Ik ben op zoek naar de naam en gegevens over de echtgenote en alle kinderen van Louweris Willemsz van Rijn, schout van Stompwijk (vermeld 1542) en damhouder van de Leidse dam.

In de bekende publicatie met 6 generaties Van Rijn (Genealogie VAN RIJN, van Voorschoten (6 generaties), H. & A.B. de Vries-Doyle Cuijk, 16 dec. 2013, www.onsvoorgeslacht.nl ) is de informatie over Louweris Willemsz van Rijn vrij summier en er wordt geen lijst met kinderen weergegeven terwijl dat wel het geval is bij zijn broers Pieter, Daniel en Cornelis.

Dit staat er over Louweris Willemsz van Rijn:

In het morgenboek van Zoeterwoude van 1542 is Louweris Willemsz van Rijn eigenaar en gebruiker van 2½ m 64 r (tussen de Stompicker wech en de Ommedyck) . 

In het morgenboek van Voorschoten van 1543/1544 is Louweris Willemsz bruiker van 1 m 494 r, van 7 m 257 r, van 255 r en van 286 r, en is Lourys Willemsz van Rijn bruiker van 1 m 30 r

Voor de 10e penning van 1544 in Voorschoten brengt Louwerijs Willemsz van Rijn aan zijn woning met 9 morgen 5½ hond land in Voorschoten en nog 26 morgen 4½ hond land in Stompwijk, altezamen huurwaar 113£, nog een morgen kwaad veenland in Stompwijk waarvan geen profijt komt, 10 st

In het boek van de morgentalen van Stompwijk, begonnen kort vóór 1600, heeft Pieter Jonge Louwen 7½ hond land gekomen van Louris Willemsz van Rijn, in het geheel gemeten op 2½ morgen 64 roeden, tussen de Stompwycxe wech, de Wilsveense wech en de Ommedyck.

Tot zover de info van de genealogie Van Rijn uit 2013.

Er is veel meer bekend heb ik ontdekt uit eigen onderzoek, met name dat hij schout was van Stompwijk en damhouder van de Leidse dam (nu Leidschendam). In 1535 pachtte hij de overtocht met een windas van deze Leidse dam en een nabijgelegen huis van jonkheer Hendrik van Heurne, heer van Gaesbeek, die zelf beleend was met deze overtocht door de graven van Holland (te vinden in de leenregisters van de lenen van de graven van Holland in Delft).

Ik wil voor lopend onderzoek naar de oudste generatie Van Rijn de info over Louweris Willemsz van Rijn en zijn echtgenote en kinderen aanvullen met jullie hulp.

Op 13-12-1535 wordt in een akte van verpachting voor het Hof van Holland door Louris Willemsz van Voorschoten gepacht van jonkheer Heijndrick van Hoerne, heer van Gaesbeek, Hontschote, Boulaer en Beverwaerde, burggraaf van Wijnoxbirge, een overtocht (overtoom) met windas in Voorschoten “mitten huijsinge ende weije vanden zuijtwinde” voor een periode van 7 jaar ingaande 01-05-1536 tegen een jaarlijkse vergoeding van 550 carolus gulden. “Ende dit boven de erffpacht van een gouden wilhelmus schilt siaers die vuijten erve daer thuijs vanden voirschreven overtocht op staet jaerlicx betaelt wordt mijn heer de grave van Nassou”. Borgen voor Louris Willemsz van Rijn in dit proces zijn Cornelis van Rijn te Voorschoten, Laurens Willemsz van Rijn zijn broeder en zijn pachtbroer Willem Willemsz alsmede vijf andere borgen (Bron: Nationaal Archief, Hof van Holland, toegang 3.03.01.01, Inv. Nr. 1267, f. 5v en verder, dd. 13-12-1535.

Gemeentearchief Delft, Inventaris van het oud-archief der stad Delft, toegang 1, Inv. Nr. 1794, Akte van condemnatie door het Hof van Holland van Louwers Willemsz. van Voerschoten, pachter van de overtocht aldaar, benevens een huis en weide, 1535. 1 charter, charternummer 7432).

