Voor de verandering eens een procuratie, waarin de notaris en/of zijn klerk zich hebben uitgeleefd op het juridisch Latijn.
Voor mij allemaal een beetje te complex . . . .

RAT: Arch. Nr. 2009 Inv. Nr. 11; Notariële archieven Oosterhout 1612-1925; Notaris Jan Teulings; 1653-1666; #119; Fo. 91-91v; Scan 94-95/197; 09-02-1657 Procuratie om schuld te innen van weduwe en erfgenamen van Aert Geeritssen Vermolen

<https://hdl.handle.net/21.12103/9484cc1e-3864-11e0-bcd1-8edf61960649> 

119
1657 Febr. 9

Compareerde voor mij Jan Teulings,
openbaer notaris, bij de Ed[ele] Rade van
Brabandt in 's-Gravenhage geadmitteert,
tot Oosterhout residerende, ende de
gelooffweerdige getuijgen hiernaer
genomineert Jan Claesen Baltens /woonachtich binnen Oosterhout voors[chreven], dewelcke / soo sij
sijnen name als actie ende transport /volcomen last en[de] procuratie/
hebbende van Ruth Jacob Lambrechts, als
man ende voocht van Anna Claes Baltens, 
alsmede van Jacob Claes Baltens in dato 27 decem[be]r
/1656/ dewelcke hier vertoont, verclaerden te constitueren,
machtich te maecken ende in sijne stede
te stellen, sulcx hij is doende mits
desen, d'heer advocaet Johan van der
Vaert, omme in den naeme enden wegens
hem constituant te manen, innen en[de]
te ontfangen vuijt handen van de weduwe
ende erffgenamen van wijlen Aert
Geeritssen Vermolen, overleden in de
Hoeven, sijns constituants portie neffens
de gedeelten en[de] porties des voors[chreven]
Jacob Baltens en[de] Ruth Jacobs, monter]ende]
t'samen drije vierde paerten, in de somme
van een hondert ende vijfftich guld[en]
cum interessen . . .
verschonen ende te verschijnen die de
voors[chreven] aert Vermolen modo sijne
wed[uw]e ende erffgenamen aen hem ten
achteren ende schuldich sijn te betaelen,
soo hij constituant verclaert) vuijtten boedel
van wijlen Maeijken Claes Baltens /volgens de schabinale acte. . . sijnde in date 24en oktober 1625/ quitanci
van sijne ontfanck tegen. . . en[de] te overlijden
ende in cas van . . . ofte weijgeren
. . . de . . . wed[uw]e en[de] erffgenamen
met wegje van rechte totter voors[chreven]
betaelinghe te . . . , alle
daeghe, ende termijnen van rechte te
observeren domicilum te kiesen, eede
de calmunica ende alle andere
eeden die 't recht admitteert ende
toelaet in de . .  van hem constitu-
ant re doen te protesteren, produceren,
te reprocheren, salueren en[de] prosequteren
totter sentensie inclus de
selu. . . te . . .cutie te /doen/ stellen, oock
in gevalle des hem goet dunct
. . . te appelleren, . . .meer
per. . .oonen te mogen substitueren
. . .ilus clausulis ordinaris
. . . . Aldus gedaen ende
gepasseert binnen Oosterhout, ten huijse
mijns notaris op den 9en februarij
1657, ter presentie van Adr[iae]n Hendrick
Bouwens en[de] Corn[elis] Adri[aen]ssen

  91

Waegenmaecker, als getuijgen
hiertoe versocht ende gebeden

Jan Clasen Baltens
Adriaen Hendrick 
Cornelis Adriaensen

 Mij present
 J. Teulings, not[ari]s P[ublicq]

cum interessen . . .a tempore more

ontfanck te geven en[de] te bevrijden

schabinale acte daervan sijnde

van refus ofte weijgerin-

ghe deselve wed(uwe)....met weghe van rechte

betaelinghe te constringeren, alle (wat een mooi woord!)

toelaet in de ziele(?) van hem constitu-

selve ten  executie te /doen/ stellen, oock

(der)van? te appelleren, een oft(e) meer

rest komt later...sorry 

persoonen to mogen substitueren

cum omnibus clausulis ordinaris

gelovende (etc?) Aldus gedaen ende

beetje gokken hier en daar....

