Graag wat hulp bij de transcriptie van deze akte. Dit was een nooddoop door de vroedvrouw waarbij het kind dan terug sub conditione gedoopt werd twee dagen later. Er zijn twee woorden : latrice/sestrice (?) die ik niet kan ontcijferen noch een vertaling voor kan terugvinden.
“15 octobris 1701 natus, in periculo partus baptizatus a maria straseele obstetrice, sub conditione baptizatus est 17 eusdem Joannes baptista filius Iduwardi lievens et helenae ketel coniugum, [quam] suscepit joannes de gryse [xxx] et [xxx] maria straseele”
Alvast van harte dank voor de hulp.
Dirk
Dirk Louis Lievens - 27 okt 2023 - 18:01
ChrisvD - 27 okt 2023 - 18:40 (laatst bijgewerkt 27 okt 2023 — 18:41 door auteur)
Dit is inderdaad de akte in het breder register. Dank. Mocht u mij kunnen helpen bij het vinden van de twee woorden die ik niet ken, dan graag.
Dirk Louis Lievens - 27 okt 2023 - 19:19
In latijn: Latrice = borst en sestrice = zus(ter)
Gomersbach - 28 okt 2023 - 10:39
@Gomersbach
Dat is mooi die Latijnse vertaling, maar kun je die woorden nu ook in het verband van deze doopinschrijving plaatsen.
Er wordt duidelijk hulp gevraagd bij het lezen, maar ook bij de betekenis van het al.
Michaël
Boers 2 - 28 okt 2023 - 12:56
@Michael (Boers 2)
Mijn nederige excuses. Ik heb DUIDELIJK niet goed gelezen.
@Dirk (vraagsteller)
Ben je met mijn antwoord geholpen? Ik heb google translate gebruikt op de hele tekst en kom dan uit op:
"15 oktober 1701, geboren, in gevaar voor de bevalling, gedoopt door de vroedvrouw Maria Straseele, op voorwaarde dat hij op de 17e gedoopt werd. "
Gomersbach - 28 okt 2023 - 13:47
Ik heb mezelf niet echt duidelijk gemaakt. Mijn excuus. Ik begrijp de volledige Latijnse tekst doch kan twee woorden niet lezen. Latrice en sestrice. In geen enkel ander doopattest zie ik een kwalificatie bij een der getuigen en hier zie ik er twee. Ik vraag me af
1- zijn Latrice en Sestrice de juiste woorden En wat betekenen deze?
2- heeft iemand anders zo een beroep / familie kwalificatie reeds tegengekomen bij getuigen bij een doop.
Dirk Louis Lievens - 28 okt 2023 - 13:57
Dit lijkt me een zeldzame en ongebruikelijke toevoeging bij een doop.
Allereerst moet opgemerkt worden dat er staat:
quem suscepit Joannes de Grijse. Suscepit is 3e persoon enkelvoud en Joannes is het onderwerp van het werkwoord suscipio: Joannes Baptista filius quem suscepit Joannes de Grijse. de zoon Joannes Baptista die Joannes de Grijse omhoog hield.
De rest van de zin is een ablativus absolutus constructie. De uitgang -ice hoort bij een ablativus waarbij de nominativus op -ix eindigt. Voorbeeld rectrix (nom) en rectrice (abl). De rest van de zin lees ik als: latrice et tentrice Maria Straseele. De woorden latrix en tentrix kom ik in geen Latijns woordenboek of voorbeeld op Google tegen. De -ix uitgang is de vrouwelijke vorm van de mannelijke -or uitgang, denk bijv. aan rectrix en rector. Lator kom ik wel tegen in het woordenboek maar tentor niet, maar het laatste zou van het werkwoord tendo of teneo kunnen komen. En dan betekent het vertaald:
is gedoopt de zoon Joannes Baptista die Joannes de Grijse omhoog hield en die Maria Straseele vastgehouden en aangereikt heeft.
Het is een behoorlijk gekunstelde verklaring geworden. Graag hoor ik een betere.
NB: een typfout, het moet zijn eiusdem.
ChrisvD - 28 okt 2023 - 15:20
Dank Chris. Interessante analyse. Dank voor de juiste grammaticale analyse. Dat maakt de zin een soort van sub-clause. er is natuurlijk ook nog iets weggeschrapt. Ik vraag me af of het iets te maken zou hebben met obstetrice gezien het hem gaat over dezelfde Straseele.