“Het Hof van Holland oorkondt dat Louweris Willemsz van Voerschoten met ingang van 1 mei 1536 voor zeven jaar pacht van jonkheer Hendrick van Hoerne, heer van Gaesbeeck etc., de overtocht te Voorschoten met het huis en de weide van de zijdwinde, voor 550 gouden Karolusgulden van 20 stuivers per jaar, naast erfpacht van 1 gouden Wilhelmusschild per jaar aan de graaf van Nassau, op dezelfde condities als Cornelis Cornelisz Venyens die had, en als borgen stelt Reyer Jansz, schout van Stompwijk, jonge Claes Dercxz te Stompwijk, Philips Meeusz van Voercoppel, Cornelis van Ryn te Voorschoten, zijn broer Laurens Willemsz van Ryn, Huych Cornelisz te Voorschoten, Aelbrecht Aertsz alias Hertoch in Den Haag, Willem Willemsz, de broer van de pachter, en Cornelis Cornelisz bontman”.

Jacques

Ik denk dat je erg moet oppassen dat je de diverse vermeldingen van Louris Willemszonen niet bij elkaar veegt onder één persoon. Want wat zie je in dit charter: Louweris Willemsz van Voorschoten heeft in pacht genomen de overtocht tot Voorschoten etc   
Als schuldenaar heeft hij een aantal borgen, waaronder Cornelis van Rijn tot Voorschoten Laurens Willemsz van Rijn sijn broeder (....) Willem Willems soon des pachters broeder...

Wat weten we hierdoor: er was een Louris Willemsz uit Voorschoten die pachtte en een broer Willem Willemsz had;  en er was een Cornelis van Rijn uit Voorschoten die een broer Louris Willemsz van Rijn had.

Twee Lourissen dus, de een was principaal schuldenaar, de ander borg.

Als je in de diverse kohieren kijkt dan zie je:
10e p. 1543 Stompwijk: Louris Willemsz. Schout van Stompwijk (hij ondert. ook)
10e p. 1558 idem: een Louweris Willem Janszoon,  een Louweris Willemszoon den ouwen schout; en een Louweris Willemszoon (bruiker Adriaen Louwerisz)
10e p. 1563 idem: Lourys Willemsz den ouden damhouder ; Lourys Willemsz tot Voorschoeten (br. Adriaen Lourisz); Lourys Willemsz van Noordt; en Lourys Willemsz van Ryn
10e p. 1544 Voorschoten: Louwerijs Willemsz van Rijn (met een woning) ; Louwerijs Willemsz scout van Stompwijck ; en nog Louwerijs Willemsz als belender
10e p. 1561 idem: Louris Willemsz backer (met een huis); Louris Willemsz van Ryn (met een huis);  Louris Willemsz van Noirdt (met een huis)
10e p. 1544 Zoeterwoude: Louweris Willemszoon Lickebier een wooninghe 
10e p. 1553 idem: Louweris Willemsz (2m in Gelderswoude)
10e p. 1558 idem: Lourijs Willems uit Voorschoten, 2m in Gelderswoude

Nu kunnen er natuurlijk nog meer vermeldingen zijn in andere stukken, maar in deze opsomming zie je dus niet de combinatie "Louris Willemsz van Rijn, schout van Stompwijk". 

Uit het archief van Hof van Holland (Rol 27-04-1580): Willem Gerritsz. als man en voogd van Fijtgen Lourisdr. erfgenaam van Louris Willemsz. wnd tot Voorschoten 
ONA Leiden 15-03-1583: ... sprekende op Louris Willemsz. backer tot Voorschoten inhoudende 3 gld. ’s jaars volgende de brief d.d. 11-01-1528

En voor de duidelijkheid: de genoemde Louris Willem Jansz is Louris Willemsz van Noort, zoon van Willem Jansz van Noorden.

groeten, Frans

Frans,

Een eerste reactie:

Morgenboek van Zoeterwoude van 1542 (bewerking Anthonius van der Tuijn, www.onsvoorgeslacht.nl)
 

Folio 13
Jan Heijnricxz. Quartelaers wedue tot Leijden eijgenaer, Louris Willemsz. van Rijn bruijcker ende is groot 6 M. 4 H. 4 R.
 

