stamboomforum

Forum logoArchiefinstellingen, bronnen en inventarissen » Verbasteringen van namen



Profiel afbeelding

Ik heb een vraag...misschien dat iemand die weet.

 

Marcellis...Mercellis...Ceels..Celen..Cheelen enz..

De naam...Cheeuws...behoord deze ook tot de verbastering van de naam Cheels/Ceels?

 

Groetjes

Saskia

Saskia Hendriks - 21 jan 2016 - 12:48

Cheeuws = misschien Seeuws = Zeeuws.

http://www.meertens.knaw.nl/nfb/detail_naam.php?gba_naam=Seeuws&nfd_naam=Seeuws&info=documentatie&operator=eq&taal=

J. van der Schaar noemt de naam Cheeuws niet s.v. Marcellus.

 

Ontstaan uit 's-Zeeuwen? = des Zeeuwen = (zoon) van "de Zeeuw"?

Zo ook: 's-Zeeuws = des Zeeuws = (zoon) van "de Zeeuw"?

Pauwel - 21 jan 2016 - 13:17

Ik blijf toch nog even hangen op de "ch" aan het begin van de naam, want deze kan ook staan voor een "g"-klank.

1. Mogelijk is er sprake van een verkorting van de naam Zacheüs.
"Zacheüs was een kleine man, dat weet je wel misschien...."
De basis van de naam is het Arameesche woord Zacchai = rein.
Varianten c.q. verbasteringen van deze naam kwamen al in de 15e eeuw voor in de omgeving van 's-Hertogenbosch.
Zie het namenboek van Dr. J. v.d. Schaar.

2. Verder wijs ik op de oud Friese naam Gewe uit Gewa, zie geb-.
Geb- hangt samen met het nld woord "geven".
Diverse vormen van dit Germaanse woord staan in het namenboek van  Dr. J. v.d. Schaar.
De vorm Cheeuws staat er jammer genoeg niet bij.
De "s" aan het eind kan mogelijk een genitiefvorm zijn, dan resteert de naamvorm Cheeuw.

Mvrgr, 

Henk Elsinga - 21 jan 2016 - 15:08

@Henk,

Zeker, maar ch- (aan het begin en in het midden van een woord) is ook heel normaal voor een s-klank. Denk bijvoorbeeld aan chijns = cijns, percheel = perceel, cheel = cedul, enz.

Aan Zacheus (en Zebedeus) heb ik ook gedacht, maar de vorm Cheeuws is daarvan blijkbaar niet afgeleid. Zie Van der Schaar en Google.

-ch- en -g- lijken mij van oorsprong verschillende klanken.

Komt de naam Cheeuws in Friesland voor? Meer in de zuidelijke provincies, heb ik de indruk.

Groet, Pauwel

Pauwel - 21 jan 2016 - 16:08

Woorden die van oorsprong beginnen met een g-klank werden zelden met ch- gespeld. Eerder denk ik voor de meeste gevallen aan een sj-klank (of tsj- of ts-). Of gewoon een scherpe [s]. (Afgezien natuurlijk van Griekse leenwoorden.)

Wat wel opmerkelijk is, is dat een zoekaktie bij archieven.nl naar Cheeuw* allerhande lieden oplevert met achternamen en patroniemen zoals:
--Cheeuws
--Cheeuwen
--Cheeuwszn.
--Cheeuwsdr.
en ook is er nog:
--Cheus (betreft personen die ook Cheeuws worden genoemd)

Maar alleen "Cheeuw" zonder wildcard heeft 0 hits. Dwz ik vind niemand met die vorm als voornaam.

Kasper Ludeman - 21 jan 2016 - 17:22

Ik vind Zacheus toch wel een interessante kandidaat. Mede omdat Cheeuws e.d. vooral veel in Brabant voorkomen.

Ik begrijp uit het voorgaande dat deze variant niet genoemd wordt door v/d Schaar, maar dat lijkt me geen reden om te concluderen dat Cheeuw(s) dus geen variant is. (Als er geen andere oorsprong voor Cheeuw(s) genoemd wordt.)