Dirk Louis Lievens - 28 okt 2023 - 18:08
tentrice of centrice of is het misschien contrice…
maakt het er niet eenvoudiger op. Maar ik hou wel van de verklaring dat de vroedvrouw de baby boven het doopvont vasthield (hetgeen inderdaad wel gebruikelijk was dat een vroedvrouw dit deed).
ik ga nog even door het register heen gaan om te zien of er ergens anders gelijkaardige dingen staan. Tot nu toe heb ik nog niets gevonden en ben een paar jaar rond 1701 heen gegaan.
dank voor alle hulp.
Dirk Louis Lievens - 30 okt 2023 - 21:01
De toevoeging ontbreekt in de doop van 10 januari 1698.
https://genealogie.arch.be/513/513_9000_000_00376_000/0_0363
Pauwel - 2 nov 2023 - 00:18
Inderdaad. Er is nog een nooddoop en daar ontbreekt het ook. Ik ben door 10 jaar dopen heen gegaan en kan nergens anders een ablativus absolutus clausule terugvinden. “latrice et centrice Maria straseele” zal een mysterie blijven. de verklaring voor lator - drager/brenger lijkt idd de beste verklaring. Maar of het nu centor or lentor or tentor is…Joost mag het weten. En misschien is het wel een misspelling van iets gezien daarboven al wat lettertjes werden weggeschrapt.
Dirk Louis Lievens - 2 nov 2023 - 09:27
tentrice of centrice of is het misschien contrice…
Tontrice zou dan ook nog kunnen, maar bezwaar lijkt mij o.a. dat de -o- in deze hand niet doorverbonden wordt. Een tontrix is een kapster, en een zelfstandig naamwoord contor/contrix bestaat niet, voor zover ik het overzie. (Een centrix is een prostituée, overigens...) Blijft over tentor/tentrix.
Zoals Chris al opmerkte, kan tentor/tentrix zijn afgeleid van het werkwoord tendĕre, (aan)reiken, aangeven, of tenēre, (vast)houden. Een tentor/tentrix is dan iemand die iets/iemand aangeeft of iets/iemand vasthoudt. Voor tentor in de laatste betekenis zie: https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=tentor&fromdoc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0059.
Voor beide mogelijkheden valt iets te zeggen; voor het werkwoord tendĕre vind ik wel bewijsplaatsen, maar niet in de context van een doop, voor het werkwoord tenēre ligt dat anders. Bij de doop van 12 oktober staat bijvoorbeeld 'tenente [natam] Jacobia Goethals obstetrice', 'terwijl vroedvrouw Jacobia Goethals (het kind) vasthield'. Ik vind voor dit gebruik veel citaten on line, bijvoorbeeld infantem tenuit, puerum tenuit, prolem tenuit etc.
Voor latrix geeft het Mittellateinisches Glossar van Habel en Gröbel de betekenis 'Überbringerin' (bij lator staat: 'Träger, Überbringer, Zeuge'); het woordenboek van Pinkster noteert s.v. lator: '(over)brenger', met als toevoeging (Laatl.). Betekent dat in onze tekst dat vroedvrouw Maria Straseele het kind (op de arm) naar de kerk gebracht heeft (en tijdens de doop vastgehouden heeft)? Helemaal onlogisch klinkt dit niet.
Pauwel - 2 nov 2023 - 12:31 (laatst bijgewerkt 3 nov 2023 — 17:24 door auteur)
Ik ben geen expert, maar mogelijk was deze vrouw de min van het kind. Als een moeder niet in staat was om de baby te voeden werd een kind gevoed door een min.
Ignace Vermaes 2 - 2 nov 2023 - 17:09
Dit forum is gewoon top. Iedereen draagt graag zijn steentje bij en helpt elkaar. Wow. Wat een mooie community. Dank voor al de hulp. Het heeft wel iets heel poetisch dat de vroedvrouw het kind aanreikt en vasthoudt boven het doopvont.
Dirk Louis Lievens - 3 nov 2023 - 11:40
De auteur van het eerste bijdrage in dit bericht heeft aangegeven dat de vraag is beantwoord of het probleem is opgelost.
Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!
Bedankt, uw melding is verstuurd aan de moderators.