Folio 51
Tlant leggende an die Zijtwint bij den Leijtschendam, twelc gebruijckt Louris Willemsz. schout tot Stompick end etwee roeden van die zijde gebleven, twelc groot is 4½ M. 1½ H. 20 R.

Het lijkt er sterk op dat Louris Willemsz schout tot Stompwijk de pachter van de overtocht was bij de Zuijtwint. Jouw argumenten lijken te bewijzen dat Louris Willemsz van Rijn geen schout van Stompwijk was.

Klopt dat?

Daar lijkt het op ja. Maar laten we vooral oppassen. Ik zie nu ook in dat morgenboek:

Louris Willemsz. Damhouder eijgenaer ende bruijcker houtlant ende is groot 1½ M. 2 H. 40 R

Overigens zie ik nu ook pas dat in het morgenboek van Zoeterwoude ook Stompwijk opgenomen is. Ander zou immers de Zijtwinde en de Leijdschendam er niet in voorkomen. 

Waar we eigenlijk naar op zoek zijn zijn sporen van de kinderen van Louris Willemsz van Rijn. Ik begrijp dat het verwarrend is om deze sporen te vinden. Als we uitgaan van Pieter jonge Louwen als kleinzoon van Louris Willemsz van Rijn op basis van overgedragen stukken land dan kunnen we het verder uitbouwen. Pieter jonge Louwen wordt vermeld in het Hoofdgeld 1623 van Voorschoten met vrouw en kinderen. Hij overlijdt rond 1629.

In het Haags Gemeente Archief (HGA) bevindt zich in het Rechterlijk archief van Stompwijk (toegang 5420-01) onder inv. nr. 123 een stuk getiteld ‘kohier en verklaringen van de eigenaren en gebruikers van de morgentalen in Stompwijk’ gedateerd ca. 1615. Bron: www.onsvoorgeslacht.nl Teun van der Vorm
(versie 2.0 d.d. 31-12-2024)

f. 206v (271)
[Louris Willemsz. van Rijn f. 96]
Pieter Jonge Louwen gekomen van Louris Willemsz. van Rijn gemeten zijnde in het geheel op 2,5 morgen 64 roeden, na korting blijft 2 morgen 1 hond 64 roeden daar deze van heeft 7,5 hond
[etc.]

Hoofdgeld Voorschoten 1623

[Fol. 372] 
Pieter Jonge Louwen, ende Jobgen Pietersdr sijn huijsvrouwe, met Cornelis, Maritgen, Leuntgen ende Betgen hare kinderen, tem Jacob … een bastaert 
zoon van Geertgen Cornelisdr tot  Zoeterwoude heurluijder knecht – 7 hoofden [d’knecht onvermogent uts.] 

Kunnen we zo verder gaan zoeken naar meer sporen (data)?

Beste Jacques,

Met deze informatie zit tevens in het begin van mijn stamboom. Daar staan al zo'n 2000 van Rijns op.

Gaarne wil ik met u in kontakt treden over mogelijke verdere gemeenschappelijk informatie inzake de stamboom.

Mijn website is:   www.stamboom-vanrijn.nl

in afwachting van uw reaktie, verblijf ik.

Ben van Rijn

Amsterdam

Op de eerste plaats: het staat überhaupt nog niet vast of Louris Willemsz van Rijn getrouwd is geweest. In de Genealogoe Van Rijn staat dan wel dah ij met NN getrouwd was, maar dat zegt me niets.

Pieter jonge Louwen is van ca 1560, en een zoon van Louris Lourisz (ca 1527, vrouw onbekend), die een zoon was van Louris Pieter Huijgenszz. In die familie gaat de naam Van Outshoorn voorkomen (dit mede op basis van de kwartierstaat van HM Kuypers). Als Pieter jonge Louwen een kleinzoon was van Louris WIllemsz van Rijn, dan Pieters moeder een dochter van Louris Willemsz van Rijn geweest moeten zijn.