Kasper Ludeman - 21 jan 2016 - 17:33

Daar komt bij, dat Van der Schaar in 1964 nog geen internet had. LINK Dat is in zijn algemeen het "nadeel" van de naamsverklaringen van het Meertens Instituut. In het land de blinden was éénoog koning, maar tegenwoordig kan iedereen honderd keer zoveel bronnen nalopen als de heren van "Het Bureau"

Om specifiek op de vraag in te gaan: met een paar zoekopdrachten in het stadsarchief Breda is duidelijk, dat Cheuw en Cheel onmiskenbaar verschillende namen moeten zijn.

Vermoedelijk werd die naam gewoon met een harde G uitgesproken, zoals in Chiel, maar dat is verder niet aan de orde.

Jan Clavaux - 21 jan 2016 - 17:50

Mm, ja inderdaad voor Brabantse namen moet wel gelden dat wel <ch->vaker voor [χ] kan staan, daar het contrast tussen [ɣ] en [χ] daar duidelijker bestaat. (Harde/zachte g)

Kasper Ludeman - 21 jan 2016 - 18:04

Cheeuws wordt ook gespeld als Seeuws en Zeeuws. Ik blijf erbij dat Ch- hier wordt uitgesproken als S-.     [althans op een bepaald moment]

[bijgesteld]

Pauwel - 21 jan 2016 - 19:53

Hier blijkbaar toch Cheeuw als voornaam.

http://www.ancestors.nl/Gens%20Nostra/1993.pdf

Pauwel - 21 jan 2016 - 20:25

Het aardige is, dat de naam rond 1500 ook veel voorkomt in Chaam Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

Jan Clavaux - 22 jan 2016 - 10:46

@Jan,

Wil je suggereren dat we Cheeuw moeten uitspreken als Keeuw? ;-)

Pauwel - 22 jan 2016 - 11:10

Pauwel - 22 jan 2016 - 13:36

Voornamen of patroniemen afgeleid van een provincienaam lijken mij dun gezaaid.
In achternamen komen provincienamen wel vaak voor.
Zo kwam ik via Frans Debrabandere op een andere gedachte. 

Indien de naam zou beginnen met een s-klank, dan zou het een verkorting kunnen zijn van Risseeuw.
Deze naam staat in het namenboek van Frans Debrabandere en wordt geduid als patroniem.
Door een klinkerverspringing, zoals hij dat noemt, is deze naam ontstaan uit Rosseau.
Rosseau betekent de rossige of roodharige.

Mvrgr, 

 

Henk Elsinga - 22 jan 2016 - 19:50

@Henk,

Vriesen misschien nog. En Swa(e)lens. Of Brabants. Vlamings.

Pauwel - 22 jan 2016 - 20:58

Om specifiek op de vraag in te gaan: met een paar zoekopdrachten in het stadsarchief Breda is duidelijk, dat Cheuw en Cheel onmiskenbaar verschillende namen moeten zijn.

Vermoedelijk werd die naam gewoon met een harde G uitgesproken, zoals in Chiel, maar dat is verder niet aan de orde.

 

"die naam"

Welke naam bedoel je, Jan? Cheeuw of Cheel? De laatste naam zal toch als Seel uitgesproken zijn, aangezien die van Marcelis afgeleid is? (Ik kan me vergissen.)

Groet, Pauwel 

Pauwel - 22 jan 2016 - 21:20

T is en blijft lastig.....vind ik

iig bedankt voor jullie mening hierin

Saskia Hendriks - 23 jan 2016 - 14:18

De naam Cheeuws kan ook een verdraaing zijn van Teeuws, vooral vroeger  bij een verspreking van namen.

F.M. van de Vorst - 25 jan 2016 - 13:13

De naam Marcellis, marcelis is in mijn stamboom varandert in de namen:

Ceelen, Selen, Seelen, Zelen en Zelen en komt veel voor in het Limburgse.

Hoe komt deze naam in jou stamboom? 

Jan Zelen - 26 jan 2016 - 13:42


https://www.google.com/search?q=Cheeuw&oq=Cheeuw&aqs=chrome..69i57&sourceid=chrome&es_sm=122&ie=UTF-8

Johannes Adrianus Pieter van Weezel - 28 jan 2016 - 09:15







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu