Bij het controleren van mijn genealogische gegevens viel mij op dat archieven verschillend de naamswijziging na erkenning/wettiging verwerken.
Bewust gebruik ik erkenning/wettiging omdat het er niet altijd even duidelijk staat, ik bedoel de situatie waarbij een moeder in het huwelijk treedt waarbij het al geboren kind(eren) de familienaam van de echtgenoot krijgen. Voorbeeld:
Nijsina Jakoba Davids wordt op 8 maart 1825 in de gemeente Bierum geboren als dochter van Luiktje Davids. Luiktje (Leukje) treedt op 17-3-1826 in het huwelijk met Harm Pieters Wiersema. Bij dit huwelijk wordt Nijsina erkend.

Bij zoeken naar de geboorte van Nijsina moet ik de naam Wiersema gebruiken; het Groninger archief gaat uit van de terugwerkende kracht van de wettiging (hier dus als erkenning opgeschreven). Bij andere archieven moet ik wel degelijk bij later gewettigde kinderen op de familienaam van de moeder zoeken, zij gaan blijkbaar niet uit van een terugwerkende kracht.

In onze huidige wetgeving wordt ook niet uitgegaan van een terugwerkende kracht, zie citaat uit Artikel 5, 2e lid Burgerlijk Wetboek:

De ouders kunnen evenwel ter gelegenheid van de voltrekking van hun huwelijk of van de registratie van hun partnerschap alsnog gezamenlijk verklaren, dat hun kind voortaan de geslachtsnaam van de andere ouder zal hebben.

Ik was in de veronderstelling dat het historisch gezien juist zou zijn om in dit soort gevallen het kind onder de oorspronkelijke naam in de geboorte akte in mijn data op te nemen en bij wettiging de naam van de, vanaf toen, juridische vader als naamsverandering per die datum op te nemen.

Nu ik zie dat archieven verschillend hiermee omgaan twijfel ik of mijn interpretatie inderdaad de juiste is.

Wie heeft handvatten hoe hier mee om te gaan?

U schrijft: [..] het Groninger archief gaat uit van de terugwerkende kracht van de wettiging [..] 
Ik was in de veronderstelling dat het historisch gezien juist zou zijn om in dit soort gevallen het kind onder de oorspronkelijke naam in de geboorte akte in mijn data op te nemen en bij wettiging*) de naam van de, vanaf toen, juridische vader als naamsverandering per die datum op te nemen.

Uw veronderstelling is juist.
Uit hun aangelegde (digitale) database blijkt echter niet dat het Groninger archief uitgaat van terugwerkende kracht; men zal geredeneerd hebben dat het eenvoudiger zoeken is op de nieuwe achternaam om alle kinderen uit een gezin te vinden. De gewone (analoge) 10-jaren tafels werden bijvoorbeeld niet aangepast aan de nieuwe situatie.

*) Naamswijziging is niet alleen bij wettiging (door huwelijk), maar ook al het geval bij erkenning (voor een eventueel huwelijk) door een man, mits met toestemming van de moeder. ( zie bijvoorbeeld: https://www.uitdeoudekoektrommel.com )
 

uit de oude koektrommel is mij bekend en heb ik natuurlijk vooraf geraadpleegd. Echter de terugwerkende kracht kon ik daar niet in vinden.

De reden dat ik schrijf dat het Groninger archief uitgaat van terugwerkende kracht is omdat zij expliciet in een aan mij gerichte mail over dit onderwerp stellen: 

Wettiging gaat inderdaad met terugwerkende kracht. Het kind werd geboren en kreeg de achternaam van de moeder. Na de wettiging kreeg het de achternaam van de juridische vader VANAF DE GEBOORTEDATUM. 

Vandaar dat ik dit topic heb geopend omdat ik geen sluitend bewijs heb wat juist is en hierdoor aan het twijfelen ben gebracht.

Dank u.

• Uit uw eerste bericht bleek mij niet dat het Groninger archief expliciet heeft aangegeven van terugwerkende kracht uit te gaan.
• Ik gaf "uit de oude koektrommel" slechts als voorbeeld aan.
• De inhoud van het Burgerlijk Wetboek is op verschillende plekken op internet te lezen, en omdat ik meen dat dit aspect niet veel wijzigingen heeft gekend, hanteer ik gemakshalve die van 1837:
  1. Boek. Van personen. / XIII. Titel. Van het vaderschap, enz. / Tweede Afdeeling. / Van de wettiging van natuurlijke kinderen. Artikel 332. Wettiging, [..] heeft ten gevolge dat de kinderen dezelfde regten genieten als of zij sedert het huwelijk waren geboren.

@Van der Kooij, ik denk dat wij op dezelfde lijn zitten; dat ervaar ik als steun in de rug.

In mijn eerste post heb ik de reactie van het archief inderdaad niet genoemd, dat leek mij op dat moment niet opportuun. Uw citaat uit het BW van 1837 lijkt mij volstrekt helder.