Eventueel een dochter van Louris Willemsz van Rijn zou kunnen zijn:
Jannetgen Lourisdr. van Rijn, postuum verm. Stompwijk 07-06-1611. Zij was getr. met Cornelis Lourisz, ook een zoon van de hiervoor genoemde Louris Pieter Huijgenszz.

groeten, Frans

De oudst bekende vermelding van Louweris / Louris / Lourijs Willemsz (van Rijn) is op 11-04-1523 als borg voor zijn broer Pieter Willemsz van Rijn.

Op 11-04-1523 wordt Cornelis Willemsz van Rijn met zijn broers Daniel Willemsz en Lourijs Willemsz vermeld als borg voor hun broer Pieter Willemsz van Rijn: 

“In 1523 doen deken en het gemene kapittel van St. Pancras binnen Leiden kond dat zij in erfpacht uitgegeven hebben aan Pieter Willemsz van Rijn 16 morgen land in het ambacht van Zoeterwoude in de ban van Stompwijk, genaamd het Poelweer, belend ten noorden de Vliet, ten zuiden Reyer Janszn, ten westen heer Jan van Duijvenvoerde, ten oosten de Hofflaen, jaarlijks voor 16 gouden Philippusguldens, het eerst in het jaar 1524, en bekent Pieter Willemsz van Rijn voor Ghijsbrecht van Zweeten, ambachtsheer en schout van Zoeterwoude, bovengenoemde Poelweer in eeuwige erfpacht ontvangen te hebben en belooft hij met Lourijs Jacopzn, Daniel Willemsz, Lourijs Willemsz en Cornelis Willemsz als borgen de gestelde voorwaarden te onderhouden, welke borgen garant zullen zijn voor het toegemaakt blijven van 6 morgen van de 16 morgen” 

(Bron: Erfgoed Leiden en Omstreken, Archief van de kerken, toegang 0502, Inv. Nr. 417, fol. 184v en 185, dd. 11-04-1523).

Uit de context blijkt Lourijs Willemsz als borg de broer te zijn van Pieter Willemsz van Rijn. Daarmee is bewezen dat hij Lourijs Willemsz van Rijn is.

Borg Lourijs Jacobsz is de schoonvader van Pieter Willemsz van Rijn en vader van diens echtgenote Maritgen Lourisdr.

Excuus

Op 28 december 1531 zijn de arbiters aan zet die opdracht hadden gekregen van "alle gemeen erfgenamen van Katrijn Arent Martszsdochter leste huijsvrouwe van Dirck Busschartz:

"Wij meester Pieter Jacobsz vander Gouwe priester pastoerder van Voirscoten deken van Naeldwijck Jan van Duvenvoerde Ridder Florijs van Wijngaerden Ridder Jan van Noerde ende Sijmon Claesz doen condt eenen ijgelicken hoe dat zij an ons als arbiters … een submissie".

De kerk van Voorschoten was partij in de verdeling van de erfenis: "Lourijs Dircxz van Noerde ende Cornelis Huijgenz ende Lourijs Willemsz van Rijn godshuijsmeesteren vande prochiekercke van Voirscoten als executeurs".

De derde partij naast de arbiters en de kerkmeesters waren natuurlijk de erfgenamen waarvoor de arbitrage nodig was: "Phillips Meesz Jan Gerijtsz Vos Cornelis Gerijtsz ende Dirck Cornelisz als last bevel ende procuratie … hebben vander gemenen erfgenamen van Katrijn Martensdr leste huijsvrouwe van Dirck Buschert saliger weduwe".

In deze akte wordt meer in detail beschreven hoe de erfenis er uit ziet: "Voirscreven Katrijn Martensdochter in lijftocht ten dage van sijn overlijden toe beseten ende gebruijckt heeft hoedanich die goederen".

De erfenis betreft onder meer bezit in Stompwijk: "Haer in haer leven toe behoeren ende daer toe noch oick thoutlant inde ambocht van Stompwijck gelegen met al thout dat daer op staet welcke van Martijn Cornelisz vader Dirck Buscherts huijsvrou saliger gedachten gecomen is"

En: "daer ende boven noch een campgen lants gehieten dat Horst campgen".

