bepaald niet onbemiddeld was, kwam Elisabeth Barra na het overlijden van haar moeder in een weeshuis terecht ( in de ondertrouwakte is er sprake van weesmeesteren). In juli 1733 gaat ze op 13-jarige leeftijd (in de ondertrouwakte staat 14, maar ze is van april 1720) in Amsterdam in ondertrouw en ze trouwt in augustus 1733 met toestemming van de heren weesmeesteren in Zandvoort met de tien jaar oudere, steenrijke Paulus Loot van Schooten, zoon van de koper van Zandvoort, de "nog steenrijkere" Amsterdamse koopman Paulus Loot, heer van Santvoort, over wie op internet veel te vinden is, en voor wie dit jaar 2022/2023 in Zandvoort veel festiviteiten worden georganiseerd.  Ze krijgt op haar 15e , in 1735, haar eerste dochter, vrouwe Margaretha Elisabeth Loot, en twee jaar later op haar 17e haar tweede dochter , vrouwe Catharina Ida Loot.  Een half jaar later overlijdt ze, op 17-jarige leeftijd. Mijn vraag is : waarom mocht je, als er maar toestemming was, in dit geval van de heren weesmeesteren, op je 13e al trouwen, welke regels bestonden er in die tijd voor het aangaan van een huwelijk? Ik heb alleen kunnen vinden dat je bepaalde rechten kon verliezen als je als vrouw beneden de leeftijd van 20 jaar zonder toestemming trouwde. Bij voorbaat dank voor alle info hierover !

Kattenburg - 20 mei 2023 - 16:09 (laatst bijgewerkt 24 mei 2023 — 20:51 door auteur)

Weesmeesteren heeft niets met weeshuizen te maken, maar waren ambtenaren die waakten over het financieel beheer van het erfgoed van (half)wezen. Tot het huwelijk van de (half)wees zagen zij erop toe dat er genoeg geld vanuit familiebezit richting de halfwees vloeide om te voorkomen dat de overheid financieel moest bijspringen in hun opvoeding. Bij het bereiken van de leeftijd of bij een eerder huwelijk hield de verantwoordelijkheid van de Weeskamer op.

Michaël

Boers 2 - 20 mei 2023 - 16:45

Aha Michael, merci voor deze uitleg! Het familievermogen moet echt voor die tijd aanzienlijk zijn geweest, dus dat is dan begrijpelijk.  En de 'tegenpartij' was nog veel vermogender ... Heb je enig idee hoe het zit met de leeftijd om te trouwen, je schrijft 'bij het bereiken van de leeftijd', welke leeftijd is dat?

Kattenburg - 20 mei 2023 - 17:28 (laatst bijgewerkt 20 mei 2023 — 17:31 door auteur)

Geen antwoord op je vraag, Maar de verklaring van 14 in de ondertrouwakte is dat als je 13 was je in je 14e levensjaar zat. 0-1= 1e, 1-2= 2e enz enz. In adellijke kringen en bij de gegoede burgers was een leeftijd van 13 à 14 jaar niet ongewoon om in het huwelijk te treden. Adriaen Claesz van Adrichem trouwde met Baertge Korssendr (van Vliet) in Delft toen Baertge 12 jaar was (leeftijden bekend uit egodocument). Het huwelijk lijkt niet meteen "geconsumeerd" te zijn. Het eerste kind kwam pas toen Baertge 17 jaar oud was. Het waren vaak verstandshuwelijken, bedoeld om het vermogen te behouden en zo mogelijk uit te breiden. Liefde groeide dan vanzelf wel zo redeneerde men toen. 

Annemarie57 - 21 mei 2023 - 10:32 (laatst bijgewerkt 21 mei 2023 — 18:37 door auteur)

Geen antwoord,  maar wel een logische verklaring, Annemarie,  dankjewel ! Ik heb héél ver weg nog meer adellijke voorouders en daar was het nog erger dan hier. Mij lijkt het traumatisch, zeker omdat haar vader al voor haar geboorte overleden was en haar moeder ook al vroeg uit haar leven was. Zij werd door haar huwelijk 'vrouwe', de van oorsprong Antwerpse familie Barra was niet van adel.  Bij mijn 'gewone ' voorouders heb ik nooit jonger dan 17 meegemaakt (en dat waren 2 mannen die met behoorlijk oudere dames trouwden....).

Kattenburg - 21 mei 2023 - 16:14 (laatst bijgewerkt 21 mei 2023 — 18:03 door auteur)

Bij mijn boerenfamilies was de man meestal rond de 25 jaar (eerst voldoende verdienen dan pas een gezin stichten) en de vrouwen meestal tussen 17 en 22 jaar oud. Huwelijken met oudere vrouwen waren zeker ook niet ongewoon, vaak betrof het dan een weduwe die haar schaapjes op het droge had. Kon haar jonge echtgenoot in een kant en klaar (boeren) bedrijf instappen en  voortzetten. 

