In bepaalde perioden trouwde katholieken niet alleen in de katholieke kerk, maar ook in de gereformeerde kerk. Daar werd dan bv vermeld: beide Roomsch, alles wel.
Was dat in heel Nederland? Was dat verplicht? Van wanneer tot wanneer werd dat gedaan?
Jim Joosten - 25 mei 2020 - 16:31 (laatst bijgewerkt 25 mei 2020 — 18:28 door moderator)
Zie uitleg hier https://www.tresoar.nl/help/Pages/Huwelijken-in-de-DTB-toelichting-.aspx
Edit: gold in hele land.
In de loop van 1795 verviel de bevoorrechte positie van de Hervormde kerk en daarmee ook de verplichting om een huwelijk door een Hervormd predikant dan wel het nedergerecht te laten voltrekken
Anje B. - 25 mei 2020 - 16:37 (laatst bijgewerkt 25 mei 2020 — 16:39 door auteur)
Nou, in Groningen was de vermelding dat de partijen niet tot de staatsgodsdienst behoorden niet echt ingeburgerd. Het stond er wel eens bij, als het zo uitkwam. Maar vaak ook alleen een datum van ondertrouw en "attestatie gegeven" (al dan niet met vermelding waarheen).
Petra - 25 mei 2020 - 17:05
Misschien waren er in Groningen, in vergelijking met bijvoorbeeld Brabant en Limburg en sommige plaatsen in Zuid-Holland ook relatief weinig andere godsdiensten aanwezig waardoor het daar nooit ingeburgerd raakte door gebrek aan kandidaten?
Annemarie57 - 25 mei 2020 - 18:12
Annemarie, dat valt nog best tegen... We hadden hier wel primair gereformeerden, maar daarnaast toch ook behoorlijke percentages Katholieken, Luthersen en (vooral) Doopsgezinden. Ze moesten allemaal in de gereformeerde kerk ondertrouwen, want trouwen op het raadhuis was pas tegen 1810 mogelijk, en dan alleen nog in de stad. Alleen Joden waren van die verplichting uitgezonderd.
Petra - 25 mei 2020 - 18:18
OK. Ik heb niet veel onderzoek gedaan in Groningen, dus ben daar niet zo bekend dus ik neem het graag van je aan.
Annemarie57 - 25 mei 2020 - 18:31
We hadden nog niet eens een land, dus moet je altijd oppassen met opmerkingen dat iets "in het hele land" gold. De diverse gewesten hadden eigen trouwreglementen (en steden ook nog eens dacht ik), die misschien niet zoveel verschilden maar je ziet al aan de reactie van Petra (trouwen voor het gerecht pas in 1810 mogelijk) dat er best verschillen waren.
Omdat mijn onderzoekingen vrijwel geheel in Holland (het graafschap of gewest zo je wil) plaatsvind, valt het me altijd weer op als in het forum opgemerkt wordt dat je huwelijken in twee kerken kan vinden. Ik geloof graag dat het voorkwam, maar ik kom het niet tegen. Al vanaf 1580 hadden "we" in Holland de wettelijke mogelijkheid om voor het gerecht te trouwen. Het kwam niet meteen overal van de grond, maar toch.
De praktijk werd toen dat er getrouwd hetzij (alleen) voor de Geref. kerk, hetzij voor het gerecht en een andere kerk (RK meestal). Bijv. in mijn eigen woonplaats (Noordwijk) waarvan ik de trouwboeken t/m 1735 heb getranscribeerd, komt het simpelweg niet voor dat er paren in de Geref. en RK kerk trouwden. Behalve dan een incidentele uitzondering in een bijzonder geval.En in andere plaatsen in de omgeving zie ik het ook niet.
Kortom, de openingsstelling van Jim zou eigenlijk moeten zijn: In bepaalde perioden en gewesten trouwden katholieken niet alleen in de katholieke kerk, maar ook in de gereformeerde kerk.
Groeten, Frans
Frans Angevaare - 25 mei 2020 - 18:57
In dorpen in Gelderland heb ik veel huwelijken gevonden gesloten in zowel de RK als de geref kerk. Ik heb altijd gedacht dat dit te maken had met nabijheid van een mogelijkheid om voor het gerecht te trouwen. Dat gerechtelijk huwelijk gebeurde vooral in de wat grotere plaatsen. In de prov Utrecht zie ik inderdaad meer huwelijken voor het gerecht of katholieken die trouwden geref maar doopten RK. In Duitse gebieden is het overigens heel gebruikelijk om RK huwelijken in de geref kerk maar ook het omgekeerde aan te treffen. De dichtsbijzijnde kerk was naar ik wel eens gelezen heb hiertoe verplicht of het was zo gebruikelijk. Gelderland heeft natuurlijk nogal wat van die invloed gehad.
Maria van Afferden - 26 mei 2020 - 17:14
Meestal stond bij de trouwvermelding wanneer het niet een gereformeerd huwelijk was : "Zulks de Geboden in gevolge het Placcaat van hare Edele Grootmogendheden van den 24 Januarij 1755 moeten gaan van zes weeken.
Wat inhield dat huwelijkspartners van verschillende geloven (Gereformeerde met een ander geloof) of niet gereformeerden twee keer zolang moesten wachten dan de gebruikelijke drie weken. In het begin van het in werking treden dit Placcaat werden andere huwelijken dan het gereformeerde huwelijk toen niet als dusdanig erkend. Dat is dan ook de reden dat veelal katholiek gelovigen uit nood in de gereformeerde kerk trouwden. Toen de mogelijkheid kwam om voor het gerecht (Schout en schepenen) te trouwen, was het trouwen in de gereformeerde kerk door anders gelovigen ook snel gedaan.
Janus de Goeij - 27 mei 2020 - 17:06 (laatst bijgewerkt 27 mei 2020 — 17:10 door auteur)
Niet 2x zo lang maar 6x zo lang, t.w. tussen de 3 geboden telkens 6 i.p.v. 1 week.
Martin Jongkoen - 31 mei 2020 - 15:44 (laatst bijgewerkt 31 mei 2020 — 15:45 door auteur)
Excuus Martin, je hebt gelijk het duurde 6 keer zo lang.
Janus de Goeij - 31 mei 2020 - 16:16
@ Janus: zou je nog willen vermelden over welke regio je het hier had? Mijn insteek was juist dat er in verschillende gewesten verschillende regels konden gelden, maar ik heb nu geen idee over welke "Edele Grootmogendheden" het hier gaat.
Groeten, Frans
Frans Angevaare - 31 mei 2020 - 16:59
De auteur van het eerste bijdrage in dit bericht heeft aangegeven dat de vraag is beantwoord of het probleem is opgelost.
Bedankt, uw melding is verstuurd aan de moderators.