Het belang van de kerk wordt duidelijk uit een afgesloten eeuwige memorie (om te bidden voor het zieleheil van het echtpaar) : "Gesondert alsulcke twie pont tsiaers als Katrijn voirscreven van haer ewijge memorie den kerck van Voirscoten"

Ik zal deze transcriptie voltooien en opnemen in de publicatie die ik aan het voorbereiden ben.

Bron: Gemeentearchief Voorschoten, Oud Archief, Inv. Nr. 456. Stukken betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van Dirk Buscardsoen en de daarbij gerezen kwesties o.m. inzake goederen naderhand aan de kerk gekomen, 17 april 1531, 20 september 1531, 28 december 1531, 1538. 4 charters

Uit deze charter blijkt dat Louris Willemsz van Rijn "godshuijsmeester" is op 28-12-1531 van de parochiekerk van Voorschoten

De concept transcriptie van de charter van 28-12-1531:

“Wij meester Pieter Jacobsz vander Gouwe priester pastoerder van Voirscoten deken van Naeldwijck Jan van Duvenvoerde Ridder Florijs van Wijngaerden Ridder Jan van Noerde ende Sijmon Claesz doen condt eenen ijgelicken hoe dat zij an ons als arbiters ende minlijcke een submissie clach ? ende al geblijf” (tekst verdwenen)
 

“Ende gebleven is bij Lourijs Dircxz van Noerde ende Cornelis Huijgenz ende Lourijs Willemsz van Rijn godshuijsmeesteren vande prochiekercke van Voirscoten als executeurs ende .. erfgenamen” (tekst verdwenen)
 

“Kercke wegen ter eender Phillips Meesz Jan Gerijtsz Vos Cornelis Gerijtsz ende Dirck Cornelisz als last bevel ende procuratie … hebben vander gemenen erfgenamen van Katrijn Martensdr leste huijsvrouwe van Dirck Buschert saliger weduwe ende dat bij consent goetduncken ende ten bijwesen van Dirck Michielsz in sijn selfs name ende vervangende Alijdt” (tekst verdwenen)
 

“Ende Marijtge sijn suster ter anderen sijden roerende van alsulke goederen als Dirck Buschert voirscreven vuijt crachte van hiliche (huwelijkse) voorwaerden ende andere ordinaris” (tekst verdwenen)
 

“Voirscreven Katrijn Martensdochter in lijftocht ten dage van sijn overlijden toe beseten ende gebruijckt heeft hoedanich die goederen wesen mogen mit al dat daer arbiters .. ende wspracken” (tekst verdwenen)
 

“Mogen nijet wtgesondert ende dat als naevolgende sekere acten van procuratie ende submissie daer van wesende daer dese brieve van sentencie arbitrage deursteken is ende gheten behoeff daer voir” (tekst verdwenen)
 

“Partijen an beijden sijden an handen van ons arbiters voirscreven om alle costen ende moeijten te scuwen ende na dat wij arbiters die lasten van dese sake afgenomen hebben gehadt omme soe” (tekst verdwenen)
 

“Te achtervolgen ende te voldaen alle tguent dat wij daer van seggen ende wtspreken sullen / Ende dat up peijne van hondert gouden Realen te verbinden soe wij dat onse seggen …..” (tekst verdwenen)
 

“Of wtsprake nijet en achtervolchde ende voldede / ende die te gaen inde verbeurt werde dat god verhoeden wil een derde deel tot behouf vande hoge majesteijt een derde deel van die fabrijck der voerscreven prochiekercke van Voerscoten / of tderde derde deel daer wij arbiters voerscreven dat ordonneren sullen / sonder dat enich vander voirscreven partijen vander ….. arbiters
 

Of wtspraken sal mogen appelleren ofte ter gracie vandien hem mogen doen Redeneren ofte te doen Redeneren / of ijet doen verweren bij gracie ofte anders hoe men dat souden moghen
 

Practischen dencken ofte versien in enicher manieren / daer van upten over beijde sijden exspresselick Renuncheren daer nijet ontfanckelick te wesen ofte waeren dat eerst ende al vande die paijmente
 

Bij verclaringe van teerste deel van ons arbiters voerscreven in onse handen .. selt waren / ende dat daer nochtans nijt tegenstaende dese navolgende onse sentense arbitrage of wtspracke van ?
 