Annemarie57 - 21 mei 2023 - 18:40

Er is één echtpaar, een jongere zus van een van mijn overgrootvaders van moederskant en haar echtgenoot, dat na te zijn gescheiden, een wedstrijdje heeft gehouden wie met het grootste leeftijdsverschil kon trouwen. Zij hertrouwde op haar 65e met een man van 32. Daar begrijp ik niet veel van, maar ze zijn tot haar dood ruim 10 jaar later op papier samen gebleven. Hier was absoluut geen geld en geen bezit, dus naar de reden van trouwen konden wij alleen raden. Hij hertrouwde eerder, eerst met een meisje dat 33 jaar jonger was dan hij. Dat meisje overleefde hij ook en daarna maakte hij het helemaal bont en koos een juffrouw die maar liefst 42 jaar jonger was dan hij. En die heeft hem wel overleefd. Tsja...

Kattenburg - 21 mei 2023 - 20:26 (laatst bijgewerkt 21 mei 2023 — 20:27 door auteur)

Ach ja soms moest het gewoon zo zijn. Mijn voormoeder Carolijntje Strumper trouwde eerst met een 16 jaar oudere man. Hij liet haar als weduwe achter toen ze 38 was. Een jaar later trouwde ze opnieuw nu met een 17 jaar jongere man (gemiddeld was ze nu weer in evenwicht).Uit haar eerste huwelijk had ze 5 kinderen, maar uit het tweede werd ook nog een zoon geboren. Uiteindelijk overleed Carolijntje in 1864 op de gezegende leeftijd van  100 jaar. Hoewel haar keuzes misschien vreemd waren in onze ogen heeft ze in ieder geval het optimale uit haar leven gehaald. 

Annemarie57 - 22 mei 2023 - 10:24

Op wikipedia word vermeld voor 1838 15 jaar, daarna 16 jaar en vanaf 1985 18 jaar voor meisjes. Dus 1e kind op haar 15e kan precies. En een heel jonge echtgenote is wellicht makkelijker voor de moeder vd bruidegom. Als zij het huishouden/personeel voor haar rekening neemt en daar nog niet mee wil stoppen vanwege status cq macht krijgt ze extra tijd als de bruid nog erg jong is en nog van alles moet leren. 

Ruumpol - 23 mei 2023 - 19:46

Dank voor uw interessante reactie! U schrijft dat in 1838,  15 jaar de minimumleeftijd was om te trouwen, dus dat een eerste kind op haar 15e voor Elisabeth precies past. Legt u mij dat alstublieft uit: Elisabeth trouwde op haar 13e, dus veel jonger dan die minimumleeftijd van 15 jaar, en ook een volle eeuw eerder, in 1733 in plaats van 1833. Betekent dit dat er voor 1838 helemaal geen minimumleeftijd was om te trouwen? Ik hoor het heel graag van u!

Kattenburg - 24 mei 2023 - 08:27 (laatst bijgewerkt 24 mei 2023 — 08:28 door auteur)

https://nl.wikipedia.org/wiki/Huwelijksleeftijd

Geschiedenis

In Nederland gold op grond van de Code Napoléon een huwelijksleeftijd van achttien jaar voor mannen en vijftien jaar voor vrouwen.[1] De invoering van het Burgerlijk Wetboek in 1838 had tot gevolg dat vrouwen pas vanaf hun zestiende levensjaar mochten trouwen, want vrouwen zouden zich in de Nederlanden minder snel ontwikkelen.[1] Sinds 1985 moeten zowel de man als de vrouw achttien jaar oud zijn.[4]

De Code Napoleon was rond 1804 van kracht. Voor dat jaartal waren er geen minimum leeftijden om te mogen trouwen.

richard ambagtsheer - 24 mei 2023 - 10:46

Perfect, hartelijk dank voor uw uitleg, dan is mijn vraag helemaal beantwoord ! 

.

Kattenburg - 24 mei 2023 - 12:49 (laatst bijgewerkt 24 mei 2023 — 21:03 door auteur)

Met mijn opmerking dat het precies past bedoelde ik dat als mensen toen met 15 mochten trouwen ze misschien wel eerder trouwden, maar niet het bed deelden tot de 15e verjaardag van het meisje. En als ze dus op bv 15 jaar 9 maand een kindje krijgt dat precies past binnen de regels. Bij de koningshuizen trouwden meisjes toch ook wel heel vroeg. Kwestie van geld, macht en liefst voordat het meisje zelf op ideeen kwam.

Ruumpol - 24 mei 2023 - 19:04

Stadhouder Willem II van Oranje (14 jaar) trouwde in 1640 met Maria Stuart van Engeland en zij was pas 9. Dus nee, er was toen geen minimumleeftijd.

Ruumpol - 24 mei 2023 - 19:13


Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Het systeem doet een beetje moeilijk,  daarom mijn reactie op uw uitleg als foto hier weergegeven.

Kattenburg - 24 mei 2023 - 21:02







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu