Goedemorgen forumgenoten,

Een voorouder van mij, Jacobus van Steenoven (1798-1868), was rond 1825 bierbrouwer te Hooge Zwaluwe (wonende te Lage Zwaluwe). Bij het regionaal archief Tilburg kon ik hierover niets vinden en googlen gaf ook geen matches. Is er misschien iemand die mij meer kan vertellen of er een brouwerij was of dat dit een kleinschalige brouwer is geweest.

Alvast dank voor jullie reakties!

Met vriendelijke groet,

Theo Volk 

Jacobus van Steenoven is bierbrouwer geweest vanaf (wat ruim genomen) 1822-1832.

Bronnen vanaf zijn huwelijk 1822 en geboorte kind 1832 toen hij (nog) niet als bierbrouwer werd genoemd.

Men kan ook eens kontact opnemen met de plaatselijke historische vereniging.

http://www.willemsnickerieme.nl/contactmet.html 

mvg, Masje II

Hallo Masje,

Bedankt voor je reaktie!

mvg,

Theo Volk

In de aanwijzende tafel bij kadasterkaart Hooge en Lage Zwaluwe, Noord Brabant, sectie C, blad 2 is te lezen, dat Jacobus van Steenoven, brouwer, op de Loonschedijk, perceelnr. 596a, een bierbrouwerij, schuur en erf bezat. Afmetingen e.d. staan er bij vermeld.

Op de kadasterkaart (blad 2, links bovenin) zelf kun je zien waar het precies (hoek Groene- en Loonschedijk) was.

  <---- klik (vermelding)

Hallo Karen,

Met deze gegevens ben ik heel erg blij! Het is nu duidelijk dat het om een particulier initiatief gaat. Bovendien heb je me nog extra informatie verschaft, want de inschrijvingen boven en onder zijn inschrijving betreft zijn schoonvader!!

Met vriendelijke groet,

Theo

Hallo Theo,

In de tijd dat Jacobus van Steenoven leefde had elk dorp een of meer brouwerijen. Het bier dat er gebrouwen werd had een veel lager alcohol gehalte dan hedendaags bier omdat het bier in die tijd gedronken werd omdat het water geinfecteerd was en daarom werd laag alcohol bier i.p.v. water gedronken.

Zo waren er dus vele kleine brouwerijtjes - soms met een bakkerij erbij en een herberg. Ik heb zo ook een brouwerijtje in mijn familie ontedkt te Oploo - de Eenhoorn !

Veel succes op je zoektocht - het BHIC - heeft elke dag weer meer op hun web site staan !

Gerard Lemmens

Kleine toevoeging: elk dorp bezuiden de rivieren! Het voor komen van brouwerijen is nogal regiogebonden. Sommige provincies hadden de regel dat bier alleen in de stad gebrouwen mocht worden. En in Holland heeft dat duidelijk effect gehad, want je vindt er buiten de oude steden nauwelijks brouwerijen in de negentiende eeuw. In Brabant, Limburg en Zeeland ligt dat weer geheel anders. Mijn kennis van brouwerijen is tamelijk west-Nederlands (met uitzondering van de literatuur over Brabant en Limburg), dus hoe het verder in het oosten was durf ik niet te zeggen.

Voor Noord-Holland is het nodige over brouwerijen te vinden in het archief van het provinciaal bestuur. Maar of dat ook geldt voor elke Brabantse dorpsbrouwerij durf ik niet te zeggen. Misschien is het eens te proberen. Gedeputeerde Staten hadden in die tijd de bevoegdheid tot het verlenen van wat we nu hinderwetvergunningen noemen. Je kunt nooit weten. Ook gemeenteverslagen kunnen misschien wat gegevens bieden, al verschilt dat weer van gemeente tot gemeente.

In zijn algemeenheid: Nederland kent net zo'n gevarieerde brouwgeschiedenis als België. Om de titel van een boek over de Dordtse brouwnijverheid te citeren: water wordt een feest zodra het bij de brouwer is geweest. Men dronk bier als water, tot de jenever de overhand nam. En het werd nog minder toen een bekende brouwer de markt langzamerhand over nam. Theo, je voorouder is een onderdeel van een eeuwenlange Nederlandse traditie!

In "Hooge en Lage Zwaluwe, Noord Brabant, sectie C" was in ieder geval op percelen 1 t/m 596 geen andere brouwerij gevestigd

Gerard en Hans,

Bedankt voor jullie uitvoerige reakties!!

mvg,

Theo 

Hallo Hans en Theo,

Over de brouwerij industrie in Noord-Brabant kun je heel veel al vinden op het BHIC - www.bhic.nl .

Er werd ook Mout gemaakt en Hop geteelt want dat werd door transport omstandigheden dichtbij die brouwerijen gedaan.

Wat dronken die mensen dan Hans als er geen laag alcohol bier gebrouwen werd in hun streek ?? Het water was immers geinfecteerd in die tijd .

Groeten uit een zonnig East Sussex,

Gerard Lemmens

Het is de vraag of er bier gebrouwen werd met een laag alcoholpercentage. Ik zou het na moeten zoeken om de herleiding te geven tot het percentage.

Maar het principe werkt als volgt: je maakt een brouwsel, en dat in de administratie van de zeventiende eeuwse brouwerijen (om maar een eeuw te noemen) een brout wordt genoemd. Je kunt dat meer dan een keer als basis gebruiken. Het eerste bier is het sterkste. Dat werd bijvoorbeeld meegevoerd op schepen, omdat het langer houdbaar was (soms VOC-bier genoemd). Het laatste brouwsel was het bier dat voor dagelijks gebruik gedronken werd, ook door kinderen. Scharrebier wordt het wel genoemd, maar er zijn verschillende namen gangbaar.

Overigens werd hop niet overal geteeld, het werd dus net als andere grondstoffen door het gehele land vervoerd. Een centrum voor de teelt van hop was gelegen rond Heusden, maar elders, bijvoorbeeld in noordelijk Holland, werd het "ingevoerd". De commerciële hopteelt is uit Nederland verdwenen, al wordt het hier en daar weer als proef aangeplant.

Rond 1825 was brouwen nog een ambacht, en ontbrak nog veel kennis. Men wist wel dat bepaalde dingen gebeurden, maar niet waarom. Pas later in de eeuw wordt brouwen meer een industrie in de zin dat men greep kreeg op allerlei processen, zoals suikergehalte, temperatuur en de gistcultures. Er zijn van vroeger veel middeltjes bekend om een brouwsel dat dreigde te mislukken nog "op te peppen", bijvoorbeeld door het meekoken van varkenspoten. Maar als het echt mislukte kon je er altijd nog azijn van maken. Maar okay, dan ga ik een beetje kort door de bocht. Azijn was voor sommige brouwerijen namelijk een standaard nevenproduct.

Proost!

Hallo Hans,

Bedankt voor je reaktie! Volgens mij heb je iets met bier

mvg,

Theo

 in zoverre dat ik onderzoek doe naar de geschiedenis van het bier en de brouwerijen in Haarlem. En daarnaast ben ik geïnteresseerd in mijn vaderland (Zeeland) en daar vind ik tussendoor ook het nodige over de brouwnijverheid, onder meer een bierbrouwende voorouder. En ja, ik drink ook wel bier, maar doorgaans geen pils.

Maar het belangrijkste blijft toch altijd mijn fascinatie voor geschiedenis, onder meer van...   bier.