Persbericht

Publicatie: Van der Biestraten, De Labistrate, Biegstra(a)ten.

auteurs: Ger Matthee en Ton Reniers

In de na zomer van 2016 verschijnt er een publicatie met een uitvoerige genealogie Van der Biestraten. De naam verwijst naar een nog altijd bestaande straat in Gilze, een dorp dichtbij Breda. Het oudste spoor is bijzonder: een authentieke akte uit 1297, waarin de abdis van het hoogadellijk stift Thorn en Arnoud van Biestraten als partijen optreden. Vanaf het einde van de veertiende eeuw is het mogelijk om het wel en wee van de familie van generatie tot generatie te vervolgen. Rond het midden van de vijftiende eeuw wonen er leden van de familie in Gilze, Oosterhout, Dorst, Breda en Prinsenhage, maar ook in Gent (B.) en Den Bosch. Het boerenbedrijf blijft de voornaamste bron van inkomsten. Een Dorstse tak ontwikkelt zich via Teteringen, Wagenberg en Zevenbergschen-hoek tot vooraanstaande kleiboeren. Helaas sterft deze in het derde kwart van de twintigste eeuw uit. De ook uit Dorst stammende tak Princenhage brengt schepenen, juristen, priesters en een notaris voort, terwijl de stam uit Gilze een aantal schepenen, gemeentesecretarissen en een schout kent. Ook deze takken sterven uit.
In 1502 vestigt een ongeveer veertienjarige jongeman Van der Biestraten zich met een oom en neef als handelaren in Lyon, waar hij zijn naam verfranst tot De La Bistrate. Later verhuizen ze naar Parijs, waar ze zich al snel manifesteren als ‘grootkoopman’. Als keiharde zakenmannen en handige politiek-economische strategen (een van hen gelukt het een handelscontract met de Russische tsaar af te sluiten) weten ze zich in te dringen in de op een na hoogste kringen van Parijs. Ze verdienen een fortuin en verwerven een adellijke titel. Deze tak sterft in mannelijke lijn rond 1650 uit.
De broers en zusters van de genoemde jongeman verhuizen naar Brussel. Door huwelijk behoren zij al spoedig tot de ‘zeven patricische families van Brussel’, wat hun toegang geeft tot de hoogste kringen en tot lucratieve ambten. Een van de nakomelingen vestigt zich in de Franse stad Valenciennes, bekend om zijn textielhandel. Ook hij verfranst zijn naam tot De La Bistrate. Hij trouwt in tweede huwelijk met een rijke vrouw, een zuster van de bekende humanist Johannes Vivianus (ca. 1520 – 1598). Bij zijn jonge vrouw verwekt hij minstens 12 kinderen, waarvan een aantal vanwege de handel domicilie kiezen in Antwerpen, Middelburg en Amsterdam. Nazaten van de Antwerpse tak gelukt het om in 1682 in de adelstand te worden verheven. Met de wisselhandel (Antwerpen, Amsterdam) en handel in goederen en slaven op West-Indië (Middelburg) en graanhandel met de Baltische landen en Hamburg (Amsterdam) worden kapitalen verdiend. Hierdoor weten ze ook status gevende ambten te verwerven. Onderling onderhouden zij intensieve persoonlijke en zakelijke contacten. Alle takken sterven echter in de loop der zeventiende (Amsterdam), achttiende (Middelburg) of negentiende eeuw (Antwerpen) uit.
De in Brussel achtergebleven broers en zusters blijven dankzij gunstige huwelijken tot de gegoede kringen behoren. Een van hen wordt deken van een aldaar bekende rederijkerskamer. In de tweede helft van de zeventiende eeuw treedt maatschappelijk verval op, en kunnen enkele gezinnen met moeite de touwtjes aan elkaar knopen. Een van hen gaat rond 1700 zijn geluk beproeven in de textielindustrie in Leiden. Hij moet genoegen nemen met een baantje als schrobbelaar. Zijn nakomelingen werken ook in deze sector of zijn werkzaam als kleine zelfstandigen. Heten zij aanvankelijk nog Biestraten, op den duur gaan zij zich Biegstraaten noemen. Zij vormen de enige tak die tot op de dag van vandaag voortleeft. 
Tenslotte is in het boek opgenomen een geslacht Van der Biestraten (later Biestra(a)ten geheten), die weliswaar ook hun naam aan dezelfde straat in Gilze ontlenen, maar afstammen van een aldaar wonende familie Canters. Een van hen, Wierick Biestraten, wordt beroemd om zijn heldhaftig optreden tijdens de inname van Breda door de Spanjaarden in 1581. Zijn dochter vestigt zich in Dordrecht. Haar nazaten dragen aanvankelijk haar achternaam, maar nemen later de naam Wor aan. Een andere telg trouwt de dochter van de Moergestelse schout en verwerft via haar de watermolen aldaar. De molen wordt door oorlogshandelingen zwaar beschadigd, wat de familie in de financiële problemen brengt. Een kleinzoon bekleedt nog de positie van president-schepen van Moergestel, een van zijn zonen vestigt zich echter rond 1710 in Waalwijk, waar de leernijverheid in opkomst is. Diens kleinzoon verhuist rond 1775 naar de garnizoensstad Heusden. Twee van zijn zonen trekken weg naar Antwerpen, een stad die in de negentiende eeuw een sterke bloei doormaakt. Op dit moment leven nog enkele vrouwelijke nazaten van hen, in mannelijke lijn is ook dit geslacht uitgestorven.
Het boek besteedt veel aandacht aan het overvloedige archiefmateriaal en is rijk geïllustreerd en voorzien van een index op persoonsnamen.

Belangstellende kunnen zich alvast opgeven (voorinschrijving) bij Ger Matthee: voor contact: Ger Matthee <<.

Ger Matthee en Ton Reniers