Met wat ik op internet vind over dit 3e hoofdstuk kom ik er niet uit. Het betreft daar meer een samenvatting. De tekst die ik heb uit de stellingen van een promotie in 1903 luidt:
Ceterarum rerum praeter hominem et pecudem occisos si quis alteria dammum axit, quod usserit fregerit ruperit iniuria, quanti ea res erit diebus triginta proximus, tantum aes domino dare damnas esto.
De stelling luidt, dat "praeter hominem et pecudem occisos" oorspronkelijk niet in de wet van Aquilia stonden. Dat zal wel, deze acher-oudoom was geleerder dan ik, maar voor de achtergrond die ik in mijn stamboom opneem, wil ik graag een Nederlandse vertaling.
Nicolette
Dat heb ik gedaan, maar dan komt er toch een rare vertaling uit, zoals gewoonlijk bij Google.
Nicolette
Je zou het volgende stuk enigszins kunnen doornemen: 16139971.pdf (core.ac.uk)
Op pag 92 komt het aspect aan de orde betreffende de door jou geciteerde tekst.
praeter hominem et pecudem occisos "Naast een man en een vee gedood"
mvg-Ben
"Naast een man en een vee gedood"
Bedoeld is een Romeinse slaaf of een viervoetig dier.
Zie verder https://nl.wikipedia.org/wiki/Lex_Aquilia
Deze wet uit de derde eeuw voor Chr. is in de loop der tijd behoorlijk verruimd
en de promovendus gaat kennelijk in op een aspect, dat naar zijn mening
aanvankelijk niet in de wet stond.
Dat kan helpen, omdat ze van allerlei woorden apart de betekenis behandelen. Ga er mee aan de slag.
Nicolette
Dank voor de reactie. Ik blijf hopen, dat ik er een keer achter kom.
Nicolette
De Engelstalige wikipedia geeft een vertaling van precies deze passage, weliswaar zonder de typfouten die het Latijn onbegrijpelijk maken.
Die typefouten zijn al gemaakt toen de stellingen werden opgesteld. Maar de Engelse Wikipedia geeft inderdaad een goede verklaring. Bovendien begin ik te begrijpen wat de promovendus nu eigenlijk beweer in zijn stelling.
Dank voor deze tip.
Nicolette
Lex Aquilia, Hoofdstuk 3
Ceterarum rerum praeter hominem et pecudem occisos si quis alteri damnum faxit, quod usserit fregerit ruperit iniuria, quanti ea res erit in diebus triginta proximis, tantum aes ero dare damnas esto. (Digesta 9,2,27,5)
'Met betrekking tot de overige zaken – afgezien van gedode slaven en gedood vee – zal iemand als hij een ander schade heeft toegebracht doordat hij ten onrechte heeft verbrand, gebroken of vernield, verplicht zijn om aan de eigenaar zoveel geld te betalen als die zaak waard zal zijn in de naaste dertig dagen.'
https://www.studeersnel.nl/nl/document/erasmus-universiteit-rotterdam/rechtsgeschiedenis/practicum-1-4-rechtsgeschiedenis-vragen-antwoorden/262732
https://www.studeersnel.nl/nl/document/hogeschool-inholland/recht/bronnenboek-deel/1209443
Wellicht een betere vertaling: ... – afgezien van het doden van slaven en vee – ...
Over de kwestie die Nicolette aankaart – of praeter hominem et pecudem occisos een latere toevoeging is –, zie de discussiepunten hier: https://quizlet.com/gb/405360839/civil-ii-origins-of-the-la-analysis-flash-cards/.
Dank voor de reactie. Vooral de discussie-punten hebben me geholpen, want ook daar kwam ik tegen, dat "afgezien van het doden van slaven en vee" waarschijnlijk van oorsprong niet in de wet was opgenomen. Moet die punten nog eens rustig bestuderen, dan ontdek ik waarschijnlijk de bron van deze stelling.
Nicolette
In het Latijn wordt de wet overigens Lex Aquilia genoemd, niet te vertalen met de Wet van Aquilia, maar hooguit met de Wet van Aquilius of de Aquiliaanse Wet. Aquilius was de Romeinse ambtenaar die het initiatief nam tot deze wet.