Hartelijk dank voor de hulp en je hoeft je nooit te verontschuldigen, indien je geen tijd hebt. Het blijft een vriendendienst.
Hieronder de integrale tekst, inclusief verbeteringen. Ik vond nog de term "eede calumnia", die ik aanvankelijk foutief getranscribeerd had.
Ik zit nog wel even met "in de ziele van hem constituant" (noot XII): is dit ook een standaard juridische uitdrukking, of gaat de notaris hier ineens op de psychologische toer?

Michaël

Compareerde voor mij Jan Teulings,
openbaer notaris, bij de Ed[ele] Rade van
Brabandt in 's-Gravenhage geadmitteert,
tot Oosterhout residerende ende de
gelooffweerdige getuijgen hiernaer
genomineert Jan Claes^en Baltens /woonachtich binnen Oosterhout voors[chreven], dewelcke / soo sij
sijnen name als actie ende transport /volcomen last en[de] procuratie[i]/
hebbende van Ruth Jacob Lambrechts, als
man ende voocht van Anna Claes Baltens, 
alsmede van Jacob Claes Baltens in dato 27 decem[be]r
/1656/[ii] dewelcke hier vertoont, verclaerden te constitueren,[iii]
machtich te maecken ende in sijne stede
te stellen, sulcx hij is doende mits
desen, d'heer advocaet Johan van der
Vaert, omme in den naeme enden wegens
hem constituant³ te manen, innen en[de]
te ontfangen vuijt handen van de weduwe
ende erffgenamen van wijlen Aert
Geeritssen Vermolen, overleden in de
Hoeven[iv], sijns constituants³ portie neffens
de gedeelten en[de] porties des voors[chreven]
Jacob Baltens en[de] Ruth Jacobs, monter[ende][v]
t'samen drije vierde paerten, in de somme
van een hondert ende vijfftich guld[en]
cum interessen a tempore more[vi]
verschonen ende te verschijnen die de
voors[chreven] aert Vermolen modo[vii] sijne
wed[uw]e ende erffgenamen aen hem ten
achteren ende schuldich sijn te betaelen,
soo hij constituant verclaert) vuijtten boedel
van wijlen Maeijken Claes Baltens /volgens de schabinale acte d[aer]van sijnde in date 24en oktober 1625/ quitanci
van sijne ontfanck te geven en[de] te bevrijden
ende in cas van refus[viii] ofte weijgerin-
ghe deselve wed[uw]e en[de] erffgenamen
met weghe van rechte totter voors[chreven]
betaelinghe te constringeren[ix], alle
daeghe, ende termijnen van rechte te
observeren, domicilum te kiesen[x], eede
de calumnia[xi] ende alle andere
eeden die 't recht admitteert ende
toelaet in de ziele[xii] van hem constitu-
ant³ te doen, te protesteren, produceren,
te reprocheren,[xiii] salueren en[de] prosequteren[xiv]
totter sentensie[xv] inclus de-
selve ten executie te /doen/ stellen, oock
in gevalle des hem goet dunct
d[aer]van te appelleren[xvi], een oft meer
persoonen te mogen substitueren[xvii]
cum omnibus clausulis ordinaris.[xviii]
Gelovende, etc. Aldus gedaen ende
gepasseert binnen Oosterhout, ten huijse
mijns notaris op den 9en februarij
1657, ter presentie van Adr[iae]n Hendrick
Bouwens en[de] Corn[elis] Adri[aen]ssen

 

[i]     Procuratie = machtiging om namens iemand anders juridisch bindende handelingen uit te voeren.
[ii]    Schepenbank protocol Oosterhout van 1625 is verloren gegaan.
[iii]   Constitueren = aanstellen, volmacht geven.
[iv]   De Hoeven = een blok van ongeveer 140 hectare, 870 meter breed en 1600 meter diep, verdeeld in lange stroken van ongelijke breedte. Het ligt op het Oosteind van Oosterhout.
[v]    Monterende = Met een totaalbedrag.
[vi]   Cum interessen a tempore morae = met rente, gerekend vanaf het moment dat de schuld ontstond tot het moment van innen van de schuld.
[vii]  Modo = Of in zijn plaats, op dezelfde manier.
[viii] Refus = weigeren (vergelijk Engels: to refuse).
[ix]   Consringeren = dwingen.
[x]    Domicilum kiezen = woonplaats kiezen, in dit geval de plaats, van waaruit de rechtshandeling wordt uitgevoerd, kiezen.
[xi]   Eede calumnia = een eed dat men geen laster spreekt.
[xii]  In de ziele = .
[xiii] Reprocheren = verwijten (vergelijk Engels: to reproach).
[xiv] Prosequteren = vervolgen (vergelijk Engels: to prosecute).
[xv]  Sentensie = veroordeling.
[xvi] Appelleren = in beroep gaan.
[xvii]         Substitueren = vervangen, in de plaats stellen van.
[xviii]        Cum omnibus clausulis ordinaris = met alle gewoonlijke clausules, voorwaarden.

Geen idee :-(  ik transcribeer veel akten in het amsterdams archief...daar kom ik de uitdrukking niet tegen...misschien dat googlen in google books helpt? Of misschien is ziele toch verkeerd getranscribeerd?

https://books.google.co.uk/books?id=woRoAAAAcAAJ&pg=PA73&lpg=PA73&dq=%22de+ziele+van+hem+constituant%22&source=bl&ots=QSaTbFVgFs&sig=ACfU3U2oQ_3HbORVfIxgUYFegWbsXKb-fA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjHv_zjpraBAxVcQEEAHb3fCwMQ6AF6BAgPEAM#v=onepage&q=%22de%20ziele%20van%20hem%20constituant%22&f=false

dit helpt misschien?

zie boven...dat is misschien een boekje om te "bookmarken"

Een kleinigheidje: ordinariis, van het bijv. nmw. ordinarius

https://gtb.ivdnt.org/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088882&lemma=ziel&domein=0&conc=true

—  Zweren (den eed afleggen e.d.) in de ziel van een ander, in plaats van een ander zweren, den eed afleggen.

In eens anders Ziel zweeren. Geschiedt wanneer een Gevolmagtigde, of wien het anders van de overigheid gelast wordt, in den naam van zynen Principaal, of in de plaats van eenen anderen, den eed aflegt, en hem daardoor, zoo goed als of hy het zelfs gedaan hadde, verbindt,   buys, Wdb. v. K. en W. [1778].

— Den Impetrant (moet) eerst ende al voren zyn Register ofte Extract autentijck van dien stercken by Eede. 't Welck oock gheschieden kan door zynen Procureur, daer toe hebbende speciale procuratie omme 't selve in de ziele van den Impetrant te doen,   v. alphen, Papegay 26 [ed. 1658].

Specialyk ook om in zyn Comparants Ziele te zweeren (des gerequireerd wordende) dat hy de naasting doet voor hem zelven, zonder fraude of bedrog,   de coeur, Styl d. Notar. 336 [1744].

Dat de voorschreve Liberale Gifte zal moeten worden gedaen, en de Eed daer by gerequireerd afgelegd, door een iegelyk in Persoon, of wel door iemand van vertrouwen in haer plaetse te zenden, met behoorlyke Notariale Procuratie voorzien, om den gerequireerden Eed in hare Zielen af te leggen,   Ned. Jaerb. 1747, 662 [1747].

Met behoorlyke notariale procuratie voorsien om den gerequireerden eed in hare zielen af te leggen,   N.-I. Plakaatb. 6, 143 [1751].

  N.-I. Plakaatb. 11, 364 [1791].

Dat is inderdaad een heel nuttig boekje, waar ik veel van de vaktermen uit deze en andere akten in terugvind.
Het is treffend dat in 1675 al wordt geschreven over "duystere" woorden en termen. Ik kan het niet beter verwoorden :-).
Ik heb het meteen gedownload.

Michaël

Bedankt Chris voor de puntjes op de i van de zieleroerselen. Ik geloof dat ik de tekst nu wel compleet heb.

Michaël