Waren voirscreven .. voirtganck hebben ende volcomen effect sorteren sal achtervolgende welcke submissie ende asinge gebleven wij arbiters na dat wij partijen huerluder intbrenge gegeven hadden
 

In alle tgunt dat zij hebben willen seggen of bijbrengen geseijt verclaert ende wtgeproken hebben seggen verclaren ende spreken vuijt mitsdesen Inden eersten dat die voirscreven Katrijn
 

Namen als voeren den voirscreven gemeen erfgenamen upleggen ende betalen sullen tusschen dit ende vastelavondt naestcomende voir paesschen daer aenvolgende eender somme van vijf hondert ende vijf ende dertich ponden hollants dertich comans groten voer elck pondt / 

Voert soe sullen die selver kerckmeesters den erfgenamen voirscreven laten volgen alle die clederen ende clederij die van Katrijn voirscreven gebleven sijn ende haer in haer leven toe behoeren ende daer toe noch oick thoutlant inde ambocht van Stompwijck gelegen met al thout dat daer op staet welcke van Martijn Cornelisz vader Dirck Buscherts huijsvrou saliger gedachten gecomen is ende daer ende boven noch een campgen lants gehieten dat Horst campgen soe veel als Katrijn voerscreven dair an behoerde Voert soe sentencie
 

Voirscreven kerckmeesters betalen alle die costen van tboelhuijs van Dirck Buschart ende Katrijn Martensdr mitsgaders alle die dootsculden van Katrijn voirscreven tot date van dese toe gevallen sonder daer voir costen / Mit voorwaerden nochtans dat indien tot eeniger tijt bevonden werde dat die goederen van Dirck Buschart ende Katrijn voerscreven in haer beijder leven tegen mit borchtochte of andere
 

Daer off sullen die erfgenamen voirscreven gehouden wesen dat of te helpen doen ende die laste dragen tot weder helft toe tot haeren costen sonder enich verset daer te mogen eijsschen
 

Gesondert alsulcke twie pont tsiaers als Katrijn voirscreven van haer ewijge memorie den kerck van Voirscoten jaerlicx daer mede te doen ende hier mede seggen wij arbiters voirscreven verclaren dat ? over allen sijden te vreden ende verenich sullen wesen ende vernoucht blijven ende dat upte verbuernisse ende peijne voirscreven ? off in dese wtspracke tot eniger tijt enich gesal oft ijet was dat nijet te hovelick wtgesproken was daer wij arbiters voirscreven die verclaringe ende volmakinge an ons zelven oick upte partije voirscreven ende van dese wtspraecke ende sentencie arbitrale sijn twee brieven alleene hadden dat of ande kerckmeesters totter voirscreven kercken behouff der erven ende Phillips Meesz tot behouff vanden voirscreven gemene erfgenamen den anderen hebben in kennisse der waerheijt Soe hebben wij Meester Pieter heer Jan van Duvenvoirde Florijs van Wijngaerden / Pieter Jansz capiteijn ende Jan van Noerde voirscreven .. desen brieff mit onse segelen vuijthangende besegelt Des alsoe Sijmon Claesz verclaert gheene segel en gebruijcke soe heeft Dirck Aelbrechtz scout van Voirscoten tot mijne bede sijne segel hier an gehangen opte dach int jaer ons heeren Duijsent vijfhondert een ende dertich open acht ende twintichsten dach in decembris (28-12-1531)

De resultaten van mijn onderzoek zijn vandaag geplaatst op www.onsvoorgeslacht.nl

Iedereen die bijdragen heeft geplaatst bijzonder hartelijk dank!

https://www.onsvoorgeslacht.nl/wp-content/plugins/typify-databank/download.php?item